3289580427

ZESZYT 1/1950 WIADOMOŚCI URZĘDU PATENTOWEGO 55

państwowymi naszej demokracji ludowej i stworzyły nieograniczone możliwości rozwoju ruchu nowatorskiego 1 przekształcenia go w masowy ruch ludowy.

III. Wzrost ruchu nowatorskiego po wydanych zarządzeniach

Po zapoznaniu się przez pracujących z zarządzeniami dotyczącymi racjonalizatorów i nowatorów, ruch nowatorski przybrał szczególne rozmiary. We wszystkich zakładach i przedsiębiorstwach ilość wnoszonych projektów wzrastała z dnia na dzień. Nie tylko niektóre fabryki wysuwały się na czołowe miejsce w tym ruchu, ale w kilka miesięcy po wydaniu zarządzeń ilość nowatorów zwiększyła się dwukrotnie. Jeśli jeszcze w 1948 przypadało 7 do 8 wniosków nowatorskich na 1000 robotników przemysłowych, to w lutym 1949 przypadało już 94 na 1000. W lutym 1949 oszczędności, osiągnięte przez nowatorów przemysłu lekkiego i ciężkiego, wynosiły 10 milionów forintów wobec 3,3 milionów forintów przeciętnej miesięcznej sumy roku poprzedniego. W pierwszym semestrze 1949 r. ilość złożonych wniosków wynosiła 23.000, osiągnięte zaś oszczędności wyraziły się sumą 130 milionów forintów.

Jeśli przyjrzymy się tym danym w ich rozwoju stwierdzimy, że postęp jest bardzo znaczny. Wobec 2760 wniosków złożonych w lutym w dziedzinie przemysłu ciężkiego i lekkiego widzimy 3711 w czerwcu, oszczędności zaś wzrosły z 10 milionów forintów w lutym do 19,6 milionów forintów.

Podobny wzrost obserwujemy w transporcie, budownictwie i w innych dziedzinach naszego życia gospodarczego. Oszczędności uzyskane w pierwszych 9 miesiącach 1949 r. osiągnęły sumę 200 milionów forintów. Ponad połowę oszczędności obejmuje przemysł ciężki i lekki. Dzięki zrealizowaniu wniosków nowatorskich zaoszczędzono w przemyśle ciężkim ponad 136 milionów forintów w pierwszych 9 miesiącach. W październiku oszczędności uzyskane w przedsiębiorstwach przemysłu ciężkiego wynosiły 27,5 milionów forintów. W całym życiu gospodarczym Węgier wartość wniosków przyjętych w październiku wynosiła 42 milionów forintów.

IV. Rola Państwowego Urzędu Wynalazczości

W początku 1949 r. utworzony został Państwowy Urząd Wynalazczości — jedna z najmłodszych centralnych Instytucji naszej demokracji ludowej. Instytucja ta jest nową nie tylko na Węgrzech, gdyż poza Związkiem Radzieckim nigdzie nie ma urzędu publicznego w służbie wynalazców i nowatorów i jednocześnie postępu technicznego. Gospodarka pianowa i socjalistyczna przebudowa naszego kraju stworzyły warunki umożliwiające stworzenie takiej instytucji.

Węgierska Partia Pracujących docenia olbrzymie rezerwy rozwoju naszej gospodarki socjalistycznej, wynikające z nowego stosunku pracujących do pracy. Dla rozwinięcia tej siły, dla jak najpełniejszego wykorzystania tej rezerwy, partia zaproponowała utworzenie Państwowego Urzędu Wynalazczości.

Utworzenie Państwowego Urzędu Wynalazczości nastąpiło na podstawie dekretu z dn. 30 października 1948 r. dotyczącego wynalazczości i nowatorstwa. Państwowy Urząd Wynalazczości został powołany przede wszystkim w celu wykonywania tego dekretu i rozwinięcia działalności wynalazców i nowatorów w możliwie jak największych rozmiarach.

Zgodnie z tym Państwowy Urząd Wynalazczości działa w trzech zasadniczych kierunkach:

1* Rozwijania przy pomocy wszelkich dostępnych środków ruchu nowatorskiego i umożliwiania wymiany doświadczeń między nowatorami.

2. Zapewnienia przy pomocy środków materialnych i technicznych przeprowadzania prób i stosowania ważnych wynalazków i ulepszeń, które są bezpośrednio zgłaszane do

Urzędu. Ponadto Urząd udziela pomocy finansowej i tech-_ •

nicznej przy realizacji wniosków składanych w przedsiębiorstwach w przypadku, gdy przedsiębiorstwa nic dyspo-

• nują dostatecznymi środkami materialnymi i technicznymi.

3. Ułatwiania działalności nowatorów i wynalazców przy pomocy dokumentacji wskazań technicznych.

Jeśli chodzi o rozwój ruchu nowatorskiego, Urząd ściśle współpracuje z Radą Związków Zawodowych i z poszczególnymi związkami. Wykorzystuje on oczywiście prasę centralną oraz organa prasy specjalnej. Pierwszym najpoważniejszym zadaniem było rozpowszechnianie dekretów o wynalazczości wśród najszerszych mas pracujących, co powodowało, że kierownicy przedsiębiorstw przystępowali do wykonywania zarządzeń wynikających z dekretów. Po przeprowadzeniu poważnej pracy propagandowej i organizacyjnej możemy zadanie to traktować jako wykonane. Umożliwiło to szeroki rozwój naszego ruchu nowatorskiego.

Do Urzędu Wynalazczości napływa przeciętnie 300-350 wniosków miesięcznie, dotyczących bądź wynalazków, których autorzy starają się o patenty, bądź też wniosków nowatorskich, których autorzy nie mogą przedstawić w swym miejscu pracy z powodu ich przedmiotu. Wielka ilość tych wniosków może odegrać poważną rolę w wykonaniu naszego planu pięcioletniego. Wśród wniosków mniej ważnych jest, oczywiście, wiele o małej użyteczności, ale często stwierdzić można, że wnioski to, bez wartości praktycznej, wpływają od ludzi uzdolnionych, którzy z entuzjazmem chcą działać dla dobra kraju; wówczas staramy się umożliwić im pogłębienie ich wiedzy oraz staramy się przynajmniej ogłaszać cele ich prac.

Pozytywnym objawem jest to, że szczególnie w ostatnim okresie przedstawiciele inteligencji technicznej zgłaszają coraz więcej projektów godnych uwagi, wśród których znajduje się wiele takich, które usiłowali oni daremnie realizować w starym ustroju. Ludzie ci zrozumieli, że w warunkach demokracji ludowej możliwe stało się realizowanie najbardziej śmiałych projektów technicznych. Większość projektów wymaga prób, prac badawczych i niekiedy tworzenia baz eksperymentalnych lub konstruowania i montażu specjalnych urządzeń i maszyn. W tym celu budżet Urzędu Wynalazczości przewiduje znaczne sumy pieniężne. Ponadto możliwości opracowywania i doświadczalnego realizowania wynalazków zostały znacznie zwiększone przez to, że Urząd dysponuje olbrzymimi kredytami w wypadkach, gdy próby posiadają charakter inwestycji i wymagają specjalnych konstrukcji.

Urząd przywiązuje wielką wagę do sprawy rozpowszechniania doświadczeń oraz propagowania ruchu nowatorskiego. Celowi temu służy np. „Pismo Nowatorów” wydawane przez Urząd, którego nakład przekracza 30.000 egzemplarzy.

Jednym z poważnych zadań Urzędu jest ułatwianie pracy nowatorów i wynalazców przy pomocy udostępniania im dokumentacji technicznej.

Jednym z pierwszych kroków była klasyfikacja obszernej literatury patentowej gromadzonej w ciągu długich dziesiątków lat. W bibliotece tej znajduje się około 5 milionów opisów wynalazków, praktycznie prawie niedostępnych dla poszukujących, gdyż były one układane według krajów. Materiał ten był wykorzystywany jedynie przez nielicznych rzeczników patentowych i sędziów. Obecnie kosztem wielu setek tysięcy forintów zdołano skatalogować, materiał zgodnie z systemem nomenklatury patentów, co umożliwia każdemu zainteresowanemu znalezienie całego materiału patentowego w dziedzinie, która go interesuje. Literaturę tę regularnie przesyłamy do naszych przedsiębiorstw, gdzie jest wykorzystywana przez koła nowatorów oraz specjalnie powołanych pracowników do spraw nowatorskich. Celem propagowania zagranicznej literatury technicznej Urząd Wynalazczości wydał 18 biuletynów specjalnych. Inną czynnością Urzędu jest ochrona praw autorskich nowatorów — wydawanie patentów autorskich. Tu również odmiennie od starej praktyki patentowej Urząd nie ogranicza się jedynie do formalnego określenia praw autora. Wydawanie patentów autorskich odbywa