2588001379

Teka Kom. Politol. Stos. Międzynar. - OL PAN, 2010, 5, 65-93

POLITYKI BEZPIECZEŃSTWA PAŃSTW

Stanisław Bieleń

Instytut Stosunków Międzynarodowych, Uniwersytet Warszawski ul. Żurawia 4,00-503 Warszawa, [e-mail]

Streszczenie. Autor oferuje syntetyczne ujęcie wiedzy na temat polityk bezpieczeństwa państw w stosunkach międzynarodowych. Wychodzi od definicji bezpieczeństwa, rozumianego jako naczelna potrzeba o charakterze egzystencjalnym, moty wująca działalność jednostek i gntp społecznych, w tym państw. Wskazuje na psychologiczne uwarunkowania bezpieczeństwa oraz na jego zmienność w czasie i przestrzeni.

Polityki bezpieczeństwa państw stanowią celową i zorganizowaną działalność kompetentnych organów państwa, mającą na celu zaspokojenie wszystkich wartości, składających się na treść bezpieczeństwa.

W polityce bezpieczeństwa państwa sięgają do rozwiązań jednostronnych i wielostronnych. Do rozwiązań jednostronnych należą: hegemonizm. interwencjonizm oraz izolacjonizm. Do rozwiązań wielostronnych zalicza się: równoważenie sil, odstraszanie, sojusze, a także neutralność i neutralizm.

Wchodzenie w sojusze dwustronne i wielostronne z mocarstwem najsilniejszym stało się współcześnie preferencją w ielu państw na świecie. Z tych względów koncentrowanie sił (bandwa-goning), bądź też podczepianie się czy poddawanie się woli najsilniejszego (chain-ganging, buck-passing) stało się motywem przewodnim polityki bezpieczeństwa państw, które nie mają alternatywy w tworzeniu mechanizmów⁷ zabezpieczających.

Słowa kluczowe: bezpieczeństwo, polityka bezpieczeństwa, polityki unilateralne. hegemonizm. interwencjonizm, izolacjonizm. polityki inultilateralne. polityka równoważenia sil. polityka odstraszania. prewencja, polityka budowania sojuszy, polityka neutralności i neutralizmu

ROZUMIENIE BEZPIECZEŃSTWA PAŃSTW

Istotą polityki jest ochrona życia ludzkiego i przeciwdziałanie jego zagrożeniu. To oznacza, że jedną z najważniejszych wartości, która wpływa na potrzeby i interesy ludzi jest bezpieczeństwo¹. Należy ono do naczelnych potrzeb motywujących działalność jednostek i grup społecznych. Od jej zaspokojenia zależy realizacja innych potrzeb, takich jak trwanie, rozwój, spokój, równowaga, dobrobyt i zadowolenie. Chodzi też o ciągle usuwanie czy oddalanie nie-

„W rzeczywistości takie pojęcia jak przyjaciel, wróg czy walka - zdaniem Carla Schmitta -mają realne znaczenie właśnie dlatego, że związane są z faktyczną możliwością fizycznego unicestwienia”. Cyt. za: T. Klementewicz. Metateoretyczne dylematy politologa - w poszukiwaniu strategii badania, „Studia Politologiczne” vol. 14, 2009, s. 20.