1352738056

36t

NAUKOWEGO I SPOŁECZNEGO

Obecnie wojna światowa stworzyła nowe warunki dla przyszłości cerkwi w Bułgaryi. Przed pierwszą wojną bałkańską ledwie trzy czwarte prawosławnych chrześcijan exarchatu zamieszkiwały te-rytoryum królestwa Bułgaryi, obecnie natomiast cały obszar cerkwi bułgarskiej znajduje się w obrębie państwa także pod względem politycznym. Odłączenie się od patryarchatu greckiego zakończy się wobec tego zapewne utworzeniem samoistnego patryarchatu bułgarskiego. Czy sprawa unii z Rzymem znów wejdzie na lepsze tory, o tern na razie trudno coś powiedzieć. Dziś do unii przyznaje się około 15.000 Bułgarów. Co zaś najważniejsza, ustała obecnie agitacya ze strony rosyjskiej za pomocą rubli, prowadzona przedtem zwłaszcza wśród schizmatyckiego duchowieństwa. Może wobec tego obecnie

duchowieństwo okaże większą skłonność do liczenia się z uczuciami

*

ludu przychylnego unii.

Charakterystycznem jest także dla stosunków religijnych w Bułgaryi, że nie dawno temu wspaniała katedra w Sofii, wybudowana na pamiątkę wyzwolenia z pod jarzma tureckiego i dotąd nazw^rana imieniem Aleksandra Newskiego, poświęconą została czci apostołów Słowian, SS. Cyryla i Metodego. Nie jest to jeszcze zwrotem do katolicyzmu, ale w każdym razie objawem antyrosyjskiego usposobienia bułgarów także pod względem religijnym. Aleksander Newski, Wielki książę rosyjski i wódz z XIII 'wieku, doznaje w Rosyi czci świętego i patrona narodowego, któremu też poświęcona jest wspaniała cerkiew w Moskwie i klasztor w Petersburgu. O tern samem antyrosyjskiem usposobieniu świadczy też przyjęcie kalendarza Gregoryańskiego znaczną większością głosów, uchwalone przez so-branie i autoryzowane także przez św. Synod bułgarskiego kościoła narodowego. Wprawdzie za kalendarzem Gregoryańskim przemawiają liczne racye naukowej i społecznej natury, ale w rzeczywistości nie mniej jest prawdą, co powiedział w swem orędziu pasterskiem Ks. Biskup Chomyszyn, że kalendarz Juliański faktycznie jest znamieniem rosyjskiego państwa i schizmy. W miarę odwracania się od Rosyi propaganda katolicka może w przyszłości lepsze wydać owoce.

. /

Nie można jednak pominąć, co pisze prof. dr. Neundorfer w ,,Allgemeine RundschauMonachium Nr. 27, że wojna obecna miałh też ujemne skutki dla katolicyzmu w Bułgaryi. Katolicyzm bowiem bułgarski, zwłaszcza unicki, obrządku wschodniego, miał, jak wogólę na Wschodzie, silne zabarwienie francuskie. Francuscy Asumpcyo-

r ... -    ; •    -    »