1352738094

4    MOSKWA

wzdłuż Wołgi i w XII. w. dosięgną! rzeki Kamy. Tamto, 1000 km. od Nowogrodu powstała na wzór ojczystego miasta, republika Wiatki.

Z nowogrodzką kolonizacyą zetknęła się na południowej rubieży tego obszaru przeciwległa fala osadnicza, napływająca od południa, przeważnie pewno ż ziemi sąsiednich, zadnieprzań-skich Wiatyczów, Niewątpliwie jednak silniejszy i znaczniejszy był napływ Nowogrodzian, których handlowe kantory posuwały się coraz dalej na wschód, jako wysunięte naprzód placówki nowogrodzkiego handlu na tych fińskich obszarach, nie mlekiem i miodem płynących, ale bogatych obfitością dzi-

y¹

kiego zwierza, dającego kosztowne futra.

Południowe strony tych obszarów o rządkiem jeszcze slowiańsko-fińskiem zasiedleniu, poczęły wreszcie z czasem nęcić rozmnażających się coraz bardziej Rurykowiczów. Wówczas już te ziemie, tak oddalone od centrum Rusi, miały za sobą skrzętną pracę kilku pokoleń, które szerzyły tam ruską kulturę narodową, tak ściśle zespoloną z istotą ruskiej Cerkwi. W przyszłości całego późniejszego ruskiego świata zaważyło wiele wyposażenie Jerzego Dołgorukiego tą, dotąd dość lekceważoną, dzielnicą. Najmłodszy to był z licznych synów Włodzimierza Monomacha (1113—1125) ostatniego w szeregu wielkich książąt kijowskich, który pod swoją władzą dzierżył jeszcze niemal całe dawne państwo RurykoWego rodu. Z czasem, wśród nieustających wojen domowych, w walkach z innymi kniaziami dzielnicowymi, Jerzy Dołgoruki posiadł przelotnie tron wielkoksiążęcy kijowski. Był to jeden z najwybitniejszych władców Rusi. Szczerze przywiązany do niegościnnej ziemi*swego północnego dziedzictwa, którego stolicą był Suzdal¹) i przewidując, jak się zdaje, szybki upadek potęgi Kijowa, uczynił

²) Suzdal dziś miasteczko, oddalone o 200 km. na płn.-wsch. od Moskwy, na prawem dorzeczu Wołgi. Stolica tego państwa założonego przez Jerzego Dołgorukiego, została przeniesioną do Włodzimierza nad Klazmą. Gdy później przyszło do współzawodnictwa między Twerem a Moskwą, w obu bowiem tych stolicach panowali potomkowie Jerzego. Moskwa wzięła górę i na długie wieki stała się ośrodkiem wielko-ruskiego moskiewskiego państwa.

\