rozpaczliwie śpieszą?
rozpaczliwie śpieszą?
i
Komiczność felietonu zakłada się na zastosowaniu jednego synonimicznego wyrazu i dwóch
i
synonimicznych związków wyrazowych. Związki wyrazowe robie coś w opętańczym tempie
speszyć się rozpaczliwie
się w znaczeniu leksykalnym. Oznaczają wspólnie 'robić coś w
gwałtownie
natężeniem’. Znamienne dla tych leksemów jest szybkie tempo. Wyraz robić coś w
opętańczym tempie nawet zawiera cechę 'robić coś nieopanowanie, szaleńczo’. Te cechy łączy ten związek wyrazowy z wyrazem amok, który jest użyty w potocznym sensie tego słowa i znaczy
i
silne podniecenie, atak szalu'. Uwzględnienie nie tylko szybkości, ale także szaleństwa, z jaką
rodzina w reklamie remontuje swoje mieszkanie, podkreśla śmieszność opisywanej sytuacji
Pleonazm
Szereg synonimów dla określenia Polaków i ich sytuacji w Europie mamy w felietonie Pod szkłem
Tym samym Polacy w Europie potwierdzają swoją reputacją anarchistów, rebeliantów, buntowników i kontestatorów, którzy nie podporządkowują się żadnym prawdom wszędzie oczywistym, nawet jeśli byłby to bunt w wydaniu wczesnośredniowiecznym.
Ten typ synonimii, którego podstawą jest gromadzenie synonim, można oznaczyć zgodnie z Svetlą
V
Cmejrkoyą107 jako pleonazm. Według Encyklopedii języka polskiego108 pleonazm to „wyrażenie lub zwrot, którego składniki powtarzają tą samą treść
Przyjrzymy się po kolei poszczególnym wyrazom synonimicznym. Wyraz anarchista jest obcego pochodzenia i oznacza 'zwolennika anarchizmu; człowieka opowiadającego się za nieograniczoną wolnością jednostki w życu społecznym, nie podporządkowujący się obowiązującym przepisom'. Rebeliant jest w Słowniku języka polskiego109 definowany jako 'uczestnik rebelii; buntownik, powstaniec’. Ten wyraz jest przestarzały, to znaczy, że tworzy z pozostałymi synonimy tego szeregu synonimię stylistyczną. Trzecim po kolei jest synonimum buntownik, więc 'człowiek buntujący się, biorący udział w buncie' i ostatnim synonimem jest kontestator,; 'osoba protestująca przeciw czemuś, biorąca udział w publicznej kontestacji'. Wszystkie te synonimy mają wspólną cechę
----. tmp.utf—n — m 'TCgTiTinm^^WTrMi i ■ II
107 Ćmejrkova S.: Reklama v ćestine. Leda, Praha 2000, str. 103.
108 Encyklopedia języka polskiego. Wydawnictwo, Wrocław 1994.
109 Słownik języka polskiego PWN. Wydawnictwo Naukowe PWN.
43