96587

dyfuzji przechodzą przez błonę substancje o niewielkich, obojętnych cząsteczkach, np. gazy, oraz substancje rozpuszczalne w tłuszczach, np. kwasy tłuszczowe), osmozę (przez półprzepuszczalną błonę przemieszcza się rozpuszczalnik w celu wyrównania stężeń roztworu po obu stronach błony, np. transport wody) oraz dyfuzję ułatwioną (odbywa się przy udziale białek, które uczestniczą w transporcie jonów oraz substancji o większych cząsteczkach zgodnie z gradientem ich stężeń. Białka transportujące pełnią funkcję przenośników lub budują kanały jonowe, białko przenośnikowe posiada specyficzne miejsce, do którego przyłącza się ściśle określona substancja, np. cząsteczka glukozy, przyłączenie przenoszonej substancji powoduje zmianę konformacji białka, a efektem tego jest przeniesienie tej substancji przez błonę).

5.    Transport pęcherzykowy, transport cholesterolu do komórek.

Transport pęcherzykowy transportuje substancje rozpuszczalne w cytozolu i związane z błoną (np. jej składniki) oraz zapewnia możliwość sortowania transportowanych substancji zależnie od ich przeznaczenia. Proces ten zaczyna się od przyłączenia do receptora ładunku (umieszczonego w cytozolu) cząsteczki ładunku. Później adaptyna (białko) rozpoznaje ten receptor i pozwala przyłączyć go do kompleksu klatryn. Jeśli istnieje dostatecznie dużo kompleksów, powstaje płaszcz klat rymowy okrywający receptor - powstaje pęcherzyk. Dynamina odcina go. Następnie płaszcz staje się niepotrzebny i opada, ponieważ pęcherzyk musi zostać rozpoznany. Następuję fuzja, czyli „zrośnięcie" się pęcherzyka i jego miejsca docelowego.

Transport cholesterolu do komórek. Zachodzi endocytoza (transport większych cząsteczek w postaci wakuol, wnikają do błony komórkowej wraz z jej niewielką częścią). Receptory LDL przyłączają cząsteczkę ładuku, po czym tworzy się płaszcz klat rymowy i po jego zdjęciu zastępuje fuzja z endosomem (fagosomem), po czym następuje połączenie z lizosomem (fagolizosom), gdzie enzymy hydrolityczne rozkładają niektóre składniki, a poza fagolizosom wydostaje się wolny cholesterol. Pęchrzyk transportujący z endosomu zostaje odłączony i powraca do receptorów LDL błony komórkowej.

6.    Znaczenie 7-metyloguanozy i poli-A.

Poli-A jest szeregiem nukleotydów adeninowych, które są dodawane przez poliadenylację (modyfikacja eukariotycznego mRNA dotycząca końca 3' cząsteczki). Po zakończeniu syntezy transkryptu mRNA jest przecinane w pewnej odległości, a następnie poli-A dołączane jest do (do końca 3’) (od 50 do 250 nukleotydów adeninowych). Zabieg taki ma na celu zabezpieczenie cząsteczki mRNAeukariontów przed degradacją zanim zdąży opuścić jądro komórkowe. Ponadto transkrypt z ogonem poli-A jest wydajniejszą matrycą w trakcie translacji. Reszta 7-metyloguanozy natomiast przyłącza się do 5' końca cząsteczki, przez co powstaje wiązanie, które zabezpiecza przed dostaniem się szkodliwych substancji.

7.    Teoria komórkowa (organelle komórkowe, sposób izolacji, Svedberg, komórki eukariotyczne i prokariotyczne - znaczenie praktyczne).

Organelle komórkowe:

•    jąderko - element jądra komórkowego, zagęszczenie chromatyny, odpowiedzialne za syntezę RNA, głównie rRNA, w trakcie podziału komórkowego zanika;

•    jądro komórkowe - zawiera błonę jądrową (nieprzepuszczalną dla większości substancji) i blaszkę jądrową oraz DNA, które w połączeniu z białkami histonowymi tworzą chromosomy, zajmuje się przechowywaniem i powielaniem informacji