3289580833

II. Wytrzymałość prętów prostych. 349

Zatrzymując oznaczenia uprzednie, kg i cm jako jednostki obciążeń i długości, wzór ten podaje obciążenie bezpieczne P słupa w obydwu końcach swobodnego (rys. 201, str. 346):

Fk    Fk

1 -+- fiP.y

■ /

We wzorze tym r = ]/ F oznacza najmniejszy promień bezwładności, (p. str. 180) fi zaś spółczynnik, który o ile przekroje końcowe będą płaskie, posiada wartości następujące: ¹)

dla żelaza lanego fi = 0,000 16 I dla stali (miękkiej) fi — 0,000 04 dla żel. spawalnego fi = 0,000 08 J dla stali (twardej) fi = 0,000 06

dla drzewa fi = 0,000 15.

1) Podług Schaffem²) dla 2-go sposobu osadzenia końcy będzie:

Wartości ©, E i k podano w tablicy str. 348. Dla sposobów osadzenia końcy podług 1), 3) i 4) fi jest ^ł/i raza, 2 razy, względnie 4 razy większe.

Podług doświadczeń L. Tetmajera ³) fi zależne jest od stosunku l; a mianowicie:

dla żelaza spawalnego fi — 0,000 1 ]/0,008 67 (l: r) — 0,693 6,

dla drzewa    — 0,000 1 J/0,05 (l: r) — 0,8.

3) R. Bredt f) poleca

dla żelaza spawalnego: fi — 0,000 01 (l: r), a więc dla 2-go sposobu osadzenia pręta (str. 346):

Fk

/>—__Lz--

1    0,000 01 (l: r)³

C. Wytrzymałość na cięcie (przesuwanie).

Jeżeli wypadkowa Q sił zewnętrznych, działających na pewne ciało, znajdzie się w płaszczyźnie danego przekroju F, (rys. 204, str. 350) a mianowicie w jego osisymetryi O Y, to siła Q staje się siłą tnącą albo też przcsuwąjącą dany przekrój, który pracuje natenczas na cięcie.

Naprężenie przesuwające, czyli cięcie t, jakie pod wpływem siłj' Q pojawia się w punkcie P (rys. 204) nietylko w przekroju samym, lecz równocześnie i prostopadle do niego, i to w obydwóch kierunkach, określamy wzorem:

1

K. Krohn, Zeitsch. d. V. d. Ing. 1891. str. 1122, podaje dla żelaza spawalne-go p. = 0,000 043 5 (przy Jt = 700), dla żelaza zlewnego —0.000 OTG 9 (przy 1 = 875).

2

Deutsche Bauzeilg. 1877, tom 10. Nr. IG.

3

Schweizerische Bauzeitg. 1887, tom 10, Nr. IG.

f) Zeitschr. d. V. d. Ing. 1894, S. 878.