99928

Szyb na powierzchni terenu zwieńcza nadszybie, a u dołu kończy się podszybiem i rząpiem. Nadszybie jest przystosowane do tr ansportu i przeładunku urobku oraz materiałów budowlanych. Zależnie od czasu trwania budowy i koniecznej wydajności transportu szybowego wykorzystuje się różne rodzaje urządzeń wyciągowych:

•    wieże wyciągowe typu prowizorycznego, używane w czasie głębienia szybu,

•    wciągarki do robót budowlanych,

•    wieże wyciągowe typu górniczego.

Różne też może być wyposażenie mządzeń wyciągowych: kubły, skipy, klatki dźwigowe lub kabiny wind. Kubły - to pojemniki tymczasowe używane w czasie budowy szybu Skipy sąrx>jerrmikami przystosowanymi do masowego transportu urobku sypanego luzem. Można je wykorzystać do transportu materiałów, ale bez możliwości przewożema ludzi. Klatki dźwigowe i kabiny wind służą do transportu ludzi, materiałów, sprzętu i urobku w pojemnikach, np. wózkach. Klatki i kabiny poruszają się po prowadnicach, które gwarantują bezpieczeństwo mchu i zahamowanie, zawieszenie urządzenia na dowolnej wysokości w razie mało prawdopodobnego zerwania liny wyciągowej. Podszybie jest to poszerzone poziome wyrobisko wokół szybu na poziomie docelowej budowli podziemnej. Jest ono uzbrojone w zespól urządzeń do sprawnego przeładunku urobku i materiałów budowlanych, a także pojazdów w tzw. łamanym systemie transportu pionowego i poziomego. Minidworzec podszybia bywa często całkowicie zautomatyzowany, ponieważ on często decyduje o wydajności całego transportu. Rząpie - to najniżej położona część szybu i przyległych wyrobisk, a służy jako zbiornik spływających tu wód podziemnych. Stąd woda jest przepompowywana na powierzclinię terenu do systemu jej odprowadzenia. W odróżnieniu od sztolni, które przebiegają w określonym stosunkowo mało zmiennym górotworze, szyby przecinają wiele zróżnicowanych warstw gruntowych i skalnych z różnym stopniem zawodnienia. Często przed przystąpieniem do głębienia szybu musimy dokonać niektórych zabiegów umożliwiających prowadzenie robót. Należą do nich:

■    obniżenie poziomu wody,

•    zastosowanie sprężonego powietrza,

•    stabilizacja górotworu, jego wzmocnienie i uszczelnienie.

W przygotowanym terenie budowa szybu przypomina zasady wykonania sztolni lub wykopów fundamentowych. Roboty są prowadzone od powierzchni terenu w dól i obejmują następujące etapy;

■    urabianie górotworu w zależności od jego rodzaju (gruntu, skal itp ),

•    zabezpieczenie wyrobiska obudową tymczasową.