5027719688

1946-1947 i pochłonął od 150 do 200 tysięcy ofiar (co stanowiło ok. 6-7% wszystkich mieszkańców)¹³. W ten sposób w ciągu zaledwie kilku lat Mołdawia uległa głębokiej sowietyzacji¹⁴. Procesowi narzucania nowej tożsamości sprzyjała utrzymująca się jeszcze od czasów imperialnych dwujęzyczność ośrodków miejskich, stanowiących centrum życia intelektualnego i ekonomicznego kraju, a także bardzo niska świadomość ludności wiejskiej. Niewielkie opozycyjne podziemie miało charakter marginalny i nie było w stanie przeciwstawić się realnie działaniom sowieckich władz. Dopiero w końcu lat osiemdziesiątych, na skutek przemian następujących w ZSRR doszło do odrodzenia rumuńskiej idei narodowej w MSRR.

Złożona przeszłość historyczna ziem obecnej Mołdawii do dziś kształtuje skomplikowany stosunek wzajemny mieszkańców Rumunii i Mołdawii. Rumuni w zdecydowanej większości postrzegają etnicznych Mołdawian jako członków narodu rumuńskiego, zaś tożsamość mołdawską uważają jedynie za rodzaj rumuńskiej tożsamości regionalnej (podobnie jak tożsamość wołoską czy siedmiogrodzką). Powszechne jest także przekonanie o wynikającym z historycznej przeszłości rumuńskim charakterze obecnej Republiki Mołdawskiej. W przeprowadzonym w czerwcu 2012 roku przez Centrul Roman de Studii §i Strategii sondażu prawie 70% ankietowanych Rumunów uznało, że mieszkańcy Besarabii to przede wszystkim „Rumuni”, 85% natomiast uznało, że obszar ten stanowi ziemię rumuńską¹⁵.

Z drugiej strony stosunek Mołdawian do Rumunów jest ambiwalentny i waha się od bezwarunkowej sympatii do niechęci graniczącej niekiedy z nienawiścią. Wielu etnicznych Mołdawian (a za takich według spisu powszechnego z 2004 roku uważa się 76% mieszkańców kraju, gdy tymczasem jedynie 2-3% uważa się za Rumunów) uznaje kulturowe, historyczne i językowe związki swojej ojczyzny z Rumunią, ale tylko część z nich w sposób bezpośredni identyfikuje się z żywiołem rumuńskim¹⁶. Członkowie tej grupy nastawieni są

¹³    A. farami, Tojiofl b Moji,ąoBe (1946-1947). CóopHHK floKyMeHTOB. Kiszyniów 1993, s. 10.

PRACE OSW 09/2015

¹⁴    Więcej o okresie stalinowskich represji i sowietyzacji MSRR m.in. w: V. Stavila, De la Basa-rabia romaneasca la Basarabia sovietica, 1939-1945, Kiszyniów 2000 oraz E. Siscanu, Basa-rabia sub regimul bolsevic (1940-1952), Bukareszt 1998.

¹⁵    http://www.rgnpress.ro/rgn_12/images/stories/2012/08/11-sondaj_CRSS.pdf

¹⁶    W badaniu przeprowadzonym w październiku 2009 roku wśród mieszkańców Mołdawii (bez Naddniestrza) ankietowani zostali poproszeni o wskazanie w skali od 1 do 5 stopnia podobieństwa tożsamości mołdawskiej do rumuńskiej, gdzie 1 oznaczało, że tożsamość ta jest identyczna, a 5 -zupełnie odmienna od rumuńskiej. Niemal 26% wybrało ocenę „1” lub „2”, zaś 47% wskazało „5” lub „4”, http://www.interlic.md/download/988/

13