2165573969

IV. Wytrzymałość płyt i naczyń. 421

j'i promień wewnętrzny w cm, \ s ,= r_a — >•»• r_a promień zewnętrzny w cm, / grubość-ściany w cm, h_z bezpieczne ciągnienie materyału w kg/cm², k bezpieczne ciśnienie materyatu w kg/cm²,

hi — ¹⁰/₃ stosunek rozciągnięcia jednostkowego do takiegoż zwężenia.

1. Wewnętrzne nadciśnienie płynu: pi w kg/cm². Mamy:

_ 7    —    _ 7 /    0,4 pi

^{a l}y nikz — (tn~\~ l)pi    y k_e— 1,3 p* *

przyczem największe naprężenie pojawia się na wewnętrznej powierzchni walca wydrążonego, w kierunku obwodowym. W kierunku zaś osi walca, naprężenie materyału (przez siłę nr i²pi) jest o wiele mniejsze, a przy nieznacznej grubości ścian — dwa razy mniejsze, niż w kierunku obwodowym.

Możliwe są tylko takie stosunki, przy których pi <Z (k_B : 1,3), czyli (pi: k_z) c 0,77. Zestawiamy przynależne stosunki pi: k₂ i r_fl; :

pi: kz — [ 0,05	°«^ł5		°>3	°.375	! °i4 *	0.5	0,6 0,65 0,7 jo,75
ra: ri = J 1,044 (1,093	1,148! 1,208 1,355			OO CN	'.555 i	11,852	2,374 2,851 3,771 17,211

Dla ścian małej grubości będzie z dokładnością dostateczną:

Uwaga. Trzy złączeniach na nily i t. p. trzoba rdwnież sprawdzić i wytrzymałość po 1 a cze ń.

Przykład. Lanożelazny cylinder tłoczni,• środnicy 40 cni w świetle, z tłokiem 36 cm średniej', ma służyć tlo podniesienia ciężaru (mostu) 229 t. Jaką powinna być grubość ścianki przy A_£ = G00 kg/cm^J?

Przy 36 cm średnicy, poło tłoku zawiera około 1018 cni¹, a więc ciśnicnio wody w cylindrze będzie: p( — 22U 000 : 1018 = 225 kg/cm². Mamy zatem:    : k_Ł == 225 : 600 ==

0,375, a z tabliczki powyżej podanej dobieramy przynależną wartość:    : r,- = 1,498.

A że r,-= Y_a • 40 = 20 cm, więc r_a = 1,498 • 20 co 30 cm; niezbędna zaś gnibość

ścianki *• — r_a — r,- = 30 — 20 = 10. cm.

Obliczenie grubości ścian walcowych kotłów parowych z we-wnętrznem nadciśnieniem p. Normy Hamburskie 1898, w Dziale VII, rozd. IV, C. b.

2. Zewnętrzne nadciśnienie p_a w kg/cm². Gdy niema obawy wgniecenia się ścianek, to będzie:

r

m k — (2

1,7 p

Z powyższego równania wynika, że możliwemi są tylko takie stosunki, w których p_a <C.(k: 1,7), czyli (pa : k) < 0,588.

Uwaga pod 1 (p. w.), dotycząca połączeń, stosuje się w danym przypadku.

Dla ścian nieznacznej grubości mamy z dokładnością dostateczną: