ryczne zmiany zauważamy, odejście od tendencji specjalizacji, do tendencji uniwersalizacji
oraz rozwoju automatyzacji i wzrostu elastyczności produkcji.
Ewolucja własności i nowych cech systemów produkcyjnych doprowadzała w kolejnych
latach, do ukształtowania się następujących form elastycznej organizacji produkcji:
• elastyczny moduł produkcyjny,
• elastyczne gniazdo produkcyjne, elastyczna linia produkcyjna,
• elastyczna sieć produkcyjna (nazywana także elastycznym wydziałem produkcyjnym).
1. Elastyczny moduł produkcyjny. Składa się z jednej obrabiarki ogólnego przeznaczenia sterowanej numerycznie przez komputer (CNA), bufora półfabrykatów i obrabianych detali oraz zmieniacza narzędzi i palet (np. robota). Jest nim zwykle autonomiczne stanowisko obróbkowe (ASO) - samodzielna jednostka wytwórcza, która może pracować bez nadzoru człowieka i zasilania zewnętrznego w materiały przez dłuższy okres czasu. Przystosowany jest on do wbudowania w elastyczne systemy produkcyjne wyższych stopni.
2. Elastyczne gniazdo produkcyjne. Składa się z kilku modułów produkcyjnych związanych z pewnym typem wyrobu lub procesu technologicznego, zintegrowanych wzajemnie przez transport, magazynowanie i wspólne sterowanie komputerowe (najczęściej mikrokomputerem).
3. Elastyczna linia produkcyjna. Zbiór specjalistycznych maszyn rozmieszczonych w ustalonym porządku, w którym każda operacja może być wykonana na jednej tylko maszynie. Pracuje podobnie jak automatyczna linia produkcyjna (system rytmicznej produkcji), w odróżnieniu od której charakteryzuje się dużą zdolnością do częstych i szybkich przezbrojeń. Stanowi to właśnie o jej elastyczności.
4. Elastyczna sieć produkcyjna. Jest to najbardziej złożona forma elastycznego systemu produkcyjnego, najczęściej na poziomie wydziału produkcyjnego. Składa się z kilku wzajemnie powiązanych modułów, gniazd i linii, umożliwiających najczęściej pełną realizację procesu produkcyjnego określonego asortymentu wyrobów.
W większości istniejących systemów produkcyjnych istnieją duże rezerwy wzrostu efektywności produkcji, które mogą być uruchamiane przez poszukiwanie zmian w strukturze i organizacji procesu produkcyjnego, oraz takie - w silniejszych ekonomicznie przedsiębiorstwach - poprzez wdrażanie, miejmy nadzieję i w polskich przedsiębiorstwach, omówionych powyżej form elastycznej organizacji produkcji, a może w dalszej przyszłości komputerowo zintegrowanych systemów wytwarzania.
5. Odwrócenie podstawowych tendencji w organizacji produkcji przez wprowadzenie ESP.
Zmieniający się rynek, wymusił znaczne zmiany w organizacji produkcji. Z klasycznego podejścia, nastawionego na produkcję masową (tayloryzm-od nazwiska jednego z twórców takiej organizacji pracy- F.W. Taylora), producenci zaczęli przechodzić do organizacji pracy nastawionej na indywidualnego klienta, niewielkie serie wyrobów. W związku z tym, wzrósł