Dwa podejścia:
• Jeżeli uznamy, że system prawa międzynarodowego nie jest zupełny mogą się zdarzyć sytuacje, kiedy instytucja rozstrzygająca nie ma nonn, którymi się może kierować przy orzekaniu (non liquct).
• Jeżeli uznamy, że system prawa międzynarodowego jest zupełny, to zawsze sądy muszą oizekać co obowiązuje. Każda sytuacja może być rozstrzygnięta za pomocą prawnych mechanizmów działania lex semperhąuet).
Luka w prawie międzynarodowym:
-* Ujęcie szerokie = sytuacja każdej wątpliwości w porządku prawnym; może istnieć luka intra legen - norma prawna nie jest pełna, a odsyła do innych nonn albo zawiera pojęcia otwarte definiowane przez socjologiczne kryteria
-> Ujęcie poślednie = sytuacja nie jest określona w źródle prawa międzynarodowego; luka to nie jest brak normy w konkretnym traktacie, a brak w głównym źródle prawa międzynarodowego
—> Ujęcie wąskie = w całym systemie nonn międzynarodowych nie ma normy pozwralającej rozstizygnąć sprawę; nawet odwoływanie się do równości, słuszności, proporcjonalności czy sprawiedliwrości nic nie daje
Mechanizmy służące usuwaniu luk (pozornych i technicznych):
• Reguły interpretacji -> uznane za praw zwyczajowe np. reguła wykładni systematycznej oraz te które wynikają z reguł rozumowania prawniczego np. analogia (wg spojrzenia pozytywistycznego jest niedopuszczalna)
• Zasady ogóbie prawa
• Możliw-ość korzystania z innych systemów nonnatywnych
• Wszystko co nie jest zakazane jest dozwolone - dopełnienie systemu porządku pnwnego międzynarodowego) -> casus statku Lotus (wyrok STMS z 1927 r.)
Casus międzynarodowy ..statku Lotus" z 1928 r. pomiędzy Francją i Turcją, chodziło o kolizję do której doszło na moizu otwartym między statkiem tureckim i francuskim, odpowiedzialny za kolizję był kapitan statku francuskiego. Turcja zdecydowała się na wszczęcie postępowania przeciw kapitanowi francuskiego statku pized własnym sądem co spowodowało negatywną reakcję Francji, uważającej, że w takich przypadkach kapitan statku powinien odpowiadać pized sądem francuskim. Spór był rozstrzygany pizez Stały Trybunał Sprawiedliwości Międzynarodowej, który stwierdził, że materiały które przedłożyła Francja izeczywiście świadczą o tym. że tego rodzaju praktyka jest znana w stosunkach pomiędzy państwami ale jednocześnie tiybiuiał stwierdził, że tym koniecznym elementem zwyczaju jest przekonanie, że państwfo postępiijąc w określony sposób jest zobowiązane do takiego postępowania czyli opinio iuris polega na tym, że z postępowania państw wynika przekonanie, świadomość, że państwo postępując w określony sposób działa zgodnie z obowiązującą normą (takie zachowanie nie jest alternatywą wrobec iirnych zachowań). Wynika z tego przeświadczenie, że tak należy w danej sytuacji się zachować.
Luka a milczenie prawa :
-> Luka to przypadek kiedy nie ma normy, przy czym ten brak jest elementem działań niezamierzonych.
-> Milczenie prawa to sytuacja zamieizona pizez prawodawcę (świadomy brak regulacji).