Zrównoważony rozwój od deski do deski
W Polsce, mimo tradycji budowania z kamienia i betonu, widoczne jest rosnące zainteresowanie drewnem i materiałami drewnopochodnymi. Współczesne rozwiązania budowlane wykonane z użyciem surowca drzewnego są nie tylko atrakcyjne wizualnie, ale też przyjazne środowisku.
■ Możliwości wykorzystania drewna w budownictwie sa różnorodne. Jednym z ważniejszych kierunków jest produkcja lekkich i wytrzymałych elementów konstrukcyjnych. W krajobrazie polskich miast i wsi coraz powszechniejsze sa zespoły wyrobów drewnianej stolarki budowlanej. Drewniane elewacje staja się w ostatnich latach widocznym znakiem wzrostu popularności stosowania drewna w budownictwie. Szczególnie walory estetyczne i techniczne drewna sprzyjają rosnącej dominacji tego materiału w produkcji podłóg i tarasów (fot. I). Coraz więcej
architektów wnętrz sięga po drewno jako atrakcyjne tworzywo do produkcji wyrobów stolarki wewnętrznej i mebli. Drewno lite i tworzywa drzewne doskonale nadaja się do budowy domów jednorodzinnych, zarówno o tradycyjnej, jak i nowoczesnej architekturze. W ostatnich kilku latach iv Polsce powstaje coraz więcej osiedli z budynkami wielorodzinnymi wykonanymi ze ścian, stropów i dachów prefabrykowanych z drewna i płyt drewnopochodnych (fot. 2). Projektanci pływalni, hal sportowych i widowiskowych, kościołów, hoteli oraz zajazdów coraz śmielej sięgają po ten materiał. Drewno i materiały drewnopochodne nadaja się do stosowania niemal w każdym elemencie budynku - jako pokrycie dachowe, więżba dachowa, strop (konstrukcja i izolacja), ściany (konstrukcja i izolacja), elewacja, parapety, podłoga, stolarka otworowa i wiele innych (fot. 3-5). Coraz powszechniejsza staje się - w przypadku budynków drewnianych - prefa-brykacja wybranych modułów budynku. Dzięki temu gotowe produkty wyjeżdżają z fabryki prosto na plac budowy, co znacznie skraca koszty i czas budowy.
Drewno ma wiele zalet, istotnych zarówno z ekologicznego, jak i z technologicznego punktu widzenia, do których można zaliczyć następujące cechy:
• jest jednocześnie lekkie i wytrzymałe mechanicznie,
• ma korzystny współczynnik przewodności cieplnej,
• jest ciepłe w dotyku,
• nie zmienia wymiarów przy zmianach temperatury,
• dobrze tłumi hałas,
• jest odporne na działanie destrukcyjnych czynników chemicznych,
• zanim podda się siłom niszczącym, „ostrzega" i, trzeszcząc, daje czas na ewakuację,
• w warunkach nadmiaru wilgoci w otoczeniu wchłania ją, a gdy robi się zbyt sucho, to ją oddaje, korzystnie kształtując mikroklimat pomieszczeń,
• jest trwałe i odporne na działanie destrukcyjnych czynników biologicznych,
• stanowi surowiec odnawialny,
• wykazuje korzystny, ną tle innych materiałów budowlanych, bilans węglowy oraz indeks energii wbudowanej (ang. embodied energy index),
• łatwo daje się obrabiać mechanicznie oraz można je modyfikować, a także względnie łatwo i tanio przekształcać je w inne użyteczne materiały konstrukcyjne, izolacyjne bądź wykończeniowe.
Z analiz wykonanych przez Instytut Technologii Drewna w Poznaniu wynika, że
dowisko, analizowanego w perspektywie całego cyklu życia, budynki wykonane z maksymalnym użyciem surowca drzewnego wykazują się (w porównaniu do budynków murowanych):
• zwiększonym zużyciem odnawialnych surowców o neutralnym bilansie węglo-
• zmniejszeniem masy zużywanych materiałów budowlanych i masy całych budynków,
• zwiększeniem zużycia farb i środków konserwujących z tytułu konieczności impregnacji drewna zarówno na pla-