91447

Jednym ze wskaźników dobrych lub złych warunków nauki jest posiadanie własnego miejsca do odrabiania lekcji. Często problem stanowił liałas w miejscu nauki- przeszkadzała duża rodzina, liałaśliwe młodsze rodzeństwo, dzieci dalszych członków rodziny, a niekiedy nawet goście. Ważną rolę w życiu badanych odgrywa rodzeństwo. Liczne rodziny to zjawisko typowe dla rodzin pegeerowskich. W rodzinach, których rue stać na korepetycje to właśnie starsze rodzeństwo i kuzyni pomagają w nauce Praca zarobkowa me przeszkadzała w nauce, była zajęciem sporadycznym, podejmowanym najczęściej w czasie wakacji.

Ze szkoły podstaw-owej młodzi ludzie wynieśli doświadczenie zarówno pomocy i przyjażru jak i przemocy, mespiawiedliwości i upokorzerua. Pojawiły się wypowiedzi wskazujące na nierówne traktowanie uczniów w związku ze statusem materialnym i społecznym ich rodziców. Dzied pegeerówskie uczą się, żeby wyrwać się z miejsca zamieszkania. „Marazm" jest najczęśdej używanym określeniem atmosfery tam panującej. Nauczyciele uskarżają się. że praca z nimi jest wyjątkowa trudna ze względu na „czas wolny rueograniczony", który nie przekłada się na lepsza naukę. Widać rówrueź przykłady obojętności nauczycieli, braku zrozumierua i wsparcia. Problemem jest też oferta zajęć pozalekcyjnych: uczniowie najczęściej korzystają z zajęć sportowych- z innych kółek, tylko w celu podniesienia się w przedmiotach, które sprawiają im problemy (najczęściej ścisłe). Problemem są rówiueż wycieczki, na które nikogo rue stać. Nierozwiązanym problemem bywają dojazdy do szkoły, które stworzyłyby uczniom równe szanse, np. dostępu do zajęć dodatkowych. Odrębną sprawą jest brak przygotowania nauczycieli do pracy z młodzieżą z biednych środowisk, ich niewiedza na temat na temat tych uczniów' i ich problemów, brak zrozunuerua a może i zainteresowntua ich trudnościami.

Szkoła ponadpodstawowa: aspiracje, wybory, decyzje.

Według badanych rodzice przy wyborze szkoły dawali im w'dną rękę. mimo to rola rodziców' w' decydowaniu o dalszej nauce jest dominująca i większa niż pomoc szkoły i organizowanych przez mą akcji, spotkań i działań. Wybór szkół ponadpodst. zależy od 3 czyruiików: możliwości finansowych rodziny (długość szkoły:31ata- zawodówka. 4- liceum zawodowe. 5-technikum), bliskośd szkoły (im bliżej tym taniej) oraz możliwości intelektualnych dziecka. Ostatecznie oceny uczniów i ich samoocena mają wpływ na wybór szkoły- wybór ten to często rezygnacja z zainteresowań i z tego. co chciałoby się w przyszłości robić. Występuje duży opór przed wyborem liceum ogólnokształcącego. Powstaje błędne koło: młodzież wybiera szkoły, po których szybko można pójść do pracy, jednak szkoły te rue są dostosowane do rynku pracy i najczęściej pracy tej rue ma. Większość badanych nie pracuje w zaw^rodzie. w jakim się kształciła. Wybór kierunku jest niekiedy bardzo przypadkowy-trudno mówić tu o rzeczywistym wyborze, (przy czym wielu z uczniów ma zaniżoną samoocenę, dlatego me próbuje nawet startować do szkół średnich). Wybór szkoły rue jest wyborem zaw'odu. Pierwsze doświadczerua w szkole ponadpodstawowej

Ankietowani opisują początek nauki w szkole ponadpodst. jako „szok". ..wstrząs". Na nowo muszą budować swoją pozycję w klasie, co stanowi dużą trudność. Wiele osób ma trudności z nauką, poniewuź „w podstawówce rue nauczyli się jak się uczyć”. Pojawia się podział na „dojeżdżających" i „miejscowych”. Dojeżdżanie mesie ze sobą ogromne utrudtuema: stratę czasu, ograniczenie możliwości, jakie stwarza życie w mieście np. kontakty z kulturą, sprowadzame do minimum kontaktu ze szkołą (nieraz to ograniczenie zajęć obowiązkowych rue mówiąc o dodatkowych), oraz brak integracji z kolegami ze środowiska szkolnego. W liceach i szkołach zawodowych dały się odczuć podziały na miejscowych i dojeżdżających (forma zależała od rodzaju szkoły- w' liceach były to łagodne formy). Wielu badanych pracowali w czasie roku szkolnego, aby odciążyć rodziców finansowo. Na stypendia nie można było praktyczrue Uczyć, rue mówiąc już o pomocy w czasie studiów. Wykształcenie jest nie tylko szansą na pracę, o którą tak trudno, ale i na ucieczkę z dawnego PGR-u. Jednak rue ono waży na pracy, ale znajomości, koneksje, dzięki którym można ją załatwić. Credożyciow^re jednej z badanych: „ więcej się uczyć, więcej pracować! więcej zarabiać''

Problem młodzieży z byłych PGR-ów

Badani rue dostrzegają żadnego zainteresowania ze strony osób. aru instytucji, które interesują się probleruanu młodzieży. Ich główne problemy to: warunki i trudności uczetua się. sprawa pracy, oraz brak możliw^rości aktywnego i ciekawego spędzania czasu. Mają poczucie, że nikt rue troszczy się o ich potrzeby i w trudnej dla ruch sytuacji są pozostawieru sarni sobie. Brak miejsca spotkań młodzieży, propozycji jakiclikolwrek zajęć, sportu, rozrywki, a przy tym brak pieniędzy na istniejącą rozrywkę jest w' ich przekonaniu jednym ze źródeł zjawisk patologicznych( pojawiają się opowieści o dr obnych