16
mieszkania innej klasy stwarza typ wykoślawiony, a naszym celem jest wypracowanie typu zdrowego i możliwie pełnowartościowego.
Analizujemy przeznaczenie i, w związku z tem, wszystkie trzy wymiary poszczególnych pomieszczeń. Decydujemy się kuchnię, WC i „namiastkę" łazienki wydzielić i zmniejszyć ich wysokość do koniecznego minimum. Pozostaje pewna kwadratura powierzchni na pomieszczenie dziennego przebywania i miejsca sypialni dla rodziców i trojga dzieci (trzeba przewidzieć ewent. konieczność podziału miejsc sypialnych wg. płci).
Wnętrze elementu domu szeregowego, opracowanego dla Toto. Osiedli robotniczych (1935 r.).
„Sypialne pokoje" byłyby przy narzuconej warunkami finansowemi kwadraturze śmieszne-mi i urągającemi wymaganiom higjeny i wygody klatkami. Więc nisze. Przy niewielkiej powierzchni wysokość ich może być śmiało zredukowana do 2 m, ponieważ pomieszczenie dziennego przebywania, którego wysokość można kosztem obniżenia nisz sypialnych odpowiednio powiększyć, stanowiłoby rezerwuar powietrza. W rezultacie zarysowuje się taki typ elementu (ryc. 15): przestronny pokój mieszkalny (wys.
Ryc. 16.
Dom wypoczynkowy Dra B. w Konstancinie. Fasada
północna.
przeszło im), oświetlony dużem oknem, a na otwartej galerji dwie dwuosobowe nisze sypialne (wys. 1,90 m), nad kuchnią i innemi pomieszczeniami gospodarczemi, nad galerją — w spadku dachu — stryszek.
Wydaje nam się, że uzasadniliśmy logiczność stosowania „dwojakiej wysokości" w mieszkaniach robotniczych — należy teraz dać odpowiedź na następne pytanie, postawione na wstępie: jaka konstrukcja odpowiadałaby najracjonalniej takiemu ukształtowaniu przestrzeni wnętrza.
Ryc. 17.
Dom wypoczynkowy Dra B. w Konstancinie. Fasada
i2m* powierzchni —■ wymiar, narzucony na rok bieżący warunkami finansowemi, odpowiada prostokątowi o wewnętrznym wymiarze 6 m X 7 m. Sześć, siedem metrów — to rozpiętości, przekraczające racjonalne stosowanie belek drewnianych. Oszczędność konstruktorska każe nam odrzucić drzewo, jako materjał do przekrywania stropów o dużej rozpiętości i zastąpić je żelazem i żelbetem. Względy higjeny i bezpieczeństwa przeciwpożarowego przemawiają również na niekorzyść stosowania drzewa w zabudowaniu zwarłem elementami o wąskim froncie.
Ryc. 18.
Dom Studentów Szwajcarskich w Ciii Unioersilaire (Paryż). Widok ogólny. (Le Gorbussier i Pierre Jeanneret),
Ponieważ zaś w mieszkaniach, których wymiary zredukowane są do „głodowej" normy, każdy decymetr sześcienny jest niezwykle cenny, należy dążyć do zmniejszenia wymiarów ścian