1. Roszczenie odszkodowawcze
Ustawa z 11.05.1995 r. o NSA przewiduje roszczenie o odszkodowanie w następujących przypadkach:
1) gdy osoba poniosła szkodę wskutek niewykonania orzeczenia NSA (art.31 ust.4) -odszkodowanie przysługuje od organu, który nie wykonał orzeczenia NSA. Organ ten orzeka o odszkodowaniu przez wydanie decyzji w terminie 3 miesięcy od dnia wniesienia wniosku o odszkodowanie. Strona, która w tym terminie nie otrzymała decyzji lub jest niezadowolona z przyznanego jej odszkodowania, może wnieść powództwo do sądu powszechnego w terminie 30 dni od dnia pozostawania organu w zwłoce lub doręczenia jej decyzji w tej sprawie. Roszczenie o odszkodowranie służy na zasadacli określonych w kc z wyłączeniem art.418 tego kodeksu.
2) gdy NSA wyrokiem uchylił zaskarżoną decyzję, a organ rozpatrując sprawę
ponownie umorzy1 postępow anie (art. 160 kpa) - służy odszkodowanie od organu, który wydal decyzję.
3) w razie gdy NSA stwierdzi! nieważność aktu lub ustalił przeszkodę prawną uniemożliwiającą stwierdzenie nieważności aktu stronie, która poniosła szkodę
(art. 160 kpa) - służy odszkodowanie od organu, który wydał decyzję.
W postępowaniu podatkowym - Ordynacja podatkowa uregulowała tryb dochodzenia odszkodowania. Jest to tiyb sądowy i administracyjnosądowy - w razie uchylenia, stwierdzenia nieważności lub stwierdzenia przeszkody uniemożliwiającej stwierdzenie nieważności przez NSA decyzji podjętej w postępowaniu podatkowym, strona dochodzić będzie odszkodowanie na zasadach określonych w art. 160 kpa.
1) pow ództw o przeciw egzekucyjne zobow iązanego - egzekucji administracyjnej mogą być
poddane inne należności aniżeli określone w ustawie (art2§l), jeżeli przypadają Skarbowi Państwa lub państwowej jednostce organizacyjnej. W razie poddania tych należności egzekucji, zobowiązany może się bronić przez złożenie powództwa
przeciwegzekucyjnego do sądu. Powództwo to służy do merytorycznej obrony przed egzekucją, a zatem do zwalczania jej zasadności i dopuszczalności. Podstawy prawne wniesienia powrództwa i tryb jego rozpoznania przez sąd regulują przepisy kpc. Wyrok uwzględniający powództwo stanowi podstawę do umorzenia postępowania egzekucyjnego.
2) pow ództw o przeciw egzekucyjne osoby trzeciej - osoba trzecia może wnieść
powództwo do sądu na podstawie przepisów kpc , jeżeli organ egzekucyjny odmownie rozpatrzył jej wniosek o wyłączenie spod egzekucji administracyjnej rzeczy lub praw majątkowych Powództwo można wnieść w ciągu 14 dni od dnia doręczenia postanowienia organu egzekucyjnego, a jeżeli zainteresowany wniósł zażalenie na to postanowienie - w ciągu 14 dni od dnia doręczenia postanowienia wydanego na skutek zażalenia. Odpis pozwu osoba trzecia powinna złożyć organowi egzekucyjnemu. Podstawy wniesienia powództwa i tryb jego rozpoznania regulują przepisy prawa cywilnego materialnego i procesowego. Do czasu prawomocnego wyroku nie można dokonać egzekucji w trybie przewidzianym dla sprzedaży ruchomości w przepisach o egzekucji należności pieniężnych (z wyjątkiem rzeczy szybko psujących się- wówczas kwotę uzyskaną ze sprzedaży składa się w depozycie organu egzekucyjnego)