3784493573

4.2. Terapia zajęciowa jako kontynuacja leczenia fizykoterapeutycznego, balneologicznego oraz kinezyterapeutycznego

4.2.1. Materiał nauczania

Terapia zajęciowa traktowana jest jako leczenie i usprawnianie za pomocą określonych czynności, zajęć i pracy. Czynności terapii zajęciowej mają wartość kształcącą, wychowawczą oraz leczniczą. Jako środek leczniczy terapia zajęciowa może oddziaływać ogólnie, tzn. na ogólną sprawność fizyczną i psychiczną jednostki lub miejscowo, na zwiększenie sprawności i siły danej grupy mięśni lub kończyn. Terapia zajęciowa ma więc szerokie zastosowanie w medycynie jako kontynuacja oraz wspomaganie leczenia fizjoterapeutycznego. Wartość zajęcia i pracy jako środka leczniczego, znana już była dawno. Egipcjanie na przykład zalecali gry i pracę dla osób z zaburzeniami psychicznymi. Galen w swoich rozprawach pisze, że „zajęcie jest najlepszym naturalnym lekarzem i podstawą szczęścia człowieka”.

W 1917 roku w Stanach Zjednoczonych Ameryki powstało Amerykańskie Towarzystwo Terapeutów Zajęciowych, którego głównym celem było organizowanie szkoleń dla terapeutów zajęciowych pracujących w placówkach leczniczych i opiekuńczych.

Terapia zajęciowa obecnie jest formą powszechnie stosowaną w szpitalach, ośrodkach pomocy społecznej oraz jednostkach rehabilitacyjnych - w odniesieniu do różnych kategorii osób m.in. jako kontynuacja leczenia fizykoterapeutycznego, kinezyterapeutycznego i balneologicznego.

Terapia zajęciowa jest działaniem wielokierunkowym opartym na wykorzystaniu tkwiącego w każdym człowieku potencjału rozwojowego, mającego źródło w naturalnych siłach witalnych organizmu, niezależnie od stopnia niesprawności. Daje każdemu pacjentowi szansę wyrażenia siebie w dostępnej i indywidualnej formie, określonej jego wewnętrznymi i zewnętrznymi predyspozycjami oraz możliwościami. Terapia zajęciowa jest również jednym z czynników rehabilitacji społecznej i ma na celu włączenie osoby przewlekle chorej i/lub niepełnosprawnej w normalny nurt życia społecznego. Głównym zadaniem terapii jest usprawnienie psychiczne i fizyczne danej osoby lub grupy osób. Odpowiednio dobrana terapia zajęciowa działa uspokajająco i kieruje uwagę na wykonywaną pracę. Pozwala zapomnieć o przykrych sprawach i chorobie, jak również spełnia oczekiwane działanie terapeutyczne.

W celu kontynuacji leczenia kinezyterapeutycznego w ramach terapii zajęciowej skupiamy się na usprawnianiu ruchowym, które polegać powinno na odpowiednim doborze zajęć terapeutycznych w połączeniu z rehabilitacją leczniczą, aby umożliwić zachowanie sprawności fizycznej, pozwalającej przynajmniej na samodzielne wykonywanie prostych czynności, lub przywrócić utraconą sprawność.

Długi okres choroby, bezczynności, obniża potrzebną w życiu codziennym sprawność fizyczną. Odpowiednio dobrana i wcześnie zastosowana terapia zajęciowa zwiększa ją. Gdy zajęcia są prowadzone ciekawie, podopieczny zapomina, że ćwiczy na przykład sprawność manualną rąk i wykonuje pracę bez uczucia zmęczenia. W terapii zajęciowej usprawnianie psychiczne i fizyczne nawzajem się przeplatają. Pacjenci uczestniczący na przykład w zajęciach plastycznych, odprężają się i ćwiczą jednocześnie sprawność manualną rąk; zajęcia muzyczne poprawiają nastrój, a w połączeniu z tańcem - usprawniają fizycznie.

W niektórych zajęciach terapeutycznych trudno odróżnić, co jest pracą, a co rozrywką. Ważne jest, aby osoba w nich uczestnicząca wykonywała je chętnie i z przyjemnością. Zajęcia terapeutyczne dobiera się indywidualnie, w zależności od potrzeb i możliwości danej osoby. Jeżeli pacjent nie potrafi wykonać danej czynności, zmienia się zadanie na łatwiejsze.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 14