2e. (10 pkt.). Podaj jednostki miary, znaczenie wielkości fizycznych i symboli matematycznych w zapisie siły Lorentza. Zjonizowany jon o masie 2*10’*5 ładunku 4*10 19 porusza się w płaszczyźnie prostopadłej do kierunku pola magnetycznego o indukcji 0.1. Jeśli torem jonu jest okrąg o promieniu 2, to wartość jego prędkości wynosi:
2e.l 4-105; 2e.2)4-106; 2e.3) ŻWNJP; 2e.4)210‘; 2e.5)2-104.
3. Fizyka współczesna 1. Należy wybrać co najwyżej 2 spośród podanych niżej zagadnień/zadań i w zależności od ich treści wskazać poprawne wartości lub udzielić wyczerpujących odpowiedzi, które powinny zawierać stosowne komentarze, wyjaśnienia użytych pojęć i symboli.
3a. (8 pkt.) Podać treść postulatów Einsteina, scharakteryzować sens fizyczny transformacji Lorentza oraz opisać jej najważniejsze konsekwencje.
3b. (8 pkt.) Długość pręta poruszającego się ze stałą prędkością wzdłuż osi OX i ułożonego równoległego do osi OX umilała dwukrotnie. Jeśli masa spoczynkowa tego pręta m0 = 3-10 \ to jego całkowita energia relatywistyczna mierzone w układzie spoczywającym wynosi (c = 3* 10*):
3b.l) 2I.6-1014; 3b'.2) 2,7010U; 3b.3) 5.4-I014; 3b.4) 1.350*1012; 3b.5)ŻWNJP.
3c. (8 pkt.) W spoczywającym układzie odniesienia dwie komety zderzyły się w punkcie (.v = 10\ y = 0, z = 0) w chwili czasu / = 10. W układzie mchomym, poruszającym się względem spoczywającego wzdłuż osi OX z prędkością 0.8c. zderzenie to zaszło w chwili czasu (c = 3-I08):
3c.l)*7,33; 3c.2) ŻWNJP; 3c.3) =14.67; 3c.4) =14.67; 3c.5) =12,22.
3d. (6 pkt.) Scharakteryzować zjawisko promieniowania cieplnego oraz opisać sens fizyczny prawa Stefana-Boltzmanna i prawa przesunięć Wiena.
3e. (6 pkt.) Na czym polega dualizm korpuskularno-falowy światła? Wymienić, podając uzasadnienie, zjawiska fizyczne potwierdzające dualizm korpuskularno-falowy światła.
3f. (8 pkt.) Najmniejsza energia cząstki o masie 10 30 w głębokiej studni kwantowej z L = 10’9 wynosi (h = 7-I0'34): 3T.16,125*10 , 3L2)ŻWNJP; 3f.3)0: 3f.4) 1.225*10,9; 3f.5)4.9 I019
4. Fizyka współczesna 2. Należy wybrać co najwyżej 2 spośród podanych niżej zagadnień/zadań i w zależności od ich treści wskazać poprawne wartości lub udzielić wyczerpujących odpowiedzi, które powinny zawierać stosowne komentarze, wyjaśnienia użytych pojęć i symboli.
4a. (6 pkt.) Opisać zjawisko fotoelektryczne podając najważniejsze fakty doświadczalne oraz ich interpretację.
4b. (6 pkt.) Na czym polega dualizm korpuskularno-falowy cząstek elementarnych? Jakie zjawiska/doświadczenia potwierdzają ten dualizm? Podać przykłady zastosowań dualizmu korpuskularno-falowego cząstek elementarnych. 4c. (6 pkt.) Opisać podstawy fizyczne działania lasera
4d. (6 pkt.) Opisać sposób generowania promieni X. scharakteryzować właściwości widma ciągłego i charakterystycznego tego promieniowania.
4e. (8 pkt.) Wymienić i scharakteryzować fizyczne znaczenie liczb kwantowych określających stany kwantowe elektronów w atomach. Na czym polega przestrzenne kwantowanie oibitalnego momentu pędu elektronu w atomie? 4f. (8 pkt.) Opisać doświadczenie Franka-Hertza i jego znaczenie dla fizyki atomu.
4r. (8 pkt.) W doświadczeniu typu Comptona częstotliwość użytego promieniowania X była równa 6.6-1019 Doświadczalnie obserwowane rozproszone fotony miały częstotliwość 4-10 . Zmiana długości fal promieniowania X w- tym doświadczeniu była równa:
4h. (8 pkt.) Opisz model Bohra atomu wodoru. Aby wzbudzić w atomie wodoru elektron ze stanu podstawowego o energii 2,2* 10 18 do stanu z n - 2 należy oświetlić go falą elektromagnetyczna o częstotliwości (h = 7-10 ):
4h.l) ŻWNJP; 4H2)=3.I4 I015; 4H.3) =7,86-1014; 4h.4)=2,36-l015; 4H.5) =1,57-1015.
5. Fizyka jądra atomowego; cząstki elementarne; rozszerząjący się Wszechświat. Należy wybrać co najwyżej 2 spośród podanych niżej zagadnień/zadań i w zależności od ich treści wskazać poprawne wartości lub udzielić wyczerpujących odpowiedzi, które powinny zawierać stosowne komentarze, wyjaśnienia użytych pojęć i symboli. 5a. (8 pkt.) Opisz standardowy model cząstek elementarnych oraz scharakteryzuj oddziaływania fundamentalne.
5b. (8 pkt.) Jakie fakty doświadczalne przemawiają za ideą/hipotezą rozszerzającego się Wszechświata?
5c. (8 pkt.) Scharakteryzuj rozpady promieniotwórcze jąder atomów' oraz podaj i opisz prawo rozpadu promieniotwórczego.
5d. (10 pkt.) Przy rozpadzie ciężkiego jądra o masie 4-10:* wydziela się energia w ilości 3,2-10 ". Jeśli moc wydzielanej energii w- reaktorze atomowym, w którym trwa reakcja łańcuchowa rozszczepiania tych jąder, jest równa 109, to w czasie jednej sekundy rozpada się w tym reaktorze masa paliwa jądrowego równa:
5d.l) 1,25-10'3; 5d2)ŻWNJP; 5d.3) 1.25-10 5; 5d.4) 2,25-10'3; 5d.5) 2,25-10 5.
W. Salejda
Wrocław. 21 czerwca 2011 r.
2