93725

zbawienie dla grzeszników. Sekwencja hyniniczna. Rymy układają się nieregularnie, pięciowersowe zwrotki, pisane 6-zgłoskowcem.

>    Hymny - nawiązywały do poezji biblijnej, czerpiąc wzory z psalmów, zasadniczą treścią jest cześć Boga i chwała świętych, podmiot liryczny zawsze zbiorowy. Liczba strof rzadko przekracza 8, zwrotki o jednakowej budowie, śpiewane na tę samą melodię.

Hymn o św. Stanisławie

Gaudę, mater Polonia. Autor - Wincenty z Kielczy. Pierwszy polski hymn. Powstał w związku z kanonizacją biskupa krakowskiego Stanisława ze Szczepanowa. Stanowił częśc oficium poświęconego temu męczennikowi. Napisany podniosłym tonem, zaczyna się inwokacją do Matki -Polski, która może się cieszyć z posiadania takich potomków jak biskup Stanisław. Kolejne zwrotki to opis zasług świętego . który w obronie ludu nie lękał się przeciwstawić władcy, za co zapłacił śmiercią. W dalszej części mowa jest o cudach dotyczących ciała męczennika jak też tych, dokonujących się za wstawiennictwem świętych. W pierwszych słowach twórca zwracał się do Ojczyzny, której patronem jest św. Stanisław, w zakończeniu podobne słowa kieruje do maista. w którym przechowywane są szczątki świętego, do Krakowa, zachęcając gród do wdzięczności wobec Boga Pieśń kończy się doksologią, czyli pochwałą Trójcy Świętej. Liczne personifikacje, metafory. Można znaleźć refleksje do hymnu ku czci św. Dominika.

>    Oficja - utwory liryczne, przeznaczone do wykonywania podczas nabożeństw pozamszalnych, zwanych brewiarzowymi.

>    Pieśni kościelne - utwory spokrewnione z hymnami, sekwencjami, przeznaczone do śpiewu kościelnego

>    Wiersze dla szkół zakonnych - recytowane lub śpiewane przez uczniów podczas nabożeństw.

Poezja okolicznościowa. Nurt panegiryczny. Nie związana z kościołem. Nacechowana panegirycznie - mniej liczyła się prawda historyczna, do głodu wchodziło wyolbrzymianie.

>    Epitafia - utrwalające pamięć o zmarłych.

Epitafium Zawiszy Czarnego

Utwór Adama Świnki, upamiętniający heroiczną śmierć sławnego rycerza w walce z Turkami, stoczonej pobliżu twierdzy Golubac w 1428. Drugie żałobne epitafium zamieszczone w kronice lana Długosza. Wiersz jako mowa zwrócona do pustego grobu. Utwór otwiera apostrofa, wychwalanie rodu zmarłego, czyny bohatera, jego zasługi a następnie przechodź i do opisu walki i okoliczności towrzyszących jego śmierci. Podkreśla krwawy przebieg bitwy i podziw Turków dla waleczności „Nowego Ajaksa", ubolewa nad zbeszczeszczeniem jego zwłok. Sam polewa wylewa łzy żalu, mówiąc o stracie jaką poniosła ojzcyzna. Kolejną apostrofę kieruje do Boga. który był świadkiem pogromu, a jednak nie zapobiegł śmierci. W końcowej części zwraca się do rycerzy będących w niewoli tureckiej, dla których lepszym rozwiązaniem byłaby śmierć na polu bitwy. Wzywa ich do modlitwy, aby pamiętali o Zawiszy. W utworze uwidacznia się zainteresowanie antykiem, autor porównuje rycerza do bohaterów wojny trojańskiej Achillesa i Ajaksa, wspomina zbroję Wulkana. Nawiązania do poetów rzmskich: Wergiliusza. Owidiusza, Horacego. Epitafium napisane heksametrem

>    En komie - utwory pochwalne, należące do poezji panegirycznej.

>    Genethliaca - utwór pochwalny dotyczący czyichś narodzin, pieśni zawierały życzenia skierowane do nowo narodzonego dziecka, mówiły o wiązanych z nim nadziejach