2165574497

Ckres Królestwa Polskiego (1864—1914) 73

W 1910 r. zmieniła się nieco struktura wielkościowa miast, w związku z ogólnym wzrostem zaludnienia miast i osiedli.

Liczba miast o zaludnieniu przekraczającym 5 tys. mieszk. wzrosła z 9 w latach 1895—1897 do 16 w 1910 r., przy czym oba miasta gubernialne — Łomża i Suwałki — przekroczyły 20 tys. mieszk. Tempo wzrostu tych miast było jednak ostatnio słabsze, zwłaszcza Łomży, podobnie jak mniejsza była dynamika rozwojowa Białegostoku, który po raz pierwszy od wielu lat nie należał do rzędu najsilniej rosnących miast badanego obszaru. Zmalało również tempo wzrostu Grajewa.

Obecnie na czoło wysunęły się węzeł kolejowy Łapy, a także szybko rosnące w związku z rozbudową swego przemysłu Siemiatycze. Również Narew jako centrum flisactwa przeżywała wówczas swoje wielkie dnie. Stosunkowo silny wzrost wykazywały nadal ośrodki targowe: Ciechanowiec⁷³ i Sokoły oraz po przejściowym spadku ludności powtórnie Tykocin. Znów wyższe współczynniki notujemy w obu miastach gubernialnych — Łomży i Suwałkach. Dość znaczny przyrost wykazują również Raczki, które znalazły się w korzystnej sytuacji dzięki doprowadzeniu linii kolejowej z Olecka do Cimoch, leżących w niewielkiej odległości po drugiej stronie granicy. Również Nowy Dwór skorzystał na przeprowadzeniu w pobliżu linii kolejowej. Natomiast Kuźnica, pomimo dogodnego położenia komunikacyjnego, wykazywała ubytek ludności.

Ogólnie biorąc ostatni okres poprzedzający I wojnę światową był dla rozwoju miast białostockich nader korzystny. Szereg z nich osiągnęło wówczas szczytowy punkt rozwoju, którego nie potrafiły uzyskać ani w latach międzywojennych, ani obecnie. Dotyczy to zarówno obu miast gubernialnych, jak i szeregu małych miast — ośrodków targowych, jak Jedwabne, Stawiski, Nowogród, Tykocin, Goniądz, Suchowola, Brańsk, Kleszczele i Sokoły (ryc. 17), a także flisackiej Narwi i przemysłowej Narewki.

W 1910 r. największą liczbę ludności osiągnęło również szereg miasteczek, które już wówczas spadły prawie do rzędu wsi, ale jeszcze jakoś utrzymywały liczbę ludności, a nawet wykazywały nieznaczny wzrost. W latach następnych rozpoczął się spadek ich zaludnienia, trwający do dziś. Do tej grupy zaliczyć można: Boćki, Suraż, Radziłów, Wąsosz, Janów, Korycin, Kuźnicę, Lipsk, Nowy Dwór i Sidrę.

73 Powtórzona za W. B i e g a j ł ą [17] liczba 14 tys. mieszk. Ciechanowca w 1914 r. jest jednak prawdopodobnie przesadzona, a wobec tego obliczony na jej podstawie wskaźnik jest zawyżony.