4.1.1. Materiał nauczania
Urządzenia wiertnicze dzielimy w zależności od metod zwiercania skały na dnie otworu na udarowe i obrotowe.
Wiercenia obrotowe ze względu na siłę napędową potrzebną do obracania świdra przy wierceniu, dzielą się na: wiercenia ręczne obrotowe zwane okrętnymi (rys. 1) oraz wiercenia mechaniczne obrotowe zwane maszynowymi. W metodzie okrętnej przewodem są żerdzie, a w metodach mechanicznych rury płuczkowe.
W metodzie obrotowej mechanicznej zwierciny usuwane są z dna otworu przez tłoczoną płuczkę wiertniczą, a przy metodach udarowych specjalnym przyrządem w kształcie rury zwanym łyżką (rys. 1). Wiercenie z płuczką nazywa się mokrym, a bez płuczki suchym.
Wiercenie udarowe może ręczne lub mechaniczne, oraz suche i mokre.
Wiercenie udarowe polega na miarowym uderzeniu świdra o dno otworu. Ruch posuwisto--zwrotny świdra oraz liny wywołuje się za pomocą mechanizmu korbowego i wahacza.
Rys. 1. Wiercenie: a) okrętne ręczne, b) udarowe [2, s. 89]
Konstrukcja urządzenia wiertniczego wynika z technologii wiercenia. W zawiązku z tym inny zespół mechanizmów musi mieć urządzenie przeznaczone do wykonywania otworów metodą udarową a inny zespół mechanizmów urządzenie przeznaczone do wiercenia otworów metodą obrotową. W wierceniu okrętnym ręcznym wykorzystuje się proste przyrządy wiertnicze, składające się ze świdra łyżkowego lub śrubowego, żerdzi oraz głowicy z drążkiem do obracania przewodu wiertniczego.
Również do płytkich wierceń stosuje się wiertnice z napędem mechanicznym, które mogą mieć różne rozwiązania konstrukcyjne, jeżeli chodzi o ramy do podtrzymywania przewodów wiertniczych.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"
6