1687289238

Pragmatyczne interpretacje wypowiedzi¹

Jacek Malinowski

Streszczenie. Celem artykułu jest analiza różnic i podobieństw pomiędzy lingwistycznym i logicznym znaczeniem wypowiedzi, oraz zaproponowanie jednolitego punktu widzenia na pojęcie znaczenia wypowiedzi. Proponowane ujęcie różni się zarówno od logicznego, jak i lingwistycznego pojęcia znaczenia, a przy tym łączy cechy ich obydwu.

1 Znaczenie: semantyka a pragmatyka

W roku 1938 Charles Morris opublikował Foundation of the Theory of Signs. W pracy tej rozróżnił on trzy dziedziny badań semiotycznych: gramatykę, semantykę and pragmatykę. Książka ta jest powszechnie uznawana za początek badań w dziedzinie pragmatyki logicznej. Jednak praca Morissa właściwie nie miała żadnego wkładu do badań na pragmatyką, lecz raczej opisywała problem rozumienia języka, wskazując, iż metody semantyczne nie są wystarczające do jego opisu. Pogląd, że gramatyka i semantyka nie wystarczają do analizy zjawisk językowych do dziś nie jest przez wszystkich uznany. Morris podkreślał również explicite potrzebę rozwiązywania innymi metodami problemów z interpretacją wypowiedzi, dla których analiza słownikowych znaczeń nie jest wystarczająca. Właściwe badania w dziedzinie pragmatyki rozpoczęły się znacznie później - dopiero w latach pięćdziesiątych. Praca Le-yinsona (1983) zawiera przegląd lingwistycznego podejścia do pragmatyki.

1

1

Rozprawa ta powstała w ramach projektu badawczego ” Logika i Formalna Ontologia Języka: Kontekst, Presupozycje, Implikatura” realizowanego podczas pobytu w Instytucie Informatyki Uniwersytetu Lipskiego, w którym jej autor pracował jako stypendysta Unii Europejskiej (stypendium Marii Curie MCFI-2002-00079).