2808184744

BUDŻET PAŃSTWA- mnożnik zrównoważonego budżetu

Wydatki państwa na dobra i usługi mają charakter autonomiczny. Działają podobnie jak inwestycje, zwiększając bezpośrednio popyt globalny na dobra i usługi u przedsiębiorstw. Stąd też przedsiębiorstwa (a w konsekwencji i gospodarstwa domowe) dostają pieniądze od państwa za dostarczone produkty i usługi. Część z nich przeznaczają na konsumpcję, a część na oszczędności.

Stąd mnożnik wydatków budżetowych (mj jest identyczny jak mnożnik inwestycyjny. Wskazuje on ile razy przyrost dochodu jest większy od przyrostu wydatków rządowych na dobra i usługi. Jeśli wydatki G wzrosną, produkcja będzie wzrastała w stopniu wyznaczonym przez wielkość mnożnika.

A Y    1

M g =...............=.....................

AG 1-KSK

Budżet to wpływy i wydatki. Wpływy to głównie wpływy podatkowe. Podatki zmniejszają dochód będący do dyspozycji w rękach prywatnych. Mniejszy dochód oznacza mniejsze wydatki oraz w konsekwencji spadek produkcji globalnej.

Mnożnik podatkowy m _t przybiera następującą postać:

A Y    KSK

M _t= .............= .............

AT    1-KSK

Mnożnik podatkowy działa z mniejszą siłą niż mnożnik wydatkowy. Czyli M_g > M_t Mnożnik zrównoważonego budżetu jest sumą mnożnika wydatkowego i mnożnika podatkowego.

Mb = M_g + M_t

1    KSK

M_b =.............. + (..............)

1-KSK    1-KSK

1 - KSK

Mb =.............. =1

1 - KSK

MNOŻNIK ZRÓWNOWAŻONEGO BUDŻETU

Przykład KSK=0,B wtedy KSO = 0,2 Mnożnik = 1/KSO = 1/0,2 = 5

•    Oznacza to, że wzrost dochodów o 100 zł spowoduje wzrost konsumpcji o 80 zł, ale także wzrost oszczędności o 20 zł.

•    Oznacza to, iż spadek dochodów o 100 zł wywołuje spadek konsumpcji o 80 zł oraz spadek oszczędności o 20 zł.

Gdy państwo zabiera ludziom dochody w postaci podatków - przy danej KSK i KSO- na przykład w wysokości 100 zł (wzrost podatków) doprowadzi do spadku zarówno wydatków konsumpcyjnych (w naszym przykładzie o 80 zł), ale również oszczędności (o 20 zł).

Spadek wydatków konsumpcyjnych o 80 zł wywoła spadek produkcji globalnej o wartość : 80 zł x mnożnik ( 80 x 5 = 400), czyli o 400 zł. Oznacza to, iż podatki działają studząco na gospodarkę. W naszym przykładzie popyt globalny spadł o 400 zł.

Państwo może jednak również wydawać pieniądze. Zakładamy, iż państwo przeznacza całe zebrane pieniądze (100 zł) na wydatki na dobra i usługi G (wzrost wydatków G). Ponieważ wydatki G są składnikiem popytu globalnego, zwiększają rozmiary globalnej produkcji o wartość

100 zł x mnożnik (100 x 5 = 500), czyli o 500 zł.