99477

Napoleon Bonaparte i zmiany ładu europejskiego w latach 1804-1815.

Napoleon Bonaparte (1769-1821) stojący na czele państwa francuskiego jako pierwszy konsul (1799-1804) a następnie cesarz Francuzów (1804-1815) dzięki serii zwycięski kampanii wojennych zdołał, zniszczyć XVIII w. porządek i stworzyć w jego miejsce cliarakterystyczny układ międzynarodowy nazywany systemem napoleońskim. Jego podstawową ceclią było wystąpienie Francji w roli hegemona europejskiego, rozszerzającego swoje bezpośrednie granice ( północno-zachodnie Włochy, Belgia i Holandia, północno zachodnie wybrzeże Niemiec, Nadrenia), a także tworzącego system zwasalizowanych państw (Ks. Warszawskie 1807, Królestwo Włoch, Neapolu, Westfalii, Holandii, Hiszpanii,) na tronach których osadzał swoich krewnych, wiernych sojuszników lub, też sam zasiadał. Po pokonaniu Austrii (1806) rozwiązał Święte Cesarstwo Rzymskie Narodu Niemieckiego, a państwa Rzeszy wciągnął w orbitę swych wpływów w postaci Związku Reńskiego (1806 17 VII). Pozostałe zaś państwa wciągnął w system sojuszy (Austria, Rosja, Szwecja, Prusy). Jedynym państwem europejskim które zdołało utrzymać się poza francuską strefą wpływów była Anglia, największy ;przeciwnik Napoleona, stały organizator i uczestnik wszystkich koalicji antynapoleońskich. Klęska pod Trafalgarem (1805) uniemożliwiła zbrojne pokonanie tego przeciwnika, wobec czego postanowiono walczyć z nim gospodarczo - Blokada kontynentalną (1806 21 XI) obowiązującą wszystkie państwa w orbicie francuskich wpływów. Nieudana kampania rosyjska (1812), Sojusz Prus, Austrii i Rosji w Cieplicach (9 IX 1813), deklaracja wspólnego prowadzenia wojny i podziału granic po wojnie, klęska pod Lipskiem 1813 16-19 X, i dalsze zwycięstwa III koalicji zniszczyły ład napoleoński, zastępując go nowym tworzonym na kongresie wiedeńskim przez sojusznicze Prusy Rosję Austrię i Anglię ( o tym w pytaniu 3).

Cechy ładu napoleońskiego:

-    penetracja gospodarcza państw wasalnych, szczególnie popierana przez burżuazję i cliłopstwo francuskie, główne warstwy popierające Napoleona.

-    tworzenie nowej arystokracji z ludzi zasłużonych w wojnie

-    budowa wielkiej dynastii cesarskiej, poprzez osadzanie na tronach bliskich Napoleona (Józef Bonaparte - Neapol, Hiszpania, Hieronim- Westfalia, Ludwik - Holandia, Joachim Murat -Neapol od 1810), bądź mariaże (Austria)

-propagowanie idei rewolucji francuskiej, znoszenie feudalizmu, ustanawianie francuskiego modelu ustroju - konstytucje, Kodeks Napoleona

-    rozszerzenie się wpływów kultury francuskiej

W czasie ofensywy VI koalicji w głąb Francji, szczególne znaczenie miał traktat podpisany w Chamont (9 III 1814), będący zapowiedzią nowego łada 4 zwycięskie mocarstwa zapowiedziały w nim wspólną walkę aż do ostatecznego pokonania Francji, poczyniły wstępne uzgodnienia co do zmian mających nastąpić po wojnie, a przede wszystkim deklarowały utrzymanie pokoju wspólnymi siłami przez następne 20 lat, czyli swoisty pierwowzór systemu bezpieczeństwa. Wprowadzanie tego ładu rozpoczęła abdykacja Napoleona 6 IV 1814 i 1 pokój paryski 30 V 1814. Przywracał on dynastię Burbonów na tron francuski, i stan jej granic z roku 1792, z pewnymi nabytkami po lewej stronie Renu. 100 dni Napoleona i klęska pod Waterloo (18 VI 1815) znacznie pogorszyły sytuację Francji (II pokój paryski (20 XI 1815), mimo to zręczne zabiegi Talleyranda umożliwiły wejście Francji do koncertu mocarstw i systematyczny wzrost znaczenia tego państwa i jego udziału w kształtowaniu sytuacji międzynarodowej w następnych latach. ( o ładzie wiedeńskim pkt. 3)