Nerwy czaszkowe w liczbie 12 par wychodzą z powierzchni podstawnej mózgowia, wyjątek stanowi nerw bloczkowy, który wychodzi z powierzchni grzbietowej pnia mózgu. Nerwy czaszkowe zaopatrują głównie obszar głowy i szyi. Wyjątek stanowi nerw błędny, zawierający włókna przywspółczulne przeznaczone dla trzew klatki piersiowej brzucha. Wyróżniamy następujące nerwy czaszkowe:
I- |
nerw węchowy |
II- |
nerw wzrokowy |
m- |
nerw okoruchowy |
IV- |
nerw bloczkowy |
V- |
nerw trójdzielny |
VI- |
nerw odwodzący |
VII- |
nerw twarzowy |
VIII- |
nerw przedsionkowo-ślimakowy |
IX- |
nerw językowo gardłowy |
X- |
nerw błędny |
XI- |
nerw dodatkowy |
XII- |
nerw podjęzykowy |
- nerwy czuciowe ( n.węchowe, n.wzrokowy, n.przedsionkowo-ślimakowy )
- nerwy ruchowe (n.okoruchowy, n.bloczkowy, n.odwodzący, n.dodatkowy, n.językowo gardłowy)
- nerwy mieszane ( n. trójdzielny, n. twarzowy, n.językowo-gardłowy, n. podjęzykowy)
Rozpoczynają się w nabłonku węchowym błony śluzowej jamy nosowej, ciało komórki leży w głębi nabłonka. Z przeciwnego bieguna komórki wychodzą włókna, które łączą się w pęczki i w postaci nici węchowych kierują się przez otwory blaszki sitowej do jamy czaszki, gdzie wnikają do opuszki czaszki.
W siatkówce oka ułożone są kolejno trzy neurony drogi wzrokowej :
- Neuron zewnętrzny
- Neuron wewnętrzny
- Neuron środkowy
Nerw wzrokowy wychodzi z gałki ocznej i przez kanał wzrokowy dostaje się do jamy czaszki gdzie łączy się z nerwem drugostronnym wytwarzając skrzyżowanie wzrokowe.
Jądra tego nerwu położone są w śródmózgowiu na wysokości wzgórków górnych blaszki pokrywy. Nerw ten rozpoczyna się w okolicy dołu międzykonarowego i kieruje się przez szczelinę oczodołową górną do oczodołu.