II. Wytrzymałość prętów prostych. 401
Na osi odcinam)', od S począwszy, stale kresy SE — hin i SD — Jni», w podziałce pozostałego rysunku, przyczcm dobieramy jako n dowolną, lecz podatnie oznaczoną wielkość trzeciego wymiaru (np. 100 cm3). Jeżeli poprowadzimy AAr || 51 i EN 1.1) A’, to punkt przecięcia i\r, prostej EN z osią główną Sil, będzie jednym punktem linii obojętnej NNa, która zatem, jako równoległa do 5/1", jest już w zupełności oznaczona. Sposób ten okaże się osobliwie celowym przy poniższem oznaczaniu naprężeń pod 2. lub 3., 1).
Sposoby postępowania, odwrotne względem wskazanych pod 1) i 2), dadzą nam dla danej linii obojętnej przynależny środek (A) sił.
2. Oznaczenie naprężeń. Naprężenie crs w środku ciężkości jest niezależne od położenia środka sił, a więc również niezależne od wielkości momentu M — Pp\ zawsze będzie o8 = P: P (czyli równe średniemu naprężeniu całego przekroju), a znak jego będzie ten sam, co siły P {os będzie więc ciśnieniem, gdy P jest siłą cisnącą i naodwrót).
Jeżeli (podobnie jak na str. 357) przez i' oznaczymy odległość dowolnego punktu przekroju od wykreślonej uprzednio już linii obojętnej NNa: a przez = J kresę TA" (rys. 233), to naprężenie w owym punkcie będzie:
o ——- v. Wykreślenie rozkładu naprężeń na przekrój możemy uskutecznić w sposób podobny temu, jaki podano w rys. 212 (str. 357). jednakże punkt zerowy pola naprężeń musiałby leżeć obecnie nie na osi obojętnej, lecz na nowej linii obojętnej NNa. Naprężenie skrajne (największe) można bądź to odmierzyć z rysunku, bądź też obliczyć z wzoru:
*
3. Naprężenia skrajne (amax i atmn), bez wykreślenia linii obojętnej, podług Rob. Land’a: Omw niechaj będzie większą, amin zaś mniejszą z dwróch wmrtości mających się poniżej oznaczyć.
1) Z pomocą koła bezwładności. Kreślimy oś ciężko(ci SA", sprzężoną z osią sił 5/1, rys. 233 (w rys. 212 str. 357 byłoby SN sprzężone z SK) i oznaczamy odmierzone z rysunku oddąlenia obustronnych skrajnych punktów przekroju od tejże osi 5.4" przez er w stronę punktu /I (t. j. w stronę siły P) a przez e" w stronę przeciwną. Kresie e1 nadajemy ten sam znak, jaki posiada siła P (a więc H- dla siły ciągnącej, — dla cisnącej), kresie e" zaś znak przcciumy. Żądane naprężenia oznaczamy z wzorówr:
(7inax! I flrmnj |
2) Za pomocą uogólnionego pola wytrzymałości (uogólnione pole II" p. str. 358) i wzorów:
26
Podręcznik techniczny. T. I.