plik


ÿþTRENING SZACHOWY Plan treningowy Plan treningu jest podstaw ku temu, aby nasze wysiBki byBy odpowiednio ukierunkowane. Realizacja ustalonego planu powinna zmierza do osignicia celu. Poni|ej przedstawiam zagadnienia na które nale|y zwróci uwag w procesie ukBadania planu: " Plan treningowy ustala si przede wszystkim w oparciu o cele, które sobie stawiamy i w oparciu o nasze mo|liwo[ci. Tutaj jednym z najlepszych rozwizaD jest moim zdaniem trener czy instruktor szachowy, który bdzie w stanie (pomóc) opracowa nam plan treningowy... a potem pilnowa nas przy jego realizacji (chyba, |e sami jeste[my w stanie). Plan treningowy bez wyznaczenia celu jest jak mapa drogowa) bez ustalenia tego gdzie chcemy dotrze. " Plan treningowy jest zale|ny od poziomu szachowego na którym jeste[my oraz rodzaju trudno[ci, które wystpuj w naszej grze. Inne elementy planu bd dla gracza, który jest na poziomie 1300, inne dla gracza 1800, a jeszcze inne dla zawodnika 2200. " Dobrze opracowany i realizowany plan treningowy uwzgldnia silne i sBabe strony zawodnika. Bez tego trudno dopasowa do zawodnika elementy planu, tak aby mógB on poczyni jak najbardziej efektywne kroki w drodze do mistrzostwa szachowego. Polepszanie swoich szachowych umiejtno[ci bez poznania swoich silnych i sBabych stron (zarówno szachowych jak i pozaszachowych) podobne jest do budowania samochodu bez uwzgldniania caBkowitych kosztów oraz trudno[ci (np. przy jego skBadaniu, testowaniu cz[ci, caBo[ci, itp.) które mog wystpi w procesie jego budowania. SpotkaBem si jedynie z kilkoma ksi|kami, które opisuj zagadnienia planu treningowego w szachach. Najbardziej popularne to rosyjskie programy szkolenia na III, II, czy I kategori autorstwa Wiktora Goleniszczewa. S one przetBumaczone na jzyk polski przez Bogdana Zerka (S.C.  ARDEN ). Obecnie jest tak|e pisany program szkolenia na kandydata na mistrza (je[li dobrze pamitam to ju| wyszBo 5 cz[ci, a wszystkich pono ma by co najmniej 8 lub 10). Najkrócej na pytanie  Jak gra lepiej? mo|na odpowiedzie udzielajc odpowiedzi:  Nale|y popeBnia jak najmniej bBdów oraz wykorzystywa bBdy przeciwnika . Tylko tyle i a| tyle. Wydaje si to proste, lecz zapewniam was, |e droga do mistrzostwa jest dBuga i trudna (nie tylko w szachach). UkBadanie planu treningu szachowego DostaBem od jednego z czytelników bloga, takie oto zapytanie zwizane z tworzeniem planu treningu szachowego. Oto poni|szy list: 1 Witam Jestem wBa[nie w trakcie tworzenia sobie planu. Generalnie szkielet mam utworzony wedBug wcze[niejszych ustaleD: granie 70-80%, teoria 20-30%. Czuje si jednak troszk przytBoczony przez du| ilo[ wyborów. StaraBem si wchBon chocia| cze[ wiedzy zawartej na blogu i forum. ZebraBem do[ spor ilo[ notatek, przemy[leD, wtpliwo[ci: TEORIA OkoBo 1 godz: (ramy czasowe zwikszaj si w weekend :) TAKTYKA Chwilowo dostpna ksi|ka (Tajemnice taktyki szachowej). Jednak jeszcze s strony internetowe oraz programy (Chessmentor, Chessimo) do wiczenia taktyki. Zastanawiam si czy one mog równa si z ksi|kami. Je[li chodzi o indywidualne preferencje nie ma dla mnie wikszej ró|nicy midzy form papierow a elektroniczn. DEBIUTY UdaBo mi si zdoby ksi|k  Chess Openings For Dummies . Zawiera ona ró|ne otwarcia które poparte s partiami, jednak mam wra|enie |e bez solidnego przerobienia taktyki analizowanie tych partii powy|ej 8-10 ruchów jest dla mnie maBo warto[ciowe (mo|e si myl). Otwarcia staram si rozgrywa wedBug ogólnych zasad podanych w akademii Josha Waitzkina (jako[ ksi|ka The Art of Learning przypadBa mi bardzo do gustu). KOCCÓWKI Na razie tylko Chessmaster. PRAKTYKA (ok.1,5 godz): Obecnie najwicej gram na serwerze playchess.com (wykorzystuje roczny, abonament który otrzymaBem z programem FRITZ) jednak te| mam wtpliwo[ci czy mo|e poziom tam nie jest za wysoki?? DBugo[ partii zdecydowanie musz zmieni. Nawizuj w miar wyrównan walk z przeciwnikiem o rankingu ok 1300, ale do[ czsto zdarzaj mi si straszne bBdy z po[piechu (podstawienie królowej pod jakie[ banalne bicie :)), poprzez brak kontroli czasu, tj. zastanawianie si nad oczywistymi ruchami, a kiedy trzeba rzeczywi[cie pomy[le to brakuje ju| czasu. (Ten temat wyja[niBem sobie dziki informacjom na blogu). ANALIZA PostanowiBem za twoj namow spróbowa siB w analizowaniu swoich partii. Jako sprawdzenie sBuszno[ci swoich przemy[leD postaram si wykorzysta FRITZA, który na razie przytBacza mnie ilo[ci opcji :) W instrukcji ci|ko znalez praktyczne wykorzystanie pewnych opcji ale metod prób i bBdów powinno si uda. Nie wiem czy tak powinien wyglda przykBadowy plan, patrzc na jego nie[cisBo[ci [miem przypuszcza |e nie :D Bardzo dzikuje jeszcze raz za mo|liwo[ konsultacji :) Pozdrawiam Szymek Oto moja odpowiedz: Drogi Szymonie Na poziomie pocztkowym nale|y wicej gra, a znacznie mniej czyta. Dlatego proporcja 70-30 lub 80-20 na korzy[ praktyki (grania) jest wedBug mnie wBa[ciwa. Musisz zdoby praktyczne do[wiadczenie, aby potem widzie jak si ma do tego teoria. Oczywi[cie ilo[ wiedzy na forum szachowym, blogu oraz w innych miejscach mo|e wydawa si przytBaczajca. Niemniej je[li odpowiednio przefiltrujesz wszystkie informacje oraz wycigniesz wnioski, to znajdziesz  zBoty [rodek . 2 Taktyka: ksi|ka  Tajemnice taktyki szachowej jest jedn z najlepszych po polsku, która wyja[nia co i jak nale|y robi i na co zwraca uwag przy uderzeniach taktycznych (kombinacjach). Dlatego przerabiaj j powoli, lecz dogBbnie. Chodzi o maksymalne zrozumienie tego co si dzieje, poniewa| bez taktyki niemo|liwe jest solidne granie w szachy. Braki w taktyce i podstawki porównuj najcz[ciej do artysty malarza, który (grajc parti szachow) tworzy dzieBo sztuki. Przy podstawkach lub braku odpowiedniej odpowiedzi na zagro|enia (taktyczne) niejako robi czerwon grub kresk przez caBy obraz... a potem ju| nie ma co podziwia - zarówno je[li chodzi o parti jak i o obraz. Bez taktyki nie ma wic dobrej gry w szachy: tego nikt jeszcze nie podwa|yB. Chyba, |e przedstawi mia|d|ce argumenty, ale jeszcze si z takimi nie spotkaBem. Debiuty: tutaj musisz popyta kogo[ kto si nieco bardziej zna na tej dziaBce. Na pewno jednak w pocztkowym etapie nie warto po[wica zbyt du|o czasu na nauk debiutów (chyba, |e jedynie ogólne zasady i nauk tego jak wykorzystywa bBdy w debiutach - brak rozwoju, opóznianie w roszadzie, rozbijanie pozycji króla, przewag w danej cz[ci szachownicy i matowanie króla, itp.). Na nauk wariantów oraz opracowywanie tzw. repertuaru debiutowego jeszcze przyjdzie czas. Niemniej ksi|ka o której mówisz mo|e by bardzo dobrym wprowadzeniem do tego, aby zrozumie o co chodzi w debiutach, wic polecam jej przerabianie. Nie musisz bardzo gBboko wnika, ale powiedzmy czyta sobie codziennie po 2-3 strony. To jedna z ksi|ek, która pokazuje wszystkie najwa|niejsze pomysBy zwizane z debiutami na konkretnych przykBadach. Sporo jest te| wskazówek dotyczcych tego co robi a czego unika i dodatkowo w Badnej, ciekawej dla oka formie. Dlatego zdecydowanie polecam te ksi|k. Nie musisz jej przerabia szybko, ale na pewno wnikanie systematycznej jej zgBbianie powinno przynie[ du|o korzy[ci. A co z powa|nymi debiutami? Ju| mówi: Na powa|ne debiuty (czyli takie nad którymi trzeba ju| samodzielnie usi[ i je porzdnie przygotowa) jeszcze przyjdzie czas, wic na razie próbuj i testuj swoje wBasne pomysBy, a potem bdziesz musiaB gra tak jak mówi teoria. Jednak nie zabijaj swojej twórczo[ci mechanicznym wkuwaniem wariantów, bo potem twoja gra bdzie sucha i nudna. A tak zobaczysz RÓ{NIC dziki temu, |e twoje wBasne zagrania nie wytrzymaj próby czasu z silniejszymi zawodnikami. Co wtedy? Wtedy bierzesz ksi|k (ksi|ki) do nauki debiutów (albo konkretnego jednego) i patrzysz co mówi najnowsza teoria na temat tego co chcesz grywa. Osobi[cie do poziomu 1600 (III kategorii) doszedBem znajc jedynie ogólnie debiuty (do 8-9 ruchu jak si najcz[ciej zagrywa) oraz gBównie te podstawowe i najcz[ciej grywane przez amatorów i pocztkujcych (obrona dwóch skoczków, partia wBoska, partia szkocka, itp.) KoDcówki: odno[nie koDcówek, to jak ju| bdziesz miaB t ksi|k (Silman's Complete Endgame Course: From Beginner to Master), to z pewno[ci koDcówki (do poziomu co najmniej 2000, tj. do I kategorii) masz [wietnie podane  zacznij od pocztku i stale je zgBbiaj. Jest to moim zdaniem najlepsza na [wiecie ksi|ka do nauki koDcówek, poniewa| zawiera absolutne podstawy na danym poziomie - od pocztkujcego (1000) do silnego amatora (2100). Dziki niej bdziesz w stanie nauczy si wyBcznie tego co na twoim poziomie jest niezbdne, aby przyzwoicie gra w tym ostatnim stadium gry. Dlatego natychmiast jak bdziesz j miaB u siebie... zaczynaj prac :). ZwBaszcza, |e na pocztku jest nauka matowania, a potem stopniowo autor przechodzi do nieco trudniejszych koDcówek. Wszystko jest znakomicie uBo|one pod ktem poziomów szachowych. Masz zatem gwarancj, |e nie bdziesz traciB czasu na nauk koDcówek, których nie wykorzystasz w praktyce. Mistrz Midzynarodowy Jeremy Silman wykonaB wspaniaB prac piszc t ksi|k. Osobi[cie jestem ni zachwycony i polecam KA{DEMU, kto zna jzyk angielski i ma mo|liwo[ zdobycia tej pozycji. 3 Praktyka: jak ju| mówiBem na tym etapie powiniene[ mie jej jak najwicej. Nie chodzi jedynie o granie czsto, lecz granie z gBow i nabywanie praktyki poprzez testowanie swoich ró|nych pomysBów i samodzielne próby rozwizywania problemów szachowych. To gdzie grasz nie ma wikszego znaczenia - tak dBugo jak granie z przeciwnikami jest dla ciebie korzystne. Mi bardziej odpowiada granie na kurniku, ale w ramach ligii grywam tak|e na FICS. Dlatego je[li podoba ci si granie na Playchess czy ICC, to nie widz przeszkód, aby[ nadal tam grywaB. Ja bardziej preferuj kurnik, poniewa| jest po polsku i mo|na z przeciwnikiem pogada, poradzi si oraz czasem po partii wspólnie poanalizowa. Tak wic graj tam gdzie lubisz i czerp z tego rado[ oraz korzy[ci! Tak zwane podstawki i straszne bBdy trzeba stale eliminowa. Natomiast odpowiednie zarzdzanie czasem w partii ulepsza. Wymaga to praktyki oraz [wiadomego my[lenia o tym co nale|y zmienia. Po pewnym czasie staje si automatyczne i ulega poprawie, ale wymaga to praktyki i pewnej systematyczno[ci w dziaBaniu. Analiza: W tym przypadku staraj si najpierw samemu przeanalizowa parti. Nie musi by ona obszerna, lecz taka jak w danej chwili potrafisz zrobi. Na pewno absolutnie musi ona opiera si o wychwytywanie bBdów taktycznych (podstawek lub nie wykorzystanych przez ciebie sytuacji w której mogBe[ w miar szybko zdoby przewag materialn). Dodatkowo warto tak|e pisa jakie miaBe[ plany i jakie wedBug ciebie miaB plany przeciwnik. Z czasem zobaczysz, |e twoje analizy bd coraz peBniejsze i bdziesz wiedziaB (wyczuwaB) na co zwróci szczególn uwag. Jak ju| to wszystko zrobisz, wtedy wykorzystujc Fritza i zapuszczajc tryb  PeBna analiza bdziesz mógB PORÓWNA swoje mo|liwo[ci oraz oceny... z tym co sugeruje silnik Fritz (czy te| Houdini, Stockfish, Rybka, itd.). Przy okazji rada praktyczna - [cignij sobie silnik Houdini i nim si posBuguj, gdy| z tego co wiem to jest to obecnie najsilniejszy silnik [wiata (siBa ponad 3000 ELO). Oczywi[cie mo|esz te| zrobi Houdinim, Fritzem i innymi silnikami oraz porówna jakie ruchy (warianty) ka|dy z nich wskazywaB. KoDczc powiem, |e jeste[ jednym z nielicznych, którzy przedstawiB najlepsz wersj robocz planu z jakim si spotkaBem. Pewnie widzisz w nim nie[cisBo[ci, wic jest jeszcze okazja do nanoszenia poprawek. Na pewno jednak masz ju| bardzo dobry zarys tego co i jak nale|y wiczy. Gratuluj powa|nego podej[cia do tematu i ciesz si, |e mogBem ci jako[ pomóc. Przy okazji dzikuj za mo|liwo[ publikacji tego, bo mam poczucie, |e innym tak|e si to przyda. Dodatek odno[nie ksi|ek o które pytaBe[: 1) taktyk powiniene[ zgBbi dziki Tajemnicom Taktyki Szachowej 2) dodatkowo najwa|niejsze wiczenia (a w zasadzie to dziesitki takowych) rozpoznasz i przewiczysz (nauczysz si liczy i dostrzega warianty) dziki  komputerowemu oku , czyli Forcing Chess Moves: The Key to Better Calculation (FCM), 3) dziki ksi|ce How to Reasses Your Chess (4 edycja!) poznasz znakomicie gr [rodkow poprzez elementy, które wpBywaj na jej ocen i jak je razem  zebra , 4) koDcówki (do poziomu 2000) mo|esz zaczyna i stale zgBbia dziki Silman's Complete Endgame Course: From Beginner to Master. Mam nadziej, |e ta odpowiedz upewni ci co do dalszej drogi ku szachowemu mistrzostwu. Pierwszy krok ju| za Tob! {ycz powodzenia i wytrwaBo[ci w d|eniu do celu.... no i oczywi[cie odniesienia sukcesu - tak na szachownicy jak i w |yciu :) 4 Trening taktyki Swego czasu zadano mi pytanie dotyczce treningu taktyki: Dla przykBadu: wiem, |e na moim poziomie najwa|niejsza jest taktyka, dlatego staram si po[wica jej sporo czasu. Problem w tym, |e na temat wiczeD taktycznych istnieje wiele teorii: jeden powie, |eby wszystko robi ile wlezie i siedzie nad zadaniem tak dBugo a| si rozwi|e. Inni mówi, |e najwa|niejsze s wzory/motywy, dlatego te| np. nie ma sensu uczy si taktyki dBu|ej ni| okoBo 15 min dziennie, poniewa| przekracza to mo|liwo[ pochBaniania nowych motywów przez umysB. Tak samo nie ma sensu siedzie nad zadaniem zbyt dBugo: lepiej da sobie np. minut lub dwie na rozwizanie, je|eli nie widzimy rozwizania to, |eby zerkn na odp. i lecie dalej. I bdz tu mdry. My[l, |e przykBady mo|na by mno|y. Co z tym zrobi? Jaki sposób wybra? Tego typu wtpliwo[ci dotykaj wielu pocztkujcych, tak wic odpowiedz bdzie do[ obszerna: " Je[li dany zawodnik ma problem z taktyk, to dopóki go nie wyeliminuje, tak dBugo bdzie istniaB problem, który bdzie zaburzaB sens i istot (logik) gry. Pojawi si tak|e frustracja, |e nie mo|na przej[ na  wy|szy poziom szachowego wtajemniczenia. Taktyka jest wBa[nie pierwszy tematem, który omawiam po wstpie zwizanym z zasadami oraz celem gry. Bez tego niemo|liwe jest rozgrywanie sensownych partii. Moim zdaniem taktyk trzeba wiczy tak dBugo jak bdzie to konieczne. Dla jednych jest to kwestia 100 godzin, dla innych 500, dla kolejnych 1000 czy 2000. Od czego to zale|y? Przede wszystkim od tego jak efektywnie pracujemy oraz od mo|liwo[ci (predyspozycji) danego zawodnika. Jednak nikt nie mo|e tego omin... je[li marzy o poziomie wy|szym ni| 1400-1600 (4 lub 3 kategoria). " Na taktyk nie trzeba za ka|dym razem po[wica zbyt du|o czasu. Znacznie lepiej jest po[wica mniejsze ilo[ci czasu, ale za to jak najbardziej efektywnie. Nie chodzi o to, aby  odklepa codziennie 2 godziny czy te| 10 zadanek i wpisa do zeszytu  zrobione , lecz o to, aby pracowa efektywnie i jednocze[nie eliminowa bBdy taktyczne do minimum. Wbrew pozorom nie chodzi o samo przerobienie 5 czy 10 tysicy zadaD (kombinacji), lecz przede wszystkich o zrozumienie ich mechanizmów i wyciganie wniosków. Efektywna praca polega bdzie na peBnym zaanga|owaniu i maksymalnym wysiBku oraz koncentracji. O tego typu pracy mówi si potocznie, i| kto[ staje na gBowie, aby rozwiza dany problem. " Ka|dy szkoleniowiec miewa swój sposób nauki. Jeden mówi, aby  codziennie robi 20 zadaD bez wzgldu na to jak dBugo to ma trwa , a inny mówi, aby rozwizywa  tylko 30 min, ale ze 100% zaanga|owaniem oraz codziennie za wyjtkiem niedzieli . Jeszcze inny powie, |e nale|y rozwizywa z ksi|ki a kolejny, |e z ekranu komputera czy te| z pozycji ustawionej na realnej szachownicy. Który z nich ma racj? Który jej nie ma? Który z podanych sposobów jest najbardziej efektywny? Kiedy? Dla kogo? W jakich warunkach? Na jakim poziomie? Pytania mo|na mno|y. WedBug mnie ka|dy z nich jest dobry je[li jest efektywny dla danego ucznia. 5 Jak nale|y naucza elementów taktyki? Oto moje podej[cie: " Poznaj schematy matowe (przynajmniej 100, a idealnie 250-300). Bez zapoznania si ze schematami matowymi nie bdziemy wiedzieli  co mamy zobaczy , czyli do czego zmierza. PrzykBadowo je[li dobrze zapamitasz i zrozumiesz schemat matowy ze wspóBpracy G i W (Gf6, Wh8#) przy ustawieniu Kg8, f7, g6, to wówczas kolejnym krokiem jest przej[cie do tego, |e poprzednim ruchem (przed matem) byB ruch wie|y po pionowej linii  h (np. Wh1-h8#). I dalej idc je[li bdziesz dobrze nauczany taktyki zobaczysz, |e po Hxh7+ (pion czarny staB na h7) nastpuje otwarcie linii z nastpnym jej zajciem i matem wie| na polu h8. Kolejne etapy bd coraz lepiej zrozumiaBe, prawda? PrzykBadowa ksi|ka, która pokazuje takie ustawienia to  Schematy matowe autorstwa Bogdana Zerka. Jest ich blisko 250, wic mo|na uzna (z niewielkim bBdem), |e to praktycznie wszystkie niezbdne. " Nastpnie po zapoznaniu si ze wszystkimi schematami matowymi zobaczmy jak powstaB mat Po to, aby tego dokona nale|y znalez ostatni ruch matujcy. Potem ukBadamy dodatkowe bierki i wymuszamy przej[cie do znanych nam ju| schematów. Std bierze si wBa[nie gBbokie zrozumienie schematów i sposobów ich wykorzystywania. " Kolejny etap to klasyfikacja motywów taktycznych w oparciu o cel. Tutaj mamy grup kilkunastu motywów dziki którym uczymy si co to jest  mat na ostatniej linii i wynikajca z niej  sBabo[ ostatniej linii . Je[li aktywnie i krytycznie przerabiasz taki temat (bez wzgldu czy samemu czy dziki nauczycielowi) to musisz by [wiadomy tego, |e bez ci|kich figur nie jest mo|liwe wykorzystanie sBabo[ci 1(8) linii. Niby to banalne, a niektórzy nie do koDca to pamitaj (czy nawet rozumiej). To samo dotyczy tematu zwizania, podwójnego ataku, podwójnego uderzenia, przeci|enia obroDcy, zwolnienia pola, itp. Rozumiem, |e teraz powoli wida sens i logik tego dlaczego tak wa|ne jest dobre zrozumienie materiaBu, a nie jedynie  tBuczenie zadaD ma ilo[ , zgadza si? " Po zaprezentowaniu motywu (motywów) nale|y da studentowi mo|liwo[ sprawdzenia zrozumienia materiaBu. I znów nale|y zacz od najprostszych przykBadów, stopniowo przechodzc do coraz trudniejszych. Nale|y sprawdza to jak szybko rozwizuje zadania, jakiego rodzaju bBdy popeBnia, jak analizuje pozycje, które motywy zauwa|a szybciej, które jeszcze myli, czy zwraca uwag na wa|ne szczegóBy, które zmieniaj pozycj, itd. Naprawd nie jest to (przynajmniej dla mnie) takie banalne, aby samodzielnie bez problemu o wszystkim pamita i by jednocze[nie dla siebie  nauczycielem i uczniem . W ten sposób nale|y pracowa, gdy nie ma mo|liwo[ci wspóBpracy z trenerem czy instruktorem. " Dopiero w tym momencie dochodzimy do tego jak rozwizywa zadania taktyczne (kombinacje). Na pewno zadania musz by na odpowiednim poziomie dla danego zawodnika. Je[li ju| okre[limy poziom na którym jest dany zawodnik, wówczas dajemy mu do rozwizywania zadania szachowe (kombinacje). Nie ma sensu dawa tych samych (pod wzgldem poziomu trudno[ci) zadaD dla zawodnika 1200 jak i 1600 (chyba, |e jako forma od[wie|enia lub przetestowania szybko[ci prawidBowych reakcji).. Teraz najwa|niejsze: forma w jakiej zostan zaprezentowane zadania jest zale|na od tego w jakich warunkach lubi i dobrze si czuje dany zawodnik. Dla jednego najlepsze wic bd zadania na ekranie komputera, dla innego te z ksi|ki (papierowej), a jeszcze inny bdzie chciaB rozBo|y na szachownicy przed sob. Tak wic nie ma jednoznacznej odpowiedzi na pytanie który sposób jest najlepszy. 6 " Moim zdaniem najbardziej efektywna forma rozwizywania zadaD to przede wszystkim dobre ich widzenie (rozpoznawanie). Je[li zadania z ksi|ki s sBabo skserowane i bierki s maBo wyrazne czy te| zbyt maBe, wówczas zawodnik nie bdzie w stanie maksymalnie i efektywnie ich rozwizywa. BBdy popeBniane w takich warunkach mog nie by odpowiednie do jego realnych mo|liwo[ci. Osobi[cie zalecam, aby mój student rozwizywaB zadania z ksi|ki lub ustawiajc pozycje na szachownicy. Minusem ustawiania na szachownicy jest to, |e zajmuje to troch czasu, natomiast w przypadku ksi|ki wystarczy przewróci kartk gdy u|ywamy komputera to klikn myszk  nastpne zadanie ). Na pewno jedno jest niezmienne: je[li zadania maj na celu to, aby student mógB nauczy si dobrego rozpoznawania motywów i liczenia wariantów: ZAPISYWANIE odpowiedzi (w zeszycie lub w komputerze). Wówczas mo|liwe jest sprawdzenie tego gdzie, kiedy, dlaczego i jakiego rodzaju bBdy popeBnia. I na koniec (odpowiadajc na ostatni cz[ pytania): czas który po[wicamy na zadania zale|y w najwikszym stopniu od celu (rozwizywania) zadaD. 1) Je[li celem jest przypomnienie sobie zadaD, wówczas poziom trudno[ci jak i czas na ka|de zadanie powinny by ograniczone do minimum. PrzykBadowo bardzo dobr rozgrzewk jest rozwizywanie jak najwikszej ilo[ci zadaD (w domy[le jak najprostszych) w cigu 20minut staBej, nieprzerwanej pracy umysBu. W taki sposób przerabiaBem zadania z ksi|ki  Podrcznik szachowych kombinacji (1320 zadaD; Iwaszczenko, Moskwa 1997). Najpierw przerobienie pierwszych 720 zadaD zajmowaBo mi 2 godziny, potem (po kolejnych powtórzeniach) byBo to odpowiednio: 90min, 60min, 30min, 15min, 10min. KoDcowym etapem byBo przerobienie wszystkich 1300 zadaD (po wielokrotnych powtórzeniach oczywi[cie) tego zbioru w cigu 22 minut! Zapewniam, |e wówczas ka|da sekunda i wariant musiaB by bByskawicznie rozpoznany oraz oceniony! UmysB natomiast pracowaB na najwy|szych obrotach i dziki temu zadania (a raczej rozwizania wraz z ich sensem) coraz bardziej  wbijaBy si w pami dBugotrwaB. Efektem takich wielokrotnych powtórek jest to, |e pozycje te (wraz z ich rozwizaniami) zawodnik potrafi rozpozna i rozwiza w przecigu kilku sekund. 2) Je[li celem jest rozwizywanie nowych zadaD (w domy[le [rednio trudnych), wówczas poziom trudno[ci jest co najmniej [redni (lub wysoki)  tak jak i czas na ka|de zadanie.  A ile to ten [redni czas ma wynosi? - ju| sBysz to pytanie. Otó| teoria (a w zasadzie ich autorzy) mówi o tym, aby nie rozwizywa zadania dBu|ej ni| 10-15minut. W peBni podpisuj si pod tym zaleceniem. Je[li nie jeste[ w stanie rozwiza zadania w cigu pierwszych 5 - 8 minut, to rzadko kiedy bdziesz w stanie szybko (tj. do 12-15min) je poprawnie rozwiza. WBa[nie dlatego warto odpu[ci i przej[ do nastpnego. Po jakim[ czasie (najlepiej na nastpny dzieD) wracasz do tego nierozwizanego zadania i patrzysz na nie po raz kolejny (tym razem nie dBu|ej ni| 5  6 minut). Je[li dalej nie jeste[ w stanie nic zobaczy, to powtarzasz wy|ej ukazany cykl. Po 3 lub 4 nieudanych próbach rozwizania zadania, oznaczasz jako  nie wiem; nie widz, nie zrobione . Najlepiej sprawdzi ich rozwizania po przerobieniu caBo[ci zbioru zadaD, wtedy nie ma problemu przypadkowego  podpatrzenia . Ustawiasz wówczas to zadanie na szachownicy i przesuwasz bierki, aby zobaczy rozwizanie. Analizujesz swoje pomysBy (zapisane warianty je[li takie byBy) z rozwizaniem podanym w ksi|ce. Wyszukujesz przyczyn bBdu, który spowodowaB, |e zadanie byBo dla ciebie  nie do rozwizania . Je[li uczciwie do tego podejdziesz, to na pewno znajdziesz przyczyn bBdu. Je[li za[ bdziesz si 7 staraB caBkowicie j wyeliminowa, wówczas bdzie to procentowaBo w przyszBo[ci. Mo|na powiedzie wtedy, |e  kolejna taktyczna dziura zostaBa zaklejona . 3) Je[li celem jest rozwizywanie caBkowicie nowych zadaD (w domy[le trudnych lub bardzo trudnych), wówczas poziom trudno[ci jest jak co najmniej wysoki (lub bardzo wysoki) i czas na ka|de zadanie tak|e odpowiednio dBugi. Je[li masz poziom 1500, a chcesz sprawdzi si w  te[cie ognia to bierzesz zadania z poziomu 1900-2100 i na ka|de z nich masz 15-25 minut. Obowizkowo zapisujesz wtedy rozwizania i ka|dy wariant, który uznasz, |e jest warty zanotowania. W takim wypadku je[li po 10 - 15 minutach nic nie widzisz, to dalej  ci[niesz przez kolejne 5 minut. Je[li ju| po 20 minutach nie jeste[ w stanie rozwiza zadania, to wówczas bierzesz nastpne. Wa|ne przy tym jest to, aby[ nie zniechcaB si pora|kami, (pomimo, |e na pocztku mo|esz czu, i|  ledwie zipiesz !). W koDcu s to trudne lub bardzo trudne zadania, prawda? Wynika z tego, |e do ich rozwizania potrzeba jest wicej czasu (ni| na te na poziomie 1500-1700) oraz by mo|e odpowiedni  punkt zaczepienia (tzn. znajomo[ idei oraz dobra umiejtno[ liczenia wariantów). Mam nadziej, |e pokazaBem, |e zBota zasada w szachach, któr mo|na stosowa niemal w ka|dej sytuacji (problemowej) jest nastpujca:  NAJPIERW ZASTANÓW SI W JAKIM CELU (tzn. co chcesz osign dziki temu? albo po co chcesz to zrobi?), a NASTPNIE pomy[l nad tym JAK to zrobi . O analizie wBasnych partii Czy nale|y analizowa wBasne partie czy nie? To pytanie znowu opiera si o CEL takiego dziaBania. Je[li tak (czyli analizowa) to po co? W jakim celu? Je[li celem jest rozwój zawodnika (zdobywanie kolejnych stopni wtajemniczenia szachowego, poprawianie zrozumienia i siBy swojej gry), wówczas analiza partii turniejowych (ale tak|e treningowych) jest NIEZBDNA. Dlaczego? Poniewa| dziki analizie mo|emy znalez bBdy, które koniecznie nale|y wyeliminowywa, aby gra lepiej. Poza tym dziki dobrym analizom partii (pozycji) jeste[my w stanie odkry nie tylko popeBniane bBdy, ale te| sposoby na rozwizywanie (czyli poprawne rozgrywanie) pozycji w których nie dali[my sobie rady (w czasie partii). Tak wic nale|y sobie zdawa spraw JAKIE ZNACZENIE ma dla naszego rozwoju analiza wBasnych partii. Oczywi[cie je[li chcemy mo|emy tak|e  obej[ analizowanie partii, ale wówczas nie bdziemy mieli okazji dowiedzie si tego W JAKI SPOSÓB nale|aBo zagra poprawnie, GDZIE popeBnili[my bBdy i ILE ich byBo, a tak|e JAKIE byBy PRZYCZYNY ich wystpienia. Podsumowujc, mo|na stwierdzi, |e analiza rozgrywanych partii (zwBaszcza turniejowych, które zapisujemy i na które jest odpowiednio dBugi czas na ich rozgrywanie) jest zdecydowanie jedn z najlepszych mo|liwo[ci jakie mo|emy wykorzysta w procesie naszego szachowego rozwoju. A to czy skorzystamy z tej mo|liwo[ci to ju| nasz wBasny wybór, prawda? 8 Konieczno[ analizowania swoich powa|nych partii W tym miejscu zapytam was czy uwa|acie, |e analiza partii jest potrzebna czy te| konieczna do szachowego rozwoju? WedBug mnie jest ABSOLUTNIE niezbdna je[li kto[ my[li o tym, aby jego gra efektywnie i w miar szybko rozwijaBa si jak i stale ulegaBa poprawie. Szczerze mówic to nie analizuj swoich partii - tylko robi powierzchown ocen (a raczej rzut okiem) pod ktem podstawek. Moje zalegBo[ci w grze s OGROMNE: teraz dopiero dociera do mnie jaka  dziurawa jest moja gra. Zamierzam si wzi za moje partie (zwBaszcza rozgrywane z meczów na FICS oraz na forum przeciwko dobrym zawodnikom). Niemniej a| boje si zobaczy co tam bdzie ;-). Jak powiada kolega Scacchis...  lepiej bdzie jak powiem ci, które wykonywane w partii ruchy s poprawne - tak bdzie znacznie szybciej . Moja siBa szachowa (1900 na FICS i 1720-1750 na KURNIKU) bierze si std, |e przeciwnicy zwykle nie s najsilniejsi (kurnik) lub te| wykruszaj si gdy osign pozycje, któr powinni wygra (FICS). Zawdziczam to ponad 20.000 partii i dawniejszemu rozwizywaniu zadaD taktycznych. Ponadto nieco czytaBem na temat koDcówek i puBapek debiutowych. Niemniej STABILNA moja siBa to jedynie 1600 :-(. Reszta to  sztuczne nadmuchanie , które uzyskuj dziki  sztuczkom taktycznym oraz do[ dobrej obronie. Ten sposób (styl?!) dziaBa, niemniej tylko na pewnych (sBabszych) graczy i na krótki okres czasu. Dlatego zauwa|yBem, |e nie da rady i[ dalej w taki sposób i chc zmieni to jak wyglda moja gra. Jeden z kolegów okre[liB to jako  zbyt prowokacyjna , a przy okazji dodatkowo tak|e i niepoprawna. Teraz bd staraB si, aby byBa jak najbardziej poprawna oraz pozbd si najwikszych  dziur , które hamuj mnie przed osigniciem STABILNEGO poziomu 2000 (FICS) oraz 1800-1850 (KURNIK). Podsumowujc: Analiza partii jest ABSOLUTNIE NIEZBDNA. Jak to zrobi? Najpierw przeanalizowa samemu najlepiej jak si potrafi, a potem z silniejszym zawodnikiem, trenerem czy instruktorem (albo silnikiem szachowym gdy nie mamy nikogo, kto mo|e nam w tym pomóc). Szachy na wy|szym poziomie to ruchy jak najbli|sze prawdy (istoty) - czyli takie, które speBniaj WYMAGANIA pozycji, a nie  zachcianki grajcego . Nie granie w  duchu pozycji bdzie skutkowaBo  efektem [ciany - czyli nasz poziom dojdzie do pewnego poziomu (np. 1700) i potem W {ADEN sposób nie bdziemy w stanie go przebi. Tak dBugo jak bdziemy si oszukiwali, |e gramy dobrze i unikali analizowania partii. Bez analizy nie mo|na postawi peBnej i dokBadnej diagnozy - czyli tego co si dzieje niedobrego w naszych partiach, a potem jak temu zaradzi. Wczoraj zdecydowaBem, |e jednak nie ma sensu po[wici nastpnych 10 czy 20 lat i nadal gra  blefowo . To dla mnie zbyt frustrujce i na dBu|sz met nie do zaakceptowania. 9

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Szachy dla amatorow Postep szachowy
Szachy dla amatorow Szkolenie szachowe
Szachy dla amatorow wstep
Szachy dla amatorow przedmowa
Szachy dla amatorow Proces szkolenia
instrukcja dla amatorow xD
Szachy dla bystrzaków
Plan treningowy dla debiutantów maraton

więcej podobnych podstron