4391599083

diagnostyka laboratoryjna Journal of Laboratory Diagnostics Diagn Lab 2015; 51 (3): 193-198

Praca oryginalna • Original Article

Ocena stężenia witaminy D i ekspresji genu VDR u chorych na raka jelita grubego

Assessment of vitamin D and VDR gene expression in colorectal cancer patients

Joanna Berska¹, Jolanta Bugajska¹, Diana Hodorowicz-Zaniewska², Krystyna Sztefko¹ 'Zakład Biochemii Klinicznej, Instytut Pediatrii Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego - Collegium Medicum w Krakowie ²I Katedra Chirurgii Ogólnej Uniwersytetu Jagiellońskiego - Collegium Medicum w Krakowie

Streszczenie

Wprowadzenie: Niedobory witaminy D w organizmie mogą zwiększać ryzyko wystąpienia i/lub progresji nowotworów. Witamina ta działa poprzez receptor VDR, który po połączeniu ze specyficznymi sekwencjami DNA reguluje ekspresję wielu genów.

Cel: Ocena stężenia 25-hydroksycholekalcyferolu (25(OH)D₃) oraz ekspresji genu VDRu chorych na raka jelita grubego w zależności od stopnia zaawansowania choroby, lokalizacji zmiany nowotworowej i progresji choroby.

Materiał i metody: Badaniem objęto 39 chorych na raka jelita grubego (wiek 65,5±6,8 lat, 23/16 M/K) będących w różnym stopniu zaawansowania choroby, ze zmianą nowotworową o różnej lokalizacji. Do grupy kontrolnej zaklasyfikowano 25 osób (wiek 51,0±6,9 lat; 8/17 M/K), u których wykluczono zmiany chorobowe w obrębie jelita grubego oraz inne stany nowotworowe. W surowicy krwi oznaczono stężenie 25(OH)D₃ metodą HPLC/UV. Ekspresję genu VDR oceniono u każdego pacjenta w tkance zmienionej nowotworowo oraz w tkance wolnej od procesu chorobowego, metodą real-time PCR.

Wyniki: Średnie stężenie 25(OH)D₃ w surowicy krwi było niższe u chorych na raka jelita grubego niż w grupie kontrolnej, różnica ta była istotna statystycznie jedynie dla chorych będących w niższych stadiach zaawansowania choroby (p<0,02) oraz dla chorych z guzem zlokalizowanym w odbytnicy (p<0,03). Średnia krotność zmiany ekspresji genu i/DR była istotnie statystycznie wyższa w grupie pacjentów w początkowych stadiach choroby w porównaniu do tych z zaawansowanym procesem chorobowym (p<0,03) oraz w grupie chorych, u których nie wystąpiła progresja choroby w porównaniu do tych z progresją choroby po roku obserwacji (p<0,04).

Wnioski: Przeciwnowotworowe działanie witaminy D jest uzależnione od poziomu ekspresji genu VDR w tkance guza.

Summary

Background: Vitamin D insufficiency may increase risk and/or progression of cancer. Vitamin D acts through a nuclear receptor (VDR) which binding to vitamin D response elements causes changes in many genes expression.

The aim: to assess the serum concentration of 25-hydroxycholecalciferol (25(OH)D₃) and tissue VDR expression in colorectal cancer patients in relation to disease stage, tumor localization and disease progression.

Materiał & Methods:The study group consisted of 39 patients with colorectal cancer (mean age 65,5±6,8 yrs, 23/16 male/female) and a control group consisted of 25 patients (mean age 51,0±6,9 yrs; 8/17 male/female) without gastrointestinal disease and without neo-plasm. Serum level of 25(OH)D₃ was measured by HPLC/UV. RNA was isolated from homogenized normal colonie mucosa and tumor tissue then RT-PCR was performed.

Results:The mean serum concentration of 25(OH)D₃ was lower in the colorectal cancer patients as compared to the control group. The difference was significantly lower only for the patients with the early stages of the disease (p<0.02) and for the patients with tumor present in rectum (p<0.03). Higher VDR expression in tumor tissue than in normal colonie mucosa was observed. For the patients with the early stages of the disease (stage A, B1, B2) higher expression of VDR as compared to the patients with advanced stages (stage Cl, C2, D) was noticed. Moreover, VDR expression was higher in tumor tissue obtained from disease-free patients as compared to the patients with disease progression noted one-year-follow-up (p<0.04).

Conclusion: Antitumor effect of vitamin D depends on VDR expression in tumor tissue.

Słowa kluczowe: rak jelita grubego, VDR, witamina D Key words:    colorectal cancer, VDR, vitamin D

193