Mechanizmy obronne:
- fantazjowanie - gratyfikacja nie spełnionych pragnień w dokonaniach imaginacyjnych
(powszechną formą są sny na jawie)
- formowanie reakcji przeciwnych (reakcja upozorowana) - zapobieganie ekspresji
niebezpiecznych pragnień przez przyjmowanie przeciwstawnych im postaw i typów zachowania, które służą jako zapory
- identyfikacja - poprawa poczucia własnej wartości przez utożsamianie się z inną osobą lub
instytucją, często o wybitnej pozycji
- introjekcja - włączenie zewnętrznych wartości i standardów w strukturę ego, dzięki czemu
przestają one być dla danej jednostki zagrożeniem zewnętrznym
- izolacja - odłączenie ładunku emocjonalnego od bolesnych sytuacji lub separacja
niezgodnych postaw we wzajemnie nieprzenikliwych przegródkach, (co pozwala nigdy nie myśleć o postawach pozostających w konflikcie i nie dostrzegać ich związku)
- kompensacja - ukrywanie słabych stron przez podkreślanie cechy pożądanej lub
powetowanie frustracji w jednej dziedzinie zaspokojeniem „z nawiązką” w innej
- odizolowanie emocjonalne - wycofanie się w bierność, aby uchronić swoje uczucia przed
urażaniem
- odkupienie - zadośćuczynienie za niemoralne pragnienia lub czyny i w ten sposób
przeciwdziałanie im
- projekcja - obarczanie innych winą za własne trudności przez przypisywanie im własnych
„zakazanych” pragnień
- przemieszczenie - rozładowywanie stłumionych uczuć, zazwyczaj wrogości, na obiektach
miej niebezpiecznych niż te, które pierwotnie wzbudziły emocje
- racjonalizacja - próby dowiedzenia, że własne zachowanie jest racjonalne i uzasadnione, a
zatem godne aprobaty własnej i innych
- regresja - wycofanie się do wcześniejszych poziomów rozwojowych, co pociąga za sobą
mniej dojrzałe reakcje i zwykle obniżenie poziomu aspiracji
- sublimacja - gratyfikacja lub rozładowanie nie zaspokojonych pragnień seksualnych przez
zastępczą aktywność nie seksualną akceptowaną społecznie w danej kulturze
- wyparcie - wypychanie bolesnych lub niebezpiecznych myśli ze świadomości,
utrzymywanie ich w nieświadomości
- zaprzeczenie rzeczywistości - obrona jaźni przed nieprzyjemnymi faktami przez odmowę
dostrzegania ich.