95081

nowe, tzw. podwójne podejście do zapew niania pokoju i bezpieczeństw a międzynarodowego. Niezbędne jest budowanie zaufania między ludźmi wewnątrz państw oraz wzmacnianie współpracy między państwami. Za główne zasady polityki bezpieczeństwa uznano partnerstwo, solidarność oraz przejrzystość.

•    Traktat CFE o rozbrojeniu konwencjonalnym w Europie z 1990r. - określił limity zbrojeń konwencjonalnych, zwłaszcza broni ofensywnych, dla państw-stron.

•    Traktat Otwartych Przestworzy z 1992r. - wprowadził obserwację lotniczą jako instrument weryfikacji przestrzegania porozumień rozbrójeniowych na obszarze od San Francisco do Władywostoku.

!!! Oba porozumienia są przykładami nowej jakości mechanizmów kontroli zbrojeń po zakończeniu zimnej wojny.

W odniesieniu do globu jako całości zespól takich norm akceptowanych przez społeczność międzynarodową tworzą zasady Karty Narodów Zjednoczonych. Należą do nich: zasada suwerennej równości państw, zasada wykonywania w dobrej wierze zobowiązań wynikających z KNZ, zasada pokojowego rozstrzygania sporów międzynarodowych, zasada powstrzymywania się od groźby użycia siły lub jej użycia przeciwko integralności terytorialnej i niezależności politycznej któregokolwiek państwa, zasada powstrzymywania się od udzielenia pomocy jakiemukolwiek państwu, przeciwko któremu ONZ zastosowała środki prewencyjne lub środki przymusu, zasada dążenia ONZ do tego, aby państwa niebędące jej członkami postępowały zgodnie z zasadami Karty w stopniu koniecznym do utrzymania pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego oraz zasada nieingerencji w sprawy należące do wewnętrznej kompetencji poszczególnych państw z wyjątkiem środków przymusu przewidzianych w rozdziale VII Karty NZ.

2.3 Struktura rozkładu siły

Od wieków tzw. biegunowość środowiska międzynarodowego była istotnym elementem określającym jego struknirę, a w konsekwencji współokreślała lad międzynarodowy. Obecny, pozimnowojenny ład międzynarodowy jest ładem jednobiegunowym, określonym przez hegemoniczną pozycję USA.

Po zakończeniu zimnej wojny, mimo upadku bloku wschodniego, poglądy na temat przyszłej biegunowości środowiska międzynarodowego nie były jednoznaczne. Istniała niepewność co do przyszłej dystrybucji siły. Potwierdził ją Joseph Nye, konstruując 5 scenariuszy:

1.    powrót do dwu biegunowości USA-Rosja - scenariusz mało realny

2.    wielobiegunowość w układzie Rosja-Chiny-UE-USA-Japonia - mało prawdopodobna

3.    trcy bloki gospodarcze stwotzone pizez UE-USA i Japonię - wada: branie pod uwagę jedynie siły gospodarczej

4.    jedn obieg linowa hegemonia USA - mało prawdopodobny

W literaturze polskiej - Z. J. Pietraś za najbardziej prawdopodobne uznał powstanie triady triad połączonych (płaszczyzna wojskowa - USA, Rosja. Chiny; płaszczyzna gospodarcza - USA, Japonia, UE; płaszczyzna kulturowa - USA, Chiny, Indie lub Japonia), w ramach których USA będzie państwem organizującym funkcjonowanie tego systemu, nie przyjmując jednak roli światowego hegemona.

Lad jednobiegunowy z hegemoniczną pozycją USA stał się faktem. Zdecydowało o tym: