4087490215

UTRZYMANIE SPRAWNOŚCI INTELEKTUALNEJ. AKTYWNE STARZENIE SIĘ

2.1 Wprowadzenie do uczenia się w średnim wieku

Pamięć to jedna z trzech podstaw racjonalnego życia. Pozostałe dwie to percepcja i myślenie. Prawie wszystko, co człowiek robi zależy od tego, jakie informacje czerpiemy z otaczającego nas świata i wykorzystujemy do zorganizowania naszych z nim relacji. Z ludzkiego punktu widzenia, pamięć jest oznaką nabycia pewnych pożytecznych umiejętności, nawyków, informacji i wiedzy potrzebnej do utrzymania i rozwoju naszych organizmów, ale również wiedzy i doświadczenia tego, co bolesne i szkodliwe. Dla rozwoju i zachowania naszej cywilizacji oraz kultury zasadnicze znaczenie ma to, by człowiek miał świadomość ciągłości swojego istnienia oraz swoich potomków, pamiętał nie tylko o przeszłości i teraźniejszości, ale również o planowaniu przyszłości. Pamięć nie jest prostym mechanizmem, ale zbiorem różnych zdolności umysłowych. Istnienie lub brak jednego typu pamięci niekoniecznie oznacza, że wszystkie inne typy pamięci w danym czasie również istnieją lub, że jest ich brak [Tulving, E. str. 25-37].

Nie można oddzielić pamięci od uczenia się, są ze sobą ściśle związane. Istnieje kilka sposobów opisywania i klasyfikowania pamięci.

Zapamiętywanie (zachowywanie) składa się z trzech etapów, które współpracują ze sobą kiedy mózg funkcjonuje normalnie: zapamiętywanie, zachowywanie, przypominanie/przywoływanie.

Ze względu na zachowywanie i wykorzystywanie nabytej wiedzy, wyróżnia się zatem pamięć semantyczną i proceduralną.

Pamięć semantyczna oznacza wiedzę człowieka o otaczającym go świecie. Odnosi się do wiedzy faktograficznej przekazywanej za pomocą symboli. Istota pamięci semantycznej objawia się raczej w wiedzy. Pamięć semantyczna obejmuje informacje o otaczającym świecie, społeczeństwie i werbalne koncepcje tego, czym się zajmujemy. Świadome, tj. deklaratywne podpodziały można opisać słowami, czyli werbalnie.

Pamięć proceduralna jest procesem, w którym wiemy jak coś zrobić by osiągnąć nasze cele. Jest bardziej związana z działaniem niż z ideą, wymaga ciągłego ćwiczenia i można z niej korzystać automatycznie, bez skupiania na tym swojej uwagi.

Istnieją również czynności, w których pamięć semantyczna - która niesie informacje o teoretycznych podstawach czynności - jest związana z pamięcią semantyczną, niosącą wiedzę o tym jak osiągnąć coś niezbędnego.

Można również klasyfikować pamięć na podstawie tego jak długo ludzie coś pamiętają. W oparciu o pamiętanie zdarzeń, pamięć można podzielić na pamięć krótkotrwałą, pośrednią i długotrwałą.

Pamięć krótkotrwała - utrzymuje się przez sekundę czy minutę, jest oparta na zwiększonej aktywności neuronów, gdzie impulsy nerwowe utrzymują się czasowo

15