Niektóre jednostki pochodne, poza symbolami utworzonymi z symboli jednostek podstawowych, uzyskały osobne nazwy, np. kulomb (C = As), dżul (J = m2kgs‘2), paskal (Pa = N m'2 = kgm'V2).
Oprócz głównych jednostek miar, układ SI dopuszcza stosowanie jednostek krotnych (wielokrotnych i podwielokrotnych). W celu utworzenia jednostki krotnej stosuje się odpowiednie przedrostki (tabela 2.2). Przedrostki , które nie są wielokrotnością trzeciej potęgi (h, da, c) należy stosować tylko dla tych jednostek, które są dotychczas w użyciu, np. można używać jednostkę dm (decymetr). Układ SI przyjmuje zasadę, że jednostki krotne nie mogą mieć własnych nazw, takich jak dawniej stosowany angsztrem, mikron itp., a ich nazwy tworzone są za pomocą tylko jednego przedrostka, np. dawny milimikron (10'9 m) to w układzie SI nanometr. Krotność jednostki masy tworzy się nietypowo, nie od kg, lecz od g, a więc 1000 kg to Mg (megagram). W przypadku jednostek pochodnych zaleca się stosowanie krotności jedynie w liczniku, a więc np. jako jednostkę 1000-krotnie większą od kg/m3 lepiej jest używać nie kg/dm3 = g/cm3 lecz Mg/m3.
Tabela 2.2. Krotności jednostek miar
Przedro stek |
Znaczenie |
Oznaczenie |
Przedro stek |
Znaczenie |
Oznaczenie |
eksa |
1018 |
E |
decy |
KT1 |
d |
peta |
1015 |
P |
centy |
10'2 |
c |
tera |
1012 |
T |
mili |
10'3 |
m |
giga |
10’ |
G |
mikro |
10-6 |
P |
mega |
106 |
M |
nano |
lO-9 |
n |
kilo |
103 |
k |
piko |
1012 |
P |
hekto |
102 |
h |
femto |
10'15 |
f |
deka |
101 |
da |
atto |
10"18 |
a |
Spotykane są jeszcze jednostki pozaukladowe.
Tabela 2.3. Przeliczenie niektórych jednostek dawniej stosowanych na jednostki SI
Jednostka dawna |
Przeliczenie na SI |
angstrem |
lA = 0, lnm |
litr |
11 = ldm3 |
atmosfera fizyczna |
latm = 101325Pa (dokładnie) |
stopień Celsjusza |
1°C = 1K; t(°C) = T(K)-273,15 |
kaloria |
lcal = 4,1868J (dokładnie) |
16