1687289250

maksymy raczej jako opis działania zasady kooperacji wyróżniający pewne jej szczególnie ważne aspekty niż jako zbiór praw, które wzięte razem zasadę tę konstytuują. Trzy zasady dynamiki Newtona stanowią bazę dedukcyjną dla dynamiki Newtona jako teorii, w tym sensie, że wszelkie prawa dynamiki klasycznej dają się wywieść z tych właśnie trzech zasad. Z maksym, które składają się na Zasadę Kooperacji nie da się wywieść samej zasady, ani jej logicznych konsekwencji. Maksymy stanowią raczej opis (ZK), mówią co to znaczy, że uczestnicy dyskursu współpracują ze sobą, na czym taka współpraca polega. Sam charakter tego procesu charakteryzowany jest raczej przez tryby eksploatacji maksym, które mają chyba bardziej fundamentalne znaczenie niż same maksymy.

4 Konwersacyjne zasady uprzejmości

W 1983 roku G. Leech zaproponował teorię modyfikację teorii Grice’a im-plikatury konwersacyjnej opartą na pojęciu uprzejmości. Bez pewnej dozy uprzejmości w zasadzie mówilibyśmy prawdę nie biorąc pod uwagę tego, jakie uczucia możemy wywołać w odbiorcy. Codzienny dyskurs są jednak zorganizowany inaczej. Nie zawsze mówimy prawdę. Zazwyczaj dzielimy informacje na miłe i niemiłe dla słuchającego. Następnie wypowiadamy je w niesymetryczny sposób. To, co miłe mówimy znacznie chętniej.

Leech twierdzi, że zasady konwersacyjne Grice’a są szczególnymi wypadkami niżej podanych maksym uprzejmości. Żadna z zasad Grice’a nie mówi nam dla przykładu dlaczego używamy zdania (1) zamiast zapytać bardziej bezpośrednio:

(28) Gdzie jest najbliższy postój taksówek?

Nie chcemy być postrzegani, jako osoby nieuprzejme. W wypowiedzi (1) chcemy zaakcentować, że jesteśmy uprzejmi, oraz że wiemy, iż osoba pytana ma własne sprawy, a zatem, jeśli mimo tego odpowie na pytanie, docenimy to. Maksymy Leecha mówią nam więc o sposobach myślenia na temat własnego udziału w komunikacji. Ich główną ideą jest, że mówiący działa w taki sposób, żeby osiągnąć optymalne efekty w dwuwymiarowej skali odpowiedniej do danej maksymy. Chociaż w maksymach Leecha występują trzy podobne skale, to być może możliwe jest sprowadzenie jej do jednej wspólnej skali