■ reprezentuje państwo na zewnątrz ■ mianuje premiera i na jego wniosek rząd (ale nie zgody Sejmu) ■ podpisuje ustawy ■ prawo rozwiązania sejmu ale za zgodą 3/5 Senatu ■ jego akty wymagają kontrasygnaty odpowiediuego ministra ■ zwierzchnik sił zbrojnych w czasie pokoju ■ w czasie wojny powołuje naczelnego wodzą odpowiedziabiego przed Sejmem ■ darowanie i łagodzenie kar ■ zawieranie umów z innymi państwami, ale m in. sojusze i traktaty wymagały zgody Sejmu |
najwyższych urzędników państwowych i 75 parlamentarzystów) ■ odpowiedzialny przed Bogiem i historią ■ mianuje rząd ■ zwołuje i rozwiązuje Sejm i Senat ■ prawo weta zawieszającego wobec ustaw sejmowych ■ zwierzchnik sił zbrojnych ■ wódz naczelny w czasie wojny ■ prawo wydawania dekretów z mocą ustawy w przerwach miedzy sesjami parlamentu ■ wszystkie ustawy wymagają jego podpisu ■ mianuje 1/3 senatorów | |
prawa obywatelskie |
■ ochrona życia, wolności, nietykalności, własności bez różnicy płci. pochodzenia, narodowości, rasy. wyznania ■równość wobec prawa i w dostępie do urzędów państwowych ■nie uznawała przywilejów rodowyck tytułów, herbów ■podstawowe wobiości obywatelskie i polityczne: wolność przemieszczania się, wyboru zajęcia, myśli, druku, stowarzyszeń; zakaz cenzury ■ochrona odrębności narodowych, językowych, wyznaniowych dla mniejszości narodowych ■prawa socjalne: -ochrona pracy -ubezpieczenia społeczne -zakaz pracy dzieci poniżej 15 roku życia -bezpłatna i obowiązkowa nauka w szkołach podstawowych -ochrona macierzyństwa |
■ ograniczenie swobód obywatelskich dobrem powszechnym ■ załącznik do konstytucji: -pozostają w mocy odpowiednie artykuły konstytucji marcowej dotyczące praw i swobód obywatelskich ■tekst konstytucji: "uprawnienia obywateli wymierzane będą wartością wysiłku i zasług na rzecz dobra powszechnego" ■podporządkowanie praw obywatela interesom państwa (dla „ dobra powszechnego " państwo mogło zastosować wobec obywatela represje) |