3124727095

3. Czynniki wpływające na zasoby węgla w glebach leśnych.

Na tak olbrzymie zróżnicowanie puli węgla organicznego zgromadzonego w naszych glebach leśnych wpływa cały szereg czynników.

Znaczący wpływ na wielkość zasobów SOC ma klimat poprzez takie składowe jak temperatura, ilość opadów, czy wielkość ewapotranspiracji (Post et al., 1982). Oprócz tego istnieje wiele czynników glebowych czy krajobrazowych, które także wpływają na gromadzenie węgla w glebach leśnych (Wilcox et al., 2002). Prichard et al. (2000) obserwowali silny wpływ zbocza na SOC. Ilość SOC była większa na stokach o wystawie północno-wschodniej. Krajobraz może wpływać na gromadzenie się SOC poprzez oddziaływanie na reżim wody glebowej (Gulledge i Schimel, 2000). Wielkość zasobów SOC w glebie zależy także od pojemności sorpcyjnej tej gleby, a także od jej tekstury i stanu agregacji. Borchers i Perry (1992) stwierdzili, że w porównaniu do glin i pyłów gleby wytworzone z utworów bardziej gruboziarnistych zawierają mniej SOC. Również Banfield et al. (2002) udowodnili istnienie wykładniczej zależności między teksturą gleby a ilością C w biomasie, a w konsekwencji jego zasobami w glebie.

Gleby leśne Polski w siedliskach nizinnych magazynują z reguły tym więcej SOC im bardziej żyzne jest siedlisko. W ramach siedlisk o tym samym stopniu żyzności dominującą rolę w gromadzeniu węgla organicznego odgrywa stopień uwilgotnienia (ryc. 6). W siedliskach boru suchego, boru świeżego, boru wilgotnego oraz boru bagiennego średnie zasoby SOC w warstwie 0-80 cm wynosiły odpowiednio 39,9 Mg, 70,6 Mg, 90,8 Mg i aż 930 Mg na hektar.

mn

i

i

i

□

i

i

□

i

i i

i i

i

Bs Bśw Bw Bb BMśw BMw BMb LMśw LMw LMb Lśw Lw Ol Lł OIJ Typ siedliskowy lasu

Ryc. 6. Zasoby SOC w glebach leśnych Polski w zależności od żyzności i wilgotności siedliska.