Chi omalografia bibułowa to rodzaj duomatogtafii ner/owo i. Metoda głównie analitymia lecz także preparatywna. służąca do oczyszczania i identyfikacji mieszanin związków chemicznych. Fazę rozdzielczą stanowi specjalna bibuła cłu ornatograficzna, o wysokiej czystości i określonych parametrach.
Mechanizm i techniki frakcjonowania ledytuil
Prędkość ruchu poszczególnych składników rozdzielanej mieszaniny jest uzależniona od oddziaływań miedzy cząsteczkowych między związkami chemicznymi tworzącymi analizowaną próbkę, a fazą rozdzielczą i rozpuszczalnikiem zwanym w tym przypadku elueniem. Substancje rozdzielane nakrapia się punktowo przy dolnej krawędzi bibuły, po czym umieszcza się ją w komorze i In ornat ograł irznej zanurzoną na kilka milimetrów w eluencie. tak by nakropione substancje nie zostały zanurzone. Dzięki zjawisku występowania iiL kapilarnych elneni stopniowo wznosi się po bibule ciągnąc za sobą z ióżną prędkością związki chemiczne tworzące analizowaną mieszaninę. Gdy czoło eluenta dotrze do górnej krawędzi bibuły rozdział jest zakończony.
Ten etap analizy nazywany jest rozwijaniem clii om,u omamu. Dzięki różnicy prędkości wędrówki rozdzielanych związków chemicznych w momencie zakończenia analizy znajdują się one na bibule na różnych wysokościach względem czoła eluenta Ze względu na kierunek przepływu eluentti przez bibułę chromatografię bibułową dzieli się na:
• wstępującą - prowadzoną w sposób opisany powyżej, tzn z eluentem wędrującym po bibule z dołu do góry
• zstępującą - w której bibuła jest nasączana od góry a eluent wędruje z góiy do dołu. tego todzaju chromatografia wymaga specjalnej konstrukcji komory chromatograficznej.
Wywoływanie chromał ograniu i chromatografia preparatywna ledytuil
Po zakończonym etapie rozwijania, gdy przebiegał on prawidłowo rozdzielone związki tworzą na bibule obszary o kształtach zbliżonych do lez. Gdy rozdzielanie związki są barwne obszary te można bezpośrednio obserwować w świetle widzialnym lub przy innej długości fali, w którą analizowane związki absorbują. W przypadku związków 01 eanicznych jest to najczęściej światło UV. Gdy związki nie są barwne działa się na chromatogram odpowiednimi odczynnikami, które reagują z analizowanymi związkami nadając im przy tym barwę. Najczęściej stosowanym odczynnikiem wywołującym sąpary jodu.
W celu odzyskania rozdzielonych związków chemicznych można je wymyć z określonego fragmentu bibuły. Jest to jednak dość uciążliwie i współcześnie raczej nie stosowane Do preparatywnego rozdzielaiua związków stosuje się raczej chromatografię cienkowarstwową (TLCf. lub preparatywną chromatografię kolumnową.
Chromatografia jest techniką analityczną i preparatywną wykorzystującą rozdzielanie mieszanin substancji na poszczególne składniki, bądź ich grupy (frakcje), dzięki różnicom w zachowaniu się tych składników w układzie dwóch faz, w których jedna nie zmienia swego położenia (faza nieruchoma, stacjonarna), druga zaś porusza się względem pierwszej w określonym kierunku (faza ruchoma, roztwór rozwijający).
a. adsorpcyjna - gdy fazą ruchomą jest ciecz lub gaz, a nieruchomą ciało stałe o właściwościach adsorbujących i odpowiednim rozdrobnieniu (np. żel krzemionkowy, tlenek glinowy, węgiel aktywny itp.). Rozdział jest powodowany różnicami współczynników adsorpcji
b. podziałowa - gdy fazą ruchomą jest ciecz lub gaz, a stacjonarną ciecz zatrzymana na odpowiednim nośniku (bibuła, ziemia okrzemkowa, kulki szklane itp.). Rozdział jest wynikiem różnic współczynników podziału.