Słownictwo polszczyzny XXI - 25.10.2012
- czynność wykonywana przez agensa ożywionego za pomocą narzędzia i czynności wykonywana przez narzędzia
- naczynie - opakowanie, zawartość
- przymiotniki nazywające cechy psychiczne - wskazujące na posiadanie tej cechy bądź wyrażenie
2) Polisemia łańcuchowa np. len a) roślina uprawna b) włókna tej rośliny c) przędza d) tkanina
3) Polisemia koncentryczna (rozszerzająca albo zwężająca) np. dom - budynek, mieszkanie, dynastia, instytucja społeczna (rozszerzająca), temperatura - ciepłota, podwyższona temp., pogoda(zawężające)
4) Polisemia rozłączna - numerznak liczbowy, rozmiar, wielkość; kolejny egzemplarz;kolejny punkt programu
5) Polisemia mieszana - baba:kobieta; kobieta wiejska; żona; kloc do wbijania pali w dnie rzeki; mężczyzna zniewieściały
Z.Qacżema.pQ.dslaw.Qw.e_a.p.ot).Q.cżne
1) Podstawowe - znaczenie powszechnie znane
2) Poboczne - mniej znane
Np. Kapral 1 (wojskowy mający niższy stopień w armii 2) ktoś kierujący podwładnymi brutalnie
Znaczenie dosłowne a przenośne
Beton • dosłowne: materiał budowlany; przenośne:(utworzone w sposób nieregularny) człowiek lub grupa ludzi o poglądach mało elastycznych, nie podatnych na zmiany.
Kryteria rozróżniania polisemii od homonimii
• Diachroniczne - etymologia: Homogeniczna - jedno pochodzenia(monogenetyczna); Heterogeniczna(poligenetyczna)
• Synchroniczne - sposób funkcjonowania wyrazu/wyrazów w języku lub tekście, semantyczna (zbieżność znaczeniowa) i formalne(zakres łączliwości) np. zabić, (potencja słowotwórcza) np. para, parówka
Typy homonimów;
1) kontakstowe
2) systemowe:
a) całkowite
b) częściowe - homoformy: piec, starczy, dam; - homografy: cis,cis( dużo w angielskim, rosyjskim); • Homofony: miedź, mieć(jest ich bardzo dużo)
3) Rdzenne:
- słowotwórcze: łapka
- frazeologiczne: groch z kapustą
Źródła homonimii: