2165574125

Powojenne zmiany ludnościowe 107

wództwa istnieje znaczne zróżnicowanie, a odsetki ludności miejskiej wahają się od 8 (pow. wysokomazowiecki) do 46 (pow. ełcki). Należy zwrócić uwagę, iż w powiatach należących do ziem odzyskanych stopień urbanizacji jest obecnie znacznie wyższy niż przed wojną, przy czym udział ludności miejskiej w pow. gołdapskim ostatnio nieco zmalał, oo wiąże się z lepszym stanem zasiedlenia miast aniżeli wsi.

Aby należycie ocenić stopień zurbanizowania województwa, należy dla porównania sięgnąć do liczb ogólnopolskich.

Odsetek ludności miejskiej Polski wzrósł w latach 1946—1958 z 31,8% do 46%; w województwie białostockim liczby te wyniosły 19% i 29%. Jeżeli porównamy odsetek ludności miejskiej województwa i Polski, przyjmując ten ostatni za 100, okaże się, że w 1946 r. odsetek ludności miejskiej w województwie białostockim wynosił 60% ogólnopolskiego, w 1950 r. spadł do 56%, a w 1958 r. wzrósł do 63%. Wynika z tego, iż w pierwszym okresie Polski Ludowej tempo urbanizacji było w Białostockiem słabsze niż w całym kraju, natomiast w drugim okresie silniejsze, w wyniku czego dysproporcja z 1946 r. znacznie się zmniejszyła. Ten szybki wzrost liczbowy ludności miejskiej w latach ostatnich odbywał się pod wpływem silnej imigracji ludności, przy czym jak wynika z danych za ostatnie lata, tempo imigracji do miast było wyższe w woj. białostockim niż średnio w Polsce, a ponadto wykazywało tendencję rosnącą (w latach 1956—1953 dodatnie saldo ruchów migracyjnych wynosiło około 20% w porównaniu z ok. 4—8% dla Polski).

Dużą rolę odgrywała tu imigracja ludności do Białegostoku, który w ostatnich latach szczególnie szybko rósł, osiągając wskaźnik jeden z najwyższych w Polsce i przekraczając 100 tys. mieszk. W parze ze wzrostem zaludnienia szedł tu dość szybki przyrost zasobu mieszkaniowego. Dla należytej oceny stopnia urbanizacji województwa niezbędna jest analiza struktury wielkości miast.

Ogólna liczba miast jest na terenie województwa znacznie niższa niż przed wojną, przy czym największa różnica wystąpiła w latach 1931/1933—1946, co wynikało z cofnięcia praw miejskich 11 osiedlom (poprzednio wspomniano o tym, że 5 miast utraciło prawa miejskie w 1932 r, a 6 w 1850 r.; ta druga reforma była jedynie zalegalizowaniem zmian wcześniejszych i dlatego tych 11 osiedli nie ma już w wykazie z 1946 r.). W latach 1946—1950 uzyskała prawa miejskie Hajnówka, licząca wówczas około 8 tys. mieszk., oraz odzyskało prawa utracone w 1870 r. Wysokie Mazowieckie. W 1954 r. Starosielce zostały włączone do Białegostoku. Przede wszystkim zmalała liczba miast najmniejszych, poniżej 5 tys. mieszk., co spowodowane było początkowo skreśleniem pewnej liczby osiedli z rejestru miast, a następnie także