plik


ÿþpedi atri a MaBgorzata Perenc jednoczeSnie wiêkszym prawdo- podobieñstwem wyst¹pienia tri- Diagnostyka somii u p³odu. Wady rozwojowe prenatalna wad Wrodzon¹ wad¹ rozwojow¹ nazywa siê morfologiczn¹ niepra- wid³owoSæ wewnêtrzn¹ lub ze- rozwojowych wnêtrzn¹, powstaj¹c¹ w okresie ¿ycia p³odowego, niezale¿nie od etiologii, patogenezy i momentu i genetycznych rozpoznania. Pojêcie to dotyczy tak¿e anomalii morfologicznych  metody inwazyjne obecnych przy urodzeniu, a nie- wykrytych bezpoSrednio po poro- i nieinwazyjne dzie. Nie obejmuje natomiast za- burzeñ funkcjonalnych, takich jak niektóre choroby metaboliczne Diagnostyka prenatalna stanowi jedno z najwikszych (np. bloki metaboliczne), które osigni wspóBczesnej perinatologii. Dziki niej lekarz nie wspó³istniej¹ z nieprawid³o- poBo|nik mo|e we wczesnym okresie ci|y uzyska in- woSciami morfologicznymi. formacje o zagro|eniach dla pBodu i podj racjonalne dziaBania prewencyjne bdz lecznicze, a przyszBe matki Etiologia wiêkszoSci wad roz- maj mo|liwo[ wykluczenia powa|nych wad gene- tycznych i rozwojowych pBodu oraz uzyskania infor- wojowych pozostaje nieznana, przyczyn rozwoju innych upatru- macji dotyczcych jego rozwoju. je siê w czynnikach genetycznych b¹dx Srodowiskowych (tab. 1.). Ze wzglêdu na obci¹¿enia Do metod inwazyjnych zalicza Przyjmuje siê, ¿e wystêpowanie zwi¹zane z procedurami diagno- siê: wiêkszoSci wad rozwojowych jest stycznymi metody diagnostyki biopsjê trofoblastu, uwarunkowane wieloczynnikowo. prenatalnej mo¿na podzieliæ na amniopunkcjê, Czynniki egzogenne mog¹ odgry- inwazyjne i nieinwazyjne. kordocentezê. waæ znaczn¹ rolê w ekspresji zmutowanego genu b¹dx genów. Do nieinwazyjnych nale¿¹: Wzrost zapotrzebowania na badania ultrasonograficzne wy- diagnostykê prenataln¹ wynika ze Wady rozwojowe dotyczyæ konywane w pierwszym lub zmian demograficznych w kra- mog¹ wszystkich uk³adów i na- drugim trymestrze ci¹¿y, jach wysoko rozwiniêtych, takich rz¹dów. Do najczêstszych nale¿¹ badania biochemiczne marke- jak starszy wiek matek i mniejsza wady: rów produkowanych przez jed- liczba potomstwa w rodzinie. uk³adu kr¹¿enia, nostkê p³odowo-³o¿yskow¹ Wiadomo powszechnie, ¿e ci¹¿e oSrodkowego uk³adu nerwowe- w surowicy matki, u starszych kobiet uzyskiwane go (OUN), analiza komórek p³odowych czêsto za pomoc¹ technik wspo- moczowego, kr¹¿¹cych w krwiobiegu maganego rozrodu s¹ ci¹¿ami narz¹dów p³ciowych, matki. wysokiego ryzyka, obarczonymi uk³adu pokarmowego, w tym rozszczep wargi i podniebienia. Etiologia Proc. nieustalona 60 Wady genetyczne wieloczynnikowa 20 Wadami genetycznymi nazywa siê nieprawid³owoSci genomu, jednogenowa 7,5 które s¹ zarówno wynikiem dzie- aberracje chromosomowe 6 dziczenia, jak i te, które mog¹ po- choroby matki 3 wstawaæ de novo. Tab. 1. T a b . 1 . Etiologia Klinicznym wyrazem tych nie- E t i o l o g i a wrodzone infekcje 2 wrodzonych w r o d z o n y c h prawid³owoSci s¹ choroby, które wad w a d leki, alkohol, promieniowanie X1,5 rozwojowych [36] mog¹ byæ nastêpstwem mutacji r o z w o j o w y c h [ 3 6 ] Przewodnik Lekarza 94 pedi atri a pojedynczych genów, takie jak nicznej przestrzeni w okolicy po- okreSlenie wieku ci¹¿y w oparciu fenyloketonuria, mukowiscydo- tyliczno-karkowej p³odu, której o badanie ultrasonograficzne [3, za, choroba Huntingtona, dystro- poszerzenie wskazuje na powa¿- 4] oraz dane z wywiadu po³o¿ni- fia miêSniowa typu Werdniga- ne zagro¿enie trisomi¹ chromoso- czego i internistycznego, takie mów pary 18 lub 21 [2]. Pomiar -Hoffmana b¹dx zespo³y chorób jak ciê¿ar cia³a [4, 5, 6], na³óg ten jest wykonywany pomiêdzy genetycznych spowodowane palenia tytoniu [5, 7], cukrzyca 10. a 14. tyg. ci¹¿y i przez wielu strukturalnymi lub liczbowymi insulinozale¿na [8], które mody- autorów uwa¿any jest za najczul- fikuj¹ stê¿enia badanych marke- aberracjami chromosomowymi. sze badanie przesiewowe w dia- rów. Informacje powy¿sze pod- gnostyce zespo³u Downa. dane analizie komputerowej Do najczêSciej wystêpuj¹cych okreSlaj¹ ryzyko (prawdopodo- liczbowych aberracji chromoso- W II trymestrze ultrasonografia bieñstwo) wyst¹pienia trisomii mowych zalicza siê aneuploidie s³u¿y g³ównie diagnostyce wad chromosomu 18 i 21 oraz otwar- chromosomów p³ciowych (czê- rozwojowych. Optymalnym okre- tych wad oSrodkowego uk³adu stoSæ wystêpowania 0,39 proc.), sem do wykonania ultrasonogra- nerwowego u p³odu. takie jak np. zespó³ Turnera, ze- ficznego badania przesiewowego spó³ Klinefeltera oraz autosomal- jest 16. 18. tydz. ci¹¿y. Stwarza WartoSci odcinaj¹ce (granicz- ne trisomie  g³ównie chromoso- ono mo¿liwoSci wykrycia wiêk- ne) dla ryzyka wyst¹pienia zespo- mów pary 13 (zespó³ Patau), 18 szoSci wad oSrodkowego uk³adu ³u Downa u p³odu s¹ wyznacza- (zespó³ Edwardsa) i 21 (zespó³ nerwowego oraz zagro¿eñ aneu- ne arbitralnie w ró¿nych oSrod- Downa) (czêstoSæ wystêpowania ploidi¹ chromosomow¹. S³u¿y te- kach i zazwyczaj zawieraj¹ siê 0,14 proc.) [1]. Aberracje chro- mu tzw. USG genetyczne, które w przedziale od 1:190 do 1:300. mosomowe stanowi¹ przyczynê polega na poszukiwaniu nieprawi- WartoSci ryzyka wy¿sze od war- ok. 50 60 proc. poronieñ samo- d³owoSci anatomicznych charak- toSci odcinaj¹cych stanowi¹ istnych, wystêpuj¹ u 1/120 nowo- terystycznych dla zespo³u Downa wskazanie do przeprowadzenia rodków (czêstoSæ wystêpowania i innych aneuploidii wg okreSlo- inwazyjnych badañ prenatalnych. 0,83 proc.), s¹ równie¿ przyczy- nego, zdefiniowanego schematu. W przypadkach ci¹¿ z trisomi¹ n¹ 5 7 proc. zgonów w okresie W III trymestrze ultrasonogra- chromosomu 21 u p³odu, stê¿enia noworodkowym i niemowlêcym fia pozwala oceniæ postêp wzra- badanych parametrów ulegaj¹ [1]. Zawsze wi¹¿¹ siê one z du- stania oraz wielkoSæ i po³o¿enie charakterystycznym zmianom: ¿ymi wadami rozwojowymi, upo- p³odu, co ma istotne znaczenie stê¿enia ±-fetoproteiny i niezwi¹- Sledzaj¹cymi funkcjonowanie or- dla przebiegu porodu. zanego estriolu ulegaj¹ obni¿eniu ganizmu i prowadz¹cymi do do wartoSci poni¿ej 0,6 0,7 wie- przedwczesnej Smierci. Badania surowicy krwi lokrotnoSci mediany, natomiast kobiet ci|arnych stê¿enia ca³kowitej hCG i wolnej Nieinwazyjne metody ²-hCG wzrastaj¹ powy¿ej 2,5 diagnostyki prenatalnej Podstawowym badaniem suro- wielokrotnoSci mediany [9, 10]. wicy krwi kobiety ciê¿arnej jest Badania W przypadkach zespo³u Edward- tzw. test potrójny. Badanie to wy- ultrasonograficzne sa diagnozowanych prenatalnie konywane jest pomiêdzy 14. a 21. Badania ultrasonograficzne stê¿enia wszystkich 3 badanych tyg. ci¹¿y i polega na jednoczaso- w diagnostyce prenatalnej maj¹ parametrów w surowicy matki wym oznaczeniu stê¿eñ 3 parame- blisko 30-letni¹ tradycjê. Pierw- ulegaj¹ obni¿eniu: stê¿enia ±-fe- trów: ±-fetoproteiny, gonadotropi- szym sukcesem tych badañ by³o toproteiny i niezwi¹zanego estrio- ny kosmówkowej (human chorio- rozpoznanie bezmózgowia u p³o- lu do wartoSci poni¿ej 0,6 wielo- nic gonadotropin hCG) lub jej du w 1972 r. Obecnie stanowi¹ krotnoSci mediany, natomiast stê- podjednostki ² oraz niezwi¹zane- one nieocenion¹ i najbardziej do- ¿enia ca³kowitej hCG i wolnej go estriolu. Ich stê¿enia w ci¹¿y fi- stêpn¹ metodê oceny rozwoju zjologicznej ulegaj¹ charaktery- ²-hCG poni¿ej 0,3 wielokrotno- p³odu, a ich przydatnoSæ zmienia Sci mediany [11]. Otwarte wady stycznym zmianom w kolejnych siê w ró¿nych okresach ci¹¿y. oSrodkowego uk³adu nerwowego tygodniach ci¹¿y. Obraz tych W I trymestrze pozwalaj¹ na u p³odu powoduj¹ wzrost stê¿e- zmian ulega zak³óceniu w sposób dok³adne okreSlenie wieku ci¹¿o- typowy dla okreSlonych patologii ±-fetoproteiny w surowicy nia wego, ¿ywotnoSci p³odu oraz pa- p³odu, co jest istot¹ diagnostycz- matki powy¿ej 2,5 wielokrotno- tologii trofoblastu. Du¿e znacze- nej wartoSci testu potrójnego. Sci mediany. WykrywalnoSæ ze- nie ma w tym okresie pomiar tzw. spo³u Downa u p³odu przy pomo- przeziernoSci karkowej (nuchal Dla wiarygodnej interpretacji cy testu potrójnego jest uzale¿- translucency NT), tj. hipoechoge- testu potrójnego konieczne jest niona od wieku kobiety ciê¿arnej. Przewodnik Lekarza 95 pedi atri a Ryzyko urodzenia dziecka z tri- sta wtedy do 2,46 wielokrotnoSci zdolnoSci¹ namna¿ania i krótkim somi¹ chromosomu 21 wzrasta mediany. Oznaczanie wy³¹cznie okresem prze¿ycia, dziêki czemu wraz z wiekiem matki; np. dla tego parametru pozwala uzyskaæ nie pozostaj¹ w krwiobiegu mat- kobiety 20-letniej wynosi ono 65-procentow¹ wykrywalnoSæ ze- ki do nastêpnej ci¹¿y. 1:1 800, natomiast dla 38-letniej spo³u Downa przy 4 proc. przy- P³odowe NRBC izoluje siê 1:200. Czu³oSæ testu potrójnego padków fa³szywie dodatnich [16]. z krwi matki technik¹ cytofluory- (wykrywalnoSæ trisomii chro- Do parametrów biochemicz- metrii przep³ywowej lub separa- mosomu 21 u p³odu) jest wprost nych w surowicy kobiety ciê¿ar- cji magnetycznej. Cytofluoryme- proporcjonalna do wieku matki. nej oznaczanych pod koniec I try- tria przep³ywowa pozwala na Wynika to z konstrukcji wzorów uzyskanie czystszej populacji ko- mestru ci¹¿y nale¿¹ tak¿e: wolna matematycznych, stosowanych mórek NRBC ni¿ separacja ma- ²-hCG oraz osoczowa ci¹¿owa w programie komputerowym s³u- proteina A (PAPP-A). Stê¿enie gnetyczna. Wykorzystuje ona ¿¹cych do obliczania ryzyka. Dla wolnej ²-hCG, podobnie jak stê- 3 cechy NRBC: obecnoSæ j¹dra, kobiet 25-letnich czu³oSæ testu po- ¿enie ca³kowitej hCG i ca³kowi- hemoglobiny p³odowej oraz eks- trójnego wynosi ok. 60 proc., na- tej ²-hCG wzrasta do wartoSci presjê receptorów powierzchnio- tomiast dla kobiet 38-letnich 80 wych CD71, podczas gdy separa- 2,09 wielokrotnoSci mediany proc. [10, 12]. Wraz ze wzrostem cja magnetyczna opiera siê jedy- [17]. Stê¿enie PAPP-A w ci¹¿y czu³oSci testu spada jego swo- nie na ekspresji CD71 [22, 23]. z zespo³em Downa u p³odu jest istoSæ, co powoduje wzrost odset- Pomimo tego obie metody obar- obni¿one jedynie w I trymestrze, ka wyników fa³szywie dodatnich czone s¹ zawsze zanieczyszcze- w II trymestrze nie wykazuje ró¿- u ciê¿arnych powy¿ej 35. roku niami badanej próbki przez ko- nic w porównaniu z ci¹¿¹ fizjolo- ¿ycia. Z tego te¿ wzglêdu, mimo mórki pochodzenia matczynego. giczn¹ [18, 19]. Pomiêdzy 8. ogromnej przydatnoSci klinicznej Zidentyfikowane i wyizolowane a 12. tyg. ci¹¿y stê¿enie PAPP-A test potrójny ma swoje ogranicze- pojedyncze komórki NRBC mo- obni¿a siê do wartoSci 0,31 wie- nia, jego wykonywanie zalecane g¹ byæ wydobywane z próbki, lokrotnoSci mediany [20]. Wy- jest u kobiet ciê¿arnych, które nie a ich materia³ genetyczny podda- krywalnoSæ trisomii chromosomu ukoñcz¹ 39. roku ¿ycia w chwili wany reakcji PCR. Procedura ta 21 przy wykorzystaniu oznaczeñ porodu. U starszych matek ze daje du¿e mo¿liwoSci wykony- stê¿eñ PAPP-A wynosi 71,2 wzglêdu na du¿e ryzyko urodze- wania badañ genetycznych p³odu proc., natomiast ³¹czne ozna- nia dziecka z trisomi¹ chromoso- w kierunku chorób uwarunkowa- czanie stê¿eñ PAPP-A i wolnej mu 21 zaleca siê inwazyjne tech- nych mutacjami genowymi [24, ²-hCG pozwala uzyskaæ czu- niki diagnostyki prenatalnej. 25]. Wykryto, ¿e w przypadkach ³oSæ 78,9 proc. [20]. istniej¹cej aneuploidii u p³odu Do markerów trisomii chro- liczba komórek p³odowych Analiza komórek mosomu 21 u p³odu nale¿y tak¿e w krwiobiegu matki jest wiêksza pBodowych kr|cych dimeryczna inhibina A  gliko- w porównaniu do ich liczby w krwiobiegu matki proteina wytwarzana we wcze- w ci¹¿y prawid³owej, wiêksza Komórki p³odowe kr¹¿¹ce snej ci¹¿y przez cia³ko ¿ó³te i tro- jest tak¿e gêstoSæ receptorów po- w krwiobiegu matki wydaj¹ siê foblast. Jej stê¿enie w surowicy wierzchniowych CD71 [26, 27]. najprostszym xród³em pozyski- kobiety ciê¿arnej, podobnie jak Daje to mo¿liwoSæ ³atwiejszego wania materia³u genetycznego do stê¿enie ca³kowitej hCG i wolnej wykrywania aneuploidii u p³odu. badañ p³odu. Okazuje siê jednak- Analiza aneuploidii p³odowych  ²-hCG, wzrasta w przypadkach ¿e, ¿e trudnoSci zwi¹zane z ich trisomii chromosomu 21 u p³odu g³ównie chromosomów X, Y, 13, do 2,06 [13]  2,6 wielokrotno- identyfikacj¹ i izolowaniem stwa- 18 i 21 jest przeprowadzana przy Sci mediany [14]. W³¹czenie di- rzaj¹ powa¿ne problemy meto- u¿yciu fluorescencyjnej hybrydy- dyczne. Do badañ prenatalnych merycznej inhibiny A jako zacji in situ (FISH  fluorescent czwartego, dodatkowego marke- wykorzystuje siê p³odowe, j¹dro- in situ hybridization) lub poprzez we krwinki czerwone (nucleated ra do testu potrójnego zwiêksza analizê molekularn¹ z wykorzy- red blood cell  NRBC) [21]. wykrywalnoSæ zespo³u Downa staniem markerów DNA (mikro- do 78 proc. [15]. NRBC s¹ najwczeSniej wytwa- satelitów b¹dx krótkich powtarza- rzanymi komórkami hematopo- j¹cych siê sekwencji u³o¿onych Dimeryczna inhibina A znala- etycznymi p³odu i w krwiobiegu tandemowo  short tandem z³a równie¿ zastosowanie jako matki obecne s¹ ju¿ w 6 tyg. ci¹- repeats STR). marker trisomii chromosomu 21 ¿y. Posiadaj¹ one konieczne do w I trymestrze  pomiêdzy 11. badañ genetycznych j¹dra oraz Podejmowane próby badania a 13. tyg. ci¹¿y, stê¿enie jej wzra- charakteryzuj¹ siê ograniczon¹ innych komórek p³odowych Przewodnik Lekarza 96 pedi atri a z krwiobiegu matki ni¿ j¹drowe zachodzi koniecznoSæ analizy nie owodniowym pobranym od krwinki czerwone okaza³y siê DNA. Najczêstszym powik³a- kobiet ciê¿arnych z otwartymi bardziej zawodne. Komórki tro- niem po biopsji trofoblastu jest wadami oSrodkowego uk³adu foblastu by³y znacznie trudniej- krwawienie wystêpuj¹ce u ok. 40 nerwowego p³odu obserwuje siê sze do identyfikacji i izolowania proc. kobiet poddanych zabiego- wzrost stê¿enia ±-fetoproteiny, [28]. Natomiast p³odowe krwin- wi. Ryzyko poronienia po biopsji podwy¿szon¹ aktywnoSæ acety- ki bia³e posiadaj¹ce zdolnoSæ przezpow³okowej wynosi 1,33 locholinoesterazy i obecnoSæ pa- d³ugiego prze¿ycia  nawet do tologicznego pr¹¿ka acetylocho- proc. [31], natomiast po biopsji 27 lat po porodzie [29], stanowi- przezszyjkowej 2,2 proc. [32]. linoesterazy po barwieniu meto- ³y zagro¿enie fa³szywych rozpo- Istnieje tak¿e mo¿liwoSæ zanie- d¹ Fast-Red. znañ, spowodowanych izolowa- czyszczenia bioptatu materia³em niem komórek p³odowych po- matczynym, jeSli nie dokona siê Kordocenteza polega na prze- chodz¹cych z poprzedniej ci¹¿y. zskórnym nak³uciu sznura pêpo- dok³adnej separacji kosmków od b³ony doczesnej. Utrudnia to in- winowego w pobli¿u jego przy- Ze wzglêdu na opisane trud- terpretacjê wyniku kariotypu p³o- czepu ³o¿yskowego i pobraniu noSci techniczne wydaje siê ma- du w hodowli d³ugoterminowej. ok. 0,5 1,0 ml krwi pêpowino- ³o prawdopodobne, aby badania wej. Zabieg ten wykonuje siê od komórek p³odowych izolowa- 20. tyg. ci¹¿y a¿ do czasu poro- Drugim sposobem pozyski- nych z krwiobiegu matki zast¹- du. Hodowla limfocytów krwi wania materia³u p³odowego jest pi³y inwazyjne techniki diagno- pêpowinowej s³u¿y ocenie kario- amniopunkcja, polegaj¹ca na styki prenatalnej. Mo¿na jednak typu p³odu. Ryzyko obumarcia przezbrzusznej aspiracji p³ynu przypuszczaæ, ¿e bêd¹ one nadal p³odu po kordocentezie wynosi owodniowego za pomoc¹ spe- pe³niæ rolê badañ uzupe³niaj¹- ok. 2 proc. [34, 35]. Wykonywa- cjalnej, cienkiej ig³y. Z komórek cych [30]. na jest ona w tych przypadkach, p³ynu owodniowego  amniocy- gdy w badaniu ultrasonograficz- tów zak³ada siê hodowlê, która Inwazyjne metody nym stwierdza siê wady rozwo- s³u¿y do oceny kariotypu p³odu. diagnostyki prenatalnej jowe u p³odu przy wspó³istniej¹- Wykonuje siê tak¿e badania bio- cym ma³owodziu lub bezwodziu. chemiczne p³ynu owodniowego. Inwazyjne techniki diagnosty- Ze wzglêdu na okres wykony- ki prenatalnej s¹ badaniami, któ- Podsumowanie wania badania amniopunkcjê re ingeruj¹ we wnêtrze jednostki dzieli siê na wczesn¹ (wykony- p³odowo-³o¿yskowej i wi¹¿¹ siê W podsumowaniu nale¿a³oby wan¹ pomiêdzy 11. a 14. tyg. z ryzykiem utraty ci¹¿y. Wyko- odpowiedzieæ na pytanie, u któ- ci¹¿y) oraz klasyczn¹ (wykony- nywane s¹ zawsze pod nadzorem rych kobiet ciê¿arnych powinno wan¹ pomiêdzy 15. a 20. tyg. ultrasonograficznym. Ka¿da z me- siê wykonywaæ badania prenatal- ci¹¿y). Wczesna amniopunkcja tod pobierania materia³u p³odowe- ne? Odpowiedx na to pytanie daje mo¿liwoSæ wczeSniejszego go: biopsja trofoblastu (chorionic wskazuje na wszystkie kobiety uzyskania wyniku kariotypu p³o- villus sampling  CVS), amnio- ciê¿arne. U tych, które nie ukoñ- du. W porównaniu do amnio- punkcja i kordocenteza posiada czy³y 35. roku ¿ycia i nie maj¹ punkcji klasycznej wi¹¿e siê jed- SciSle okreSlone zastosowanie. obci¹¿onego wywiadu po³o¿ni- NajwczeSniej stosowan¹ techni- nak z wiêkszym ryzykiem poro- czego powinno siê przeprowa- k¹ jest biopsja trofoblastu, prze- nienia, wyst¹pienia stopy dziæ 2 badania nieinwazyjne po- koñsko-szpotawej u noworod- miêdzy 16. a 20. tyg. ci¹¿y: test prowadzana pomiêdzy 9. a 12. tyg. ci¹¿y. Polega ona na przezpow- ków, pozabiegowego odp³yniê- potrójny i badanie ultrasonogra- cia p³ynu owodniowego i nie- ficzne. U pozosta³ych kobiet za- ³okowym b¹dx przezszyjkowym pobraniu kosmków bardzo aktyw- udanych hodowli komórkowych leca siê przeprowadzenie badañ nej mitotycznie kosmówki kosma- [33]. Amniopunkcja klasyczna inwazyjnych wg wskazañ przed- tej za pomoc¹ ig³y b¹dx giêtkie- stanowi obecnie najczêSciej sto- stawionych w tab. 2. go cewnika. Pobrane kosmki mo- sowan¹ technikê pobierania ma- g¹ byæ poddane bezpoSredniej teria³u p³odowego w diagnosty- Wspó³czesne techniki diagno- analizie po hodowli krótkotermi- ce prenatalnej. Ryzyko utraty styki prenatalnej charakteryzuj¹ nowej, b¹dx przekazane do ho- ci¹¿y wynosi 0,5 proc. [34]. Za- siê coraz wy¿szymi wskaxnika- dowli d³ugoterminowej. W mate- bieg polega na pobraniu ok. mi bezpieczeñstwa. Jednak¿e riale uzyskanym dziêki hodowli 15 20 ml p³ynu owodniowego. wci¹¿ pojawia siê pytanie: jakie oceniany jest kariotyp p³odu. Wynik hodowli komórek p³ynu warunki powinny spe³niaæ obec- Obecnie CVS jest metod¹ z wy- owodniowego  kariotyp p³odu nie stosowane metody diagno- boru w przypadkach, w których uzyskuje siê po ok. 2 tyg. W p³y- styczne? Zarówno metody inwa- Przewodnik Lekarza 97 pedi atri a 8. Palomaki GE, Knight GJ, Haddow 1. Wiek matki w chwili porodu 35 i wiêcej lat. JE. Human chorionic gonadotropin 2. Wystêpowanie u jednego lub obu rodziców zrównowa¿onych strukturalnych and unconjugated oestriol measure- aberracji chromosomowych. ments in insulin-dependent diabetic pregnant women being screened for 3. Urodzenie w przesz³oSci dziecka z aberracj¹ chromosomow¹. fetal Down syndrome. Prenatal Dia- gnosis 1994; Vol. 14: 65-8. 4. Urodzenie w przesz³oSci dziecka z wad¹ oSrodkowego uk³adu nerwowego. 9. Cuckle H. Improved parameters for 5. Wystêpowanie w rodzinie chorób uwarunkowanych dziedziczeniem jednogenowym, risk estimation in Down s syndrome np. mukowiscydozy, fenyloketonurii. screening. Prenatal Diagnosis 1995; Vol. 15: 1057-65. 6. Wystêpowanie w rodzinie chorób sprzê¿onych z p³ci¹, np. dystrofii miêSniowej 10. Phillips OP, Elias S, Shulman LP, typu Duchenne a, hemofilii. Andersen RN, Morgan CD, Simpson Tab. 2. T a b . 2 . Wskazania W s k a z a n i a JL. Maternal serum screening for fe- 7. Nieprawid³owy wynik testu potrójnego. do przeprowadzenia d o p r z e p r o w a d z e n i a tal Down syndrome in women less inwazyjnej i n w a z y j n e j 8. Nieprawid³owoSci w badaniu ultrasonograficznym p³odu wskazuj¹ce na aberracjê than 35 years of age using alpha- diagnostyki d i a g n o s t y k i chromosomow¹. -fetoprotein, hCG, and unconjuga- prenatalnej p r e n a t a l n e j ted estriol: a prospective 2-year study. Obstetrics & Gynaecology, zyjne, jak i nieinwazyjne powin- PiSmiennictwo September 1992, Vol. 80, No 3, Part 1. McKinlay Gardner RJ, Sutherland ny byæ metodami prostymi, któ- 1: 353-8. GR. Chromosome Abnormalities and re w najkrótszym czasie pozwa- 11. Greenberg F, Schmidt D, Darnule Genetic Counseling. Oxford Univer- AT, Weyland BR, Rose E, Alpert E. laj¹ uzyskaæ wynik badania sity Press, New York 1996, Oxford. Maternal serum ²-fetoprotein, ²-hu- w oparciu o mo¿liwie najmniej- (Elements of Medical Cytogenetics man chorionic gonadotropin, and sz¹ iloSæ materia³u biologiczne- pp: 3-18). unconjugated estriol levels in midtri- 2. Wald NJ, Watt HC, Hackshaw AK. go, przy wysokiej czu³oSci mester trisomy 18 pregnancies. Am Integrated screening for Down s syn- J Obstet Gynecol 1992; Vol. 166, No i swoistoSci. Korzystny argu- drome based on tests performed du- 5: 1388-92. ment stanowi tak¿e mo¿liwie jak ring the first and second trimesters. 12. Goodburn SF, Yates JR, Raggatt PR, najwczeSniejszy okres ci¹¿y do New Eng Jour of Med, 12 Aug 1999; Carr C, Ferguson-Smith ME, Ker- przeprowadzania badañ. Je¿eli Vol. 341, No 7: 461-7. shaw AJ, Milton PJD, Feguson- 3. Reynolds TM. Practical problems in metoda diagnostyczna stanowi -Smith MA. Second trimester mater- Down syndrome screening: What nal serum screening using alpha-fe- jedynie test przesiewowy, po- should we do about gestation da- toprotein, human chorionic winna byæ wykonywana w od- ting? What is the effect of assay pre- gonadotropin, and unconjugated powiednio wczesnym okresie cision on risk factors? Commun Lab oestriol: experience of a regional Med 1992; Vol. 2: 31-8. ci¹¿y, aby w razie w¹tpliwoSci programme. Prenatal Diagnosis 4. Wald NJ, Cuckle HS, Densem JW, mo¿na by³o wykonaæ pe³n¹ dia- 1994; Vol. 14: 391-402. Kennard A, Smith D. Maternal se- 13. Aitken DA, Wallace EM, Crossley gnostykê. Niska swoistoSæ te- rum screening for Down s syndrome: JA, Swanston IA, Van Pareren Y, stów przesiewowych (tj. wysoki the effect of routine ultrasound scan Van Maarle M, Groome NP, Macri odsetek wyników fa³szywie do- determination of gestational age and JN, Connor J. M. Dimeric inhibin datnich) jest przyczyn¹ wyso- adjustment for maternal weight. Br J A as a marker for Down s syndrome Obste Gynaecol, February 1992; Vol. in early pregnancy. The New Engl J kich kosztów finansowych, spo- 99: 144-9. of Med, May 9, 1996; Vol. 334, No wodowanych czêstszym stoso- 5. Bartels I, Hoppe-Sievert B, Bockel 19: 1231-6. waniem technik inwazyjnych. B, Herold S, Caesar J. Adjustment 14. Wallace EM, Swanston IA, McNeilly Z kolei ich niska czu³oSæ wi¹¿e formulae for maternal serum alpha- AS, Ashby JP, Blundell G, Calder siê z kosztami emocjonalnymi -fetoprotein, human chorionic gona- AA, Groome NP. Second trimester dotropin, and unconjugated oestriol screening for Down d syndrome using ze strony rodziców dziecka to maternal weight and smoking. maternal serum dimeric inhibin A. z wad¹ genetyczn¹. Prenatal Diagnosis 1993; Vol. 13: Clin Endocrin 1996; 44: 17-21. 123-130. 15. Wald NJ, Densem JW, George L, Jest zrozumia³e, ¿e medycy- 6. Reynolds TM, Penney MD, Hughes Muttukrishna S, Knight PG. Prena- H, John R. The effect of weight cor- tal screening for Down s syndrome na wspó³czesna poszukuje nie- rection on risk calculations for using inhibin-A as a serum marker. ustannie nowych, bardziej do- Down s syndrome screening. Ann Prenatal Diagnosis 1996; Vol. 16: skona³ych metod diagnostycz- Clin Biochem 1991; Vol. 28: 245-9. 143-53. nych, które z jednej strony 7. Palomaki GE, Knight GJ, Haddow 16. Wallace EM, Grant VE, Swanston dawa³yby mo¿liwoSæ wiarygod- JE, Canick JA, Wald NJ, Kennard A. IA, Groome NP. Evaluation of ma- Cigarette smoking and levels of ma- ternal serum dimeric inhibin A as nej oceny rozwoju p³odu, rozpo- ternal serum alpha-fetoprotein, un- a first-trimester marker of Down s znawania wad genetycznych conjugated estriol, and hCG: impact syndrome. Prenatal Diagnosis 1995; i rozwojowych, a z drugiej nie on Down syndrome screening. Ob- Vol. 15: 359-62. by³yby obarczone ryzykiem po- stetrics & Gynaecology, May 1993; 17. Krantz DA, Larsen JW, Buchanan ronienia. Vol. 81, No 5, Part 1: 675-8. PD, Macri JN. First-trimester Down Przewodnik Lekarza 98 pedi atri a syndrome screening: Free ²-human 29. Bianchi DW, Zickwolf GK, Weil GJ, chorionic gonadotropin and pre- et al. Male fetal progenitor cells per- gnancy-associated plasma protein A. sist in maternal blood for as long as Am J Obstet Gynaecol 1996; Vol. 27 years post-partum. Proc Natl 174, No 2: 612-6. Acad Sci USA 1996; 93: 705-8. 18. Bersinger NA, Zakher A, Huber U, 30. Holzgreve W, Sant R, Garvin A, Pescia G, Schneider H. A sensitive Hahn S. Diagnostyka prenatalna enzyme immunoassay for pregnancy- z u¿yciem komórek p³odowych izolo- -associated plasma protein A wanych z krwi matki: czy spe³ni¹ siê (PAPP-A): a possible first trimester nadzieje? Ginekologia po Dyplomie method of screening for Downs syn- 1999; Tom 1, Nr 3: 25-31. drome and other trisomies. Arch Gy- 31. Alfirevic Z, Gosden CM, Neilson JP. naecol Obstet 1995; 256: 185-92. Chorion villus sampling versus am- 19. Bersinger NA, Brizot ML, Johnson niocentesis for prenatal diagnosis. A, Snijders RJM, Abbott J, Schne- Cochrane Database Syst Rev 2000 ider H, Nicolaides KH. First trime- (2). ster maternal serum pregnancy- 32. Borrell A, Fortuny A, Lazaro L, Co- -associated plasma protein A and sta D, Seres A, Pappa S, Soler A. pregnancy-specific ²1-glycoprotein First trimester transcervical chorio- in fetal trisomies. Br J Obstet Gyne- nic villus sampling by biopsy forceps col 1994; Vol. 101: 970-4. versus mid-trimester amniocentesis: 20. Brambati B, Tului L, Bonacchi I, a randomized controlled trial pro- Shrimanker K, Suzuki Y, Grudzin- ject. Prenatal Diagnosis, 1999 Dec; skas JG. Serum PAPP-A and free ²- 19 (12): 1138-42. hCG are first-trimester screening 33. CEMAT group: Randomized trial to markers for Down syndrome. Prena- assess safety and fetal outcome of tal Diagnosis 1994; Vol. 14: 1043-7. early and midtrimester amniocente- 21. Bianchi DW. Prenatal diagnosis by sis. Lancet 1998; 351: 242-7. analysis of fetal cells in maternal 34. Friedman JM, Dill FJ, Hayden MR, blood. J Pediat 1995; 9: 217-9. McGillivray BC. Genetyka. 1997, 22. Ganshirt-Ahlert D, Barejesson-Stoll Wroc³aw, Urban & Partner, Wyd. 1. R, Burschyk M, et al. Detection of Diagnostyka prenatalna: 235-49. fetal trisomies 21 and 18 from mater- 35. Orlandi F, Damiani G, Jakil C, Lau- nal blood using triple gradient and ricella S, Bertolino O, Maggio A. magnetic cell sorting. Am J Reprod The risks of early cordocentesis Immunol 1993; 30: 194-201. (12 21 weeks): analysis of 500 pro- 23. Zheng YL, Demaria M, Zhen D, et cedures. Prenatal Diagnosis, 1990 al. Flow sorting of fetal erythrobla- Jul, 10 (7): 425-8. sts using intracytoplasmatic anti-fe- 36. Connor JM, Ferguson-Smith MA. tal haemoglobin: preliminary obse- Essential Medical Genetics. rvations on maternal samples. Pre- Blackwell Scientif Publications, natal Diagnosis 1995; 15: 897-905. London 1993. 24. Sekizawa A, Kimura T, Sasaki M, et dr med. Ma³gorzata Perenc al. Prenatal diagnosis of Duchenne Pracownia Biologii Molekularnej muscular dystrophy using a single fe- Klinika Chorób Dzieci tal nucleated erythrocyte in maternal Instytut Pediatrii blood. Neurology 1996; 46: 1350-3. Akademii Medycznej 25. Cheung MC, Goldberg JD, Kan YW. w £odzi Prenatal diagnosis of sickle cell ane- kierownik Pracowni amia and thalassaemia by analysis dr hab. med. Henryk Witas of fetal cells in maternal blood. Nat kierownik Kliniki Genet 1996; 14: 264-8. prof. dr hab. med. Jerzy Bodalski 26. Bianchi DW, Williams JM, Sullivan LM, et al. PCR quantitation of fetal cells in maternal blood in normal and aneuploid pregnancies. Am J Hum Genet 1997; 61: 822-9. 27. Zheng YL, Zhen DK, Demaria MA, et al. Search for the optimal fetal cell antibody: results of immu- nophenotyping studies using flow cytometry. Hum Genet 1997; 100: 35-42. 28. Sargent IL, Johansen M, Chau S, et al. Clinical experience: Isolating tro- phoblasts from maternal blood. Ann NY Acad Sci 1994; 731: 154-61. Przewodnik Lekarza 99

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
podręcznik do finereader
rozdzial z podręcznika terenowa administracja rządowa
Crissy Smith [Were Chronicles 02] Pack Enforcer Rozdział od 1 do 3
podrecznik do?nkowosci
Nowy dokument ws rozdziału wizyty do Katynia 10 kwietnia
Programowanie strukturalne i obiektowe Podrecznik do nauki zawodu technik informatyk prstko

więcej podobnych podstron