Przeciw chorobie Heine-Medina |
wirusy |
Pokarmowa z zakażonymi odchodami |
Szczepionka zapewnia całkowitą odporność |
Przeciw wściekliźnie |
wirus |
Ukąszenie przez chore zwierzę, ślina chorego zwierzęcia) |
Szczepi się przede wszystkim dzikie zwierzęta, np. lisy |
Przeciw odrze |
wirus |
Kropelkowa |
Nie szczepi się. jeśli dziecko wcześniej chorowało |
Przeciw żółtaczce Typu A TypuB |
wirus wirus |
Pokarmowa. WZA Wszczepiona. WZB |
W Polsce zalecane są każdej osobie przed planowanym pobytem w szpitalu |
Przeciw różyczce |
wirus |
Kropelkowa |
Mozę być konieczna dla dziewcząt, jeśli nie chorowały |
Przeciwgruźlicza |
bakteri e (prątki Kocha) |
Powietrze lub z mlekiem zarażonych krów |
W Połsce wzrasta liczba zachorowań, zbyt mało jest profilaktycznych badań RTG płuc |
Di-Te-Per przeciw: Błonicy Tężcowi Krztuścowi |
bliski kontakt bakteri e bakteri e |
Kropelkowo Zabrudzone rany Powietrze |
Zapewnia odporność na kilka lat bardzo ważna jest aseptyka przy zranieniach |
Przeciw cholerze |
bakteri e |
Zanieczyszczona woda |
Szczepionki dają ograniczoną odporność, ważne dla globtroterów |
Przeciw dżumie |
bakteri e |
Powietrze lub kontakt ze szczirami albo pchłami |
AIDS
1. Wirus HIV:
• należy do grupy tzw. retrowirusów (zawierających dwunkiowy RNA jako materiał genetyczny)
• atakuje głównie limfocyty T-pomocnlcze oraz makrofagl
2. Budowa wirusa HIV:
- jego wlrlony (pojedyncze wirusy) mają kulisty budowę i otoczone są otoczkę lipidową zawierającą liczne białka
- lipidy i białka otoczki są „pożyczone" od gospodarza (to utrudnia rozpoznanie wirusa jako ciało obce) - komórki odpornościowe nie dostrzegają antygenów, czyli białek wirusa
- pod osłonkę znajduje się płaszcz białkowy, czyli kapsyd. kryjęcy materiał genetyczny wirusa
3. Cykl życiowy patogenu:
- stopniowo obezwładnia układ odpornościowy, prowadzi do zniszczenia części limfocytów, atakuje także część makrofagów
- po zwięzaniu się z błonę komórkowę otoczka wirusa zlewa się z nię i kapsyd przechodzi do cytoplazmy
- później wirusowy RNA służy jako matryca do syntezy wirusowego DNA
- przemieszcza się ono do jędra komórkowego i tam włęczane jest do DNA gospodarza
- komórka gospodarza nie odróżnia obcego DNA od swojego, w którymś momencie zaczyna produkować białka wirusowe
- częsteczki te doprowadzaję z jednej strony do blokowania materiału genetycznego gospodarza, a z drugiej do namnazania elementów składowych wirusa
• te ostatnie łęczę się w nowe wiriony. które uwalniaję się i mogę atakować kolejne komórki
4. Obrona organizmu
- poczętkowo iJcład odpornościowy dobrze radzi sobie z intruzem i choroba przebiega bezobjawowo
- jednak wakzęcy licład immunologiczny z biegiem lat słabnie
- musi bowiem zwalczać sam siebie (agresywne komórki T zabijaję pomocnicze T)
- w pewnym momencie następuje załamanie układu odpornościowego (zaczyna brakować komórek pamięci odpowiedzialnych za przechowywanie informacji o wzorcach antygenów, z którymi organizm juz się zetknęł. brakuje także limfocytów T pomocniczych)
- w końcowej, ostrej fazie choroby dochodzi do licznych infekcji i zakazeń. pojawiają się zmiany nowotworowe
• objawami AIDS sę m.in. mięsak Kaposiego (skutek nieusuwania własnych komórek transformowanych nowotworowo). zapalenie płuc i inne poważne infekcje dróg oddechowych
- wirus ten ulega częstym mutacjom
- część z nich prowadzi do powstania nieznacznie zmienionych ale wcięż zjadliwych form wirusa
- tempo powstawania nowych form wirusa HIV wcięż przewyższa możliwości laboratoriów analitycznych i farmaceutycznych (stosowane leki i szczepionki dość szybko przestaję działać)
PRZESZCZEPY
1. Nasz licład odpornościowy potrafi tak samo rozpoznać obce białka w przetaczanej krwi (problem transfuzji), jak i białka występijące w przeszczepianych na rzędach lti> syntetyczne substancje tworzęce urządzenia
2. Rodzaje przeszczepów:
- autologlczny - w obrębie jednego organizmu (np. przeszczep skóry)
- syngenlczny - dawca i biorca są jednakowi genetycznie (bliźnięta jednojajowe)
- allogenkzny - dawca i biorca sę jednego gatunku
- ksenogeniczny - dawca i biorca sę przedstawicielami różnych gatunków
3. Odrzucanie przeszczepów:
- przeszczepy między dwiema różnymi osobami albo przeszczepy od zwierzęce grozę odpowiedzią immunologiczną prowadzącą do odrzucenia przeszczepu
- aby tego uniknąć najpierw wykonuje się testy zgodności tkankowej (badane są układy grupowe ABO erytrocytów oraz białka tzw. głównego układu zgodności tkankowej
POJĘCIA:
Leczenie Immunusupresyjne - polega na stosowaniu środków fizycznych i chemicznych obniżających odporność organizmu (przeszczepy)
Autoimmunlzacja (autoagresja) - polega na zaistnieniu odpowiedzi skierowanej przeciwko komórkom własnego organizmu (stwardnienie rozsiane