5125071189

4. MATERIAŁ NAUCZANIA

4.1.    Wstęp do fotogrametrii

4.1.1.    Materiał nauczania

Nazwa fotogrametria pochodzi od trzech słów greckich: „photos” - światło, „gramma” -zapis, „metreo” - mierzę.

Fotogrametria (wg Wielkiej Encyklopedii PWN z 2002 r.) jest dziedziną nauk technicznych zajmującą się pozyskiwaniem, przekształcaniem, prezentacją i gromadzeniem informacji (ilościowych i jakościowych) dotyczących danego terenu lub obiektu na podstawie zdjęć fotogrametrycznych (tzw. fotogramów) lub ich reprezentacji cyfrowych.

Od 1998 r., czyli od XVI Kongresu Międzynarodowego Towarzystwa Fotogrametrii i Teledetekcji w Kioto podaje się definicję:

Fotogrametria i teledetekcja to dziedziny nauk technicznych zajmujące się zdalnym pozyskiwaniem wiarygodnych informacji o obiektach fizycznych i ich otoczeniu drogą rejestracji, pomiaru i interpretacji obrazów i zdjęć.

Fotogrametria zajmuje się zdalnym pomiarem obiektów, wyznaczaniem ich kształtu i położenia w przestrzeni, natomiast teledetekcja zajmuje się rozpoznawaniem i pomiarem innych cech obiektów niż ich wymiary geometryczne.

Rozwój fotogrametrii wiąże się ściśle z historią samej fotografii (wynalezienie fotografii Daguerre i Nipce, 1839 r.).

Pierwsze opracowania fotogrametryczne powstały w 1850 r., a na początku XX wieku skonstruowano pierwsze instrumenty służące do pomiaru i opracowania zdjęć. Skonstruowanie samolotu (1903 r. - bracia Wright) otworzyło przed fotogrametrią nieograniczone możliwości fotografowania z powietrza i w konsekwencji rozwój fotogrametrii lotniczej. Szczególnie szybki rozwój fotogrametrii przypada na okres I i II wojny światowej.

W początkach lat siedemdziesiątych XX wieku zostały wprowadzone na orbity okołoziemskie satelity przeznaczone do ciągłego wykonywania zdjęć powierzchni Ziemi. Interpretacja tych zdjęć przynosi wiele ciekawych i pożytecznych informacji zarówno dla celów naukowych jak i gospodarczych a zajmuje się nią teledetekcja.

Teledetekcja satelitarna jest to badanie powierzchni Ziemi (lub innej planety) za pomocą sztucznych satelitów rejestrujących natężenie wysyłanego przez nią promieniowanie elektromagnetycznego. Wyniki pomiarów (zdjęcia satelitarne) po przesłaniu do stacji naziemnych są przetwarzane komputerowo na interesujące nas informacje np. o złożach, ogniskach chorób roślin, zanieczyszczeniach itp. Zdjęcia satelitarne umożliwiają ciągłość obserwacji zarówno w czasie jak i przestrzeni, niezależnie od pory roku i lokalnych warunków atmosferycznych.

W 1976 r. w Instytucie Geodezji i Kartografii powołano Ośrodek Przetwarzania Obrazów Lotniczych i Satelitarnych (OPOLIS) spełniający rolę krajowego centrum teledetekcji. Fotogrametryczne metody pomiarowe przewyższają znacznie inne metody pomiarowe z następujących względów:

-    do rejestracji (fotografowania) i opracowania obiektu nie jest potrzebny bezpośredni kontakt z obiektem,

-    wykonanie zdjęcia (pomiar) trwa bardzo krótko (ułamek sekundy) co jest szczególnie ważne przy pomiarze obiektów ruchomych,

-    sam pomiar i opracowanie są przeniesione do warunków kameralnych, „Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"

7