99528

Polska a Litwa

1.    Zajęcie Wilenszczyzny

•    W trakcie pogoni za wojskami bolszewickimi, wojska polskie wkroczyły na tereny będące przedmiotem sporu z Litwą

•    W myśl traktatu litewsko-radzieckiego Wilno miało przypaść Litwie. Wobec sprzeciwu Litwinów na przeprowadzenie plebiscytu Piłsudski postanowił zapewnić samookreślenie tego terenu pod kontrolą polską.

•    Nie respektując umowy wojskowej o linii demarkacyjnej, podpisanej 7 IX 1920 w Suwałkach, pozostawiającej Wilno przy Litwie, Piłsudski polecił gen. Żeligowskiemu upozorowanie buntu i wkroczenie do Wilna (Piłsudski oficjalnie o niczym nie wiedział)

•    Po zajęciu miasta utworzono Komisję Rządzącą Litwy Środkowej, która zapowiedziała plebiscyt na spornym terytorium

•    1922 wybory do Sejmu Wileńskiego (frekwencja 64 %) Tak wybrana reprezentacja opowiedziała się za przyłączeniem terytorium do Polski.

•    Odtąd Litwa jest formalnie stanie wojny z Polską

•    1926 zamach stanu na Litwie. Do władzy dochodzą przeciwnicy Polski, nastawieni proniemiecko.

•    20 X 1926 rada ambasadorów odrzuca żądania litewskie w spr. Rewizji granic z Polską

•    Wzajemnie oskarżano się o plany agresji. Litwa składa skargi do Ligi Narodów

•    9 XII 1927Konflikt polsko-litewski był przedmiotem obrad Ligi Narodów. Są na nim dyktatorzy obu państw: Vołdemaras i Piłsudski. Napięcie uległo zmniejszeniu ale nie doszło do normalizacji stosunków. Litwa deklarowała, że chce pokoju, nie wojny, a Polska gwarantowała niepodległość i całość terytorialną Litwy.

2.    Ultimatum

•    17 III 1938 tuż po „Anschlussie" Austrii rząd polski wystosował ultimatum do Litwy żądając nawiązania stosunków dyplomatycznych w ciągu 48 godzin, grożąc użyciem .innych środków" Bezpośrednią przyczyną była śmierć polskiego strażnika w incydencie granicznym

•    wywołało to ultimatum niepokój Francji i ostry sprzeciw ZSRR, które nie będzie tolerowało polskiej akcji przeciw Litwie.

•    19 III 38 rząd litewski przyjął warunki polskie i nawiązał stosunki dyplomatyczne

•    utrwaliło to tylko uprzedzenia litewskie wobec Polski

•    28 IX 1939 układ ZSRR-Niemcy o granicach. Obszar wileński przekazano Litwie.