97329

Polska leży we wschodniej części Europy Zachodniej. Jedną z najważniejszych cech indywidualności geograficznej Polski jest jej położenie na pomoście bałtycko-czarnomorskim i bałtycko-adriatyckim przy Bramie Morawskiej. Obok pomostowości, wymienia Bagiński jeszcze spójność hydrograficzną (wpływ lodowców na ukształtowanie rzeźby ziem polskich i sieci rzecznej), symetrię budowy (układ rzeźby powierzchni w szereg pasów wyższych i niższych), oraz klimat Polski. Indywidualność geograficzna Polski wynika przede wszystkim z naturalnych więzów komunikacyjnych. Południkowo rozwinięte rzeki jak Odra, Wisła wiążą wał górski z Bałtykiem lub też umożliwiają połączenia Bałtyku z Morzem Czarnym. Polska leży na skrzyżowaniu ważnych dróg równoleżnikowych z drogami południkowymi. Przez opanowanie tych dróg stała się Polska wieka i potężna i na tych drogach rozgrywała się historia Polski.

Naturalny rozwój państwa polskiego został zahamowany według Bagińskiego przez niemieckie parcie na wschód. Widzi on trzy kierunki niemieckiego naporu na wschód, które zdecydowały o rozbiciu politycznym Słowian na pomoście adriatycko-bałtyckim:

-    wzdłuż Bałtyku, klinem brandenbursko-pomorskim, oddzielającym Polskę od Połabian i Pomorza Zachodniego, w celu zawładnięcia Prusami Wschodnimi a przez to Żmudzią, Łotwą i Estonią;

-    klinem łużycko-śląskim oddzielili Polskę od Czech;

-    klinem dunajskim tworząc Austrię na ziemi morawskiej, oddzielili Czechów, Morawian i Słowaków od Słoweńców, Chorwatów i Serbów.

Gęstość sieci hydrograficznej ziem polskich, spojonej sztucznymi kanałami daje Polsce olbrzymią szansę uniezależnienia gospodarczego od dróg wschód-zachód. Trzy wielki rzeki narodowe Odra, Wisła i