Polityka bezpieczeństwa USA
Przyczyny redefinicji bezpieczeństwa:
- upadek systemu bipolarnego -wyzwania pozamilitarne
- nowe obszaty niestabilności na świecie
29 stycznia 1991 r. - orędzie o stanie pamtwa, G. Busha
nowy ład światowy - pozimnowojenna koncepcja G. Busha, zakładająca współpracę podmiotów sm(z dominującą rolą USA) w kwestii osiągania wspólnych wartości - pokoju, bezpieczeństwa, wolności, prawa. Sformułowana po kryzysie w Zatoce Perskiejf 1990/91) i wygłoszona w orędziu a potem wyrażona w narodowej strategii bezpieczeństwa z 1991.
19% - narodowa strategia bezpieczemtwa: zaangażowanie i rozszerzanie
Zaangażowanie - pomoc w rozwoju demokracji i gospodarki wolnorynkowej w innych państwach, rozszerzanie - rola globalnego przywódcy w dyplomacji prewencyjnej. Trzy cele w dokumencie to umacnianie bezpieczeństwa, dobrobytu i demokracji 1998 - narodowa strategia bezpieczemtwa na nowy wiek Rozszerzała powyższe założenia
2002 - narodowa strategia bezpieczemtwa
Neokonserwatyzm - zdobył silne wpływy za prezydencji G.W.Busha. Łączył realizm z idealizmem. Krytykowali multilateralizm, ale i konserwatywny realizm. Propagowali przywódczą rolę USA w świecie i rozprawienie się z reżimami niedemokratycznymi.
doktryna Busha - koncepcja polityki zagranicznej zakładająca walkę z terroryzmem międzynarodowym z hasłem przewodnim Busha ‘albo jesteście z nami, albo z terrorystami” oraz państwami, które chcą posiadać broń masowego rażenia. Zakładała wojnę prewencyjną, zapobiegającą wszelkim zagrożeniom. Zawierała 4 zasady: mesjanizm, unilateralizm, militatyzm, prewencja.
2006 - narodowa strategia bezpieczemtwa
Do poprzednich założeń dodała wyzwania wynikające z procesów globalizacji. Stwierdziła, że USA znajdują się w stanie wojny.
2007 - orędzie o stanie państwa G.W.Busha
Internacjonalizm - koncepcja zaangażowania USA w sprawy światowe, jako gwaranta demokracji, pokoju i bezpieczeństwa. Kwestia osiągania tych celów wykształciła dwie przeciwstawne grupy: u ni la terali ści - zaangażowanie na świecie ma być podporządkowane interesom USA, w roli światowego policjanta', głównego decydenta.
multilateraliści - zakładają współpracę USA z innymi państwami i instytucjami międzynarodowymi z uwzględnieniem obopólnych interesów. Potem zmodyfikowany na multilateralizm pragmatyczny -współpraca, ale z uwzględnieniem dominujących interesów USA.
Od zakończenia zimnej wojny USA balansuje między tymi dwoma koncepcjami, stosując pseudomultilateralizm - realizacja własnych interesów pod pozorem budowy bezpieczeństwa zbiorowego.
1991 - interwencja w Zatoce Perskiej po aneksji Kuwejtu przez Irak, przeciw Saddamowi Hussajnowi 1998 - atak na bazy terrorystów w Sudanie i Afganistanie po atakach na ambasady USA w Kenii i Tanzanii
1991 - zbrojna interwencja NATO w Kosowie bez zgody RB ONZ 2001 - operacja Enduring Freedom w Afganistanie przeciw talibom
2003 - interwencja w Iraku bez zgody RB ONZ