NAUKOWEGO I SPOŁECZNEGO 375
zróżniczkowaną i niewiele się obniża z wzrostem odległości, będąc w stosunku do małej wartości ładunku wysoką na wielkich przestrzeniach. Taka budowa taryfy za przewóz rudy jest wyrazem potrzeb Rosyi, w której huty żelazne znajdują się w pobliżu złóż rudy wysokoprocentowej, wobec czego nie trzeba ułatwiać jej przewozu na wielkich dystansach przez obniżenie opłat. Natomiast Król. położone zdała od kopalni rudy wysokoprocentowej i odcięte kordonem cłowym od zagranicy potrzebowałoby właśnie odmiennego ułożenia stawek z niskiemi opłatami na duże odległości.
Jeśli idzie o rudę polską, to istniejąca dła niej taryfa normalna nawet przy małych przestrzeniach jest wysoką. Należy bowiem zauważyć, iż tasama opłata, stosowana do produktu o połowę mniej wartościowego, obciąża go podwójną opłatą na tę samą ilość ładunku i drogę ; zresztą podnieść trzeba, że w Królestwie na pewnych kolejach obowiązuje taryfa umyślnie podwyższona. Dzieje się to na linii Herby—Kielce
4
przez Częstochowę, przy tern znowu przy przeładowywaniu z innej drogi, ten sam transport traktowanym jest jako nowy ładunek, wobec czego stosowane są wyższe opłaty właściwe tej wyjątkowej taryfie na małych odległościach. Tymczasem dla rudy ros. obowiązuje taryfa obniżona, z wyjątkiem rudy pochodzącej z Krzywego Rogu, która obniżonej taryfie nie .podlega, a z którego Królestwo rudę dla siebie sprowadza.
Opłaty za przewóz nafty są również nadmiernie wysokie. Drożyzna przewozu pozostaje w związku z samym przedmiotem, jako artykułem pierwszej potrzeby i istnieniem cła prohi-bicyjnego. Cło za naftę oczyszczoną wynosi od puda 1,80 rub., wielokrotnie przewyższając cenę nafty czyszczonej w Baku, wynoszącą od 1909 do 1913, od 16 względnie 33 kop. do 73 kop. za pud. Wskutek cła całe państwo ros. zaopatruje się w naftę na Kaukazie, płacąc olbrzymie kwoty za przewóz. Szczególniej jest to uciążliwem dla Król., które stosunkowo najdalej leży od Kaukazu i gdyby nie cło, mogłoby sprowadzać naftę z Galicyi. Jest to więc taksamo dla kraju, jakgdyby podatek pośredni, nałożony na najszersze warstwy ludności niezamożnej.
Taryfy na bawełnę są głównie dlatego godne uwagi, że w taryfach tych ujawnia się szczególniej jaskrawo stosunek rządu rosyjskiego do przemysłu Królestwa. Wiemy, iż na skutek