99633

5. Kryzys NATO

10 lutego 2003: W NATO nastąpił kryzys po tym, jak Francja i Belgia zawetowały uruchomienie specjalnych procedur mających na celu zapewnienie bezpieczeństwa Turcji na wypadek wojny w Iraku. Niemcy odmówiły skorzystania z przysługującego im prawa zablokowania procesu, ale poparły weto.

6.    doktryna Busha

Jej głównym założeniem jest koncepcja "wyprzedzającego uderzenia", która stwierdza że USA mają prawo do prewencyjnego ataku militarnego na każde państwo, które stanowi lub może stanowić zagrożenie dla Stanów Zjednoczonych. Doktryna Busha jest mocno krytykowana na całym świecie. również w samych Stanach Zjednoczonych. Zarzuca się jej przede wszystkim ignorowanie autorytetu ONZ. wzniecanie nowych konfliktów w zapalnych częściach świata oraz eskalację konfliktu między Zachodem a cywilizacją islamską. Doktryna Busha przewiduje, że USA megą wspierać rozprzestrzenianie się klasycznego liberalizmu - jego instytucji i wartości. Celem ma być osłabianie dyktatur i zastępowanie ich rządami wyłonionymi przez narody.

doktryna Busha

Zasady polityki zagranicznej USA, po 11 wrze. -walka z terroryzmem mdznar, dzieli świat na 2grupy: po stronie USA lub wspierających terrorystów. Fbdstawa: wojna prewencyjna - metoda zapobiegania realnym lub domniemanym zagrożeniom. Zasady: mesjanizm, unilateralizm, militaryzm, prewencja. Ataki na Afighanistan i Irak.

7.    misje petersberskie

Misje petersberskie to zbiór zadań z zakresu polityki bezpieczeństwa, przyjęty do realizacji przez Unię Zachodnioeuropejską na konferencji w Hotelu w mieście Petersberg niedaleko Bonn w 1992roku Są to zadania humanitarne, w tym ratownicze; misje pokojowe oraz misje zarządzania sytuacjami kryzysowymi. Misje petersberskie zostały włączone do zadań Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa Unii Europejskiej przez Traktat Amsterdamski. Po "śmierci naturalnej" Unii Zachodnioeuropejskiej (powołana na 50 lat) UE stała się jej dziedziczką Zadania petersberskie są nadal podstawą prawną decyzji o wysianiu misji w ramach WPBiO.

8.    Dayton

układ pokojowy wynegocjowany w listopadzie 1995 w miejscowości Dayton.

(Ohio, USA), kończący wojnę w Bośni. Rokowania toczyły się od 1 do 21 listopada w bazie amerykańskich sil powietrznych Wright-Patterson. Głównymi uczestnikami konferencji pokojowej byli: prezydenci: SRBII, CHORWACJI. BOŚNI i amerykańscy negocjatorzy Richard Holbrooke i generał Wesley Clark. Przy tej okazji po raz pierwszy trójwymiarowa fotografia satelitarna i kartografia cyfrowa zostały zastosowane do określenia granic w oficjalnym dokumencie międzynarodowym. Porozumienie zostało formalnie podpisane w Paryżu 14 grudnia 1995 roku. Układ z Dayton zobowiązywał strony konfliktu (Serbów. Chorwatów i Bośniaków) do zakończenia działań wojennych do wycofania swoich sil zbrojnych poza wyznaczoną strefy zdemilitaryzowaną. Od stycznia 1996 roku strefa tabyfa nadzorowana przez kierowane przez NATO siły IFOR (Implementation Force). przekształcone rok później w siły stabilizacyjne SFOR (Stabilization Force). W szczytowym okresie wojska IFOR liczyły ponad 60 000 żołnierzy z ponad 20 krajów (w tym z Polski). Aneks 4 układu, zawierający konstytucję Bośni i Hercegowiny, określił ustrój polityczno-administracyjny Bośni jako państwa składającego się z dwóch części: Republiki Serbskiej (49% terytorium) i Federacji Bośni i Hercegowiny (federacji bośniacko-chorwackiej - 51% terytorium) oraz z autonomicznego dystryktu Brćko . podległemu bezpośrednio rządowi centralnemu. Obie części posiadają własne parlamenty, rządy i pełną autonomię w sprawach wewnętrznych. Nieliczne tylko kompetencje (w tym sprawy zagraniczne, polityka monetarna i celna) należą do rządu centralnego. Układ zawierał również postanowienia regulujące powrót uchodźców i osób wysiedlonych oraz gwarancje dla mniejszości narodowych. Przestrzegania postanowień układu ma nadzorować specjalnie powołany