3784503866

Kolejną wystawę ze zbiorów Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej poświęcamy twórczości Stefana Żeromskiego. Prezentujemy bogaty dorobek twórczy Pisarza, na który złożyły się powieści, nowele, dramaty, opowiadania oraz publicystyka.

Naszym głównym zamierzeniem było pokazanie rzadkich i cennych wydań dziel Stefana Żeromskiego. Znaczna część ekspozycji obejmuje wydania pierwsze publikacji, a więc te, które ukazały się jeszcze za życia Pisarza. Należą do nich, m.in. Syzyfowe prace (1898), Aryman mści się, Godzina (1904), Echa leśne (1905), Powieść o Udalym Walgierzu (1906), Duma o hetmanie (1908), Słowo o Bandosie (1908), dramat Róża (1909), Pomyłki (1923) oraz wiele innych.

Stałym wydawcą książek Stefana Żeromskiego był światły księgarz i wydawca, a także przyjaciel Pisarza, Jakub Mortkowicz. Dbał on o nadanie szczególnie pięknej formy zewnętrznej wielu utworom literackim Żeromskiego. Poza zwykłymi wydaniami dziel przygotowywał wydania bogato ilustrowane, ozdobne,

0    oryginalności których decydowały ich opracowania graficzne, typograficzne, a także zdobienia w tekście.

Na szczególną uwagę zasługują na naszej wystawie wydania rzadkie, drukowane na wysokogatunkowym papierze, często w dużym formacie i niskim nakładzie.

Do najpiękniejszych wydawnictw Jakuba Mortkowicza należą: Puszcza Jodłowa (1926), ilustrowana drzeworytami Władysława Skoczylasa (na wystawie zaprezentowane jest drugie wydanie książki na bezdrzewnym papierze mirkowskim, wytłoczone w drukarni Władysława Ludwika Anczyca i Spółki w Krakowie); Wisła (1926)

1    Powieść o Udalym Walgierzu (1926), obie zdobione drzeworytami Zygmunta Kamińskiego; Popioły (1928) z ilustracjami, ozdobnikami i okładką opracowaną przez Edmunda Bartłomiejczyka, ozdobione akwarelami Michała Borucińskiego.

Niektóre z egzemplarzy książek prezentowanych na wystawie opatrzone są tzw. „markami ochronnymi” umieszczonymi na karcie tytułowej. Projekty graficzne marek ochronnych w postaci ąuasi-ekslibrisów, którymi opatrywane były książki Stefana Żeromskiego stworzyli m.in.:    Kazimierz Młodzianowski do Sułkowskiego,

Włodzimierz Konieczny i Adam Półtawski do Róży, Edward Okuń do Dumy o hetmanie, a także druga żona Pisarza, Anna Zawadzka do Urody życia.

Na wystawie wyeksponowano również książki Pisarza, które zostały wydane po Jego śmierci. Są to, obok pierwszych wydań powojennych, wznowienia dzieł oraz książki wydane za granicą:

3