5020057743

SEBASTIAN PETRYCY Z PILZNA

•    syn rajcy miejskiego z Pilzna, po ukończeniu studiów na Wydziale Sztuk Wyzwolonych Akademii Krakowskiej rozpoczął pracę pedagogiczną w szkole parafialnej w Olkuszu, kontynuował ją zaś w Krakowie jako senior Bursy Filozofów, a następnie jako profesor sztuk wyzwolonych; później przeniesiony do Kolegium Nowodworskiego; uzyskał doktora medycyny;

•    nie napisał własnego dzieła, poglądy swoje na temat wychowania wypowiedział jedynie przy okazji tłumaczenia na język polskich dzieł Arystotelesa, szczególnie zaś Ekonomiki, Polityki oraz Etyki nikomachejskiej do których dodał bardzo obszerne objaśnienia nazwane Przydafkami. Sprawom wychowawczym najwięcej uwagi poświęcił w Przydatkach do Ekonomiki oraz do ósmej księgi Polityki.

•    Poglądy pedagogiczne Petrycego wypływały z trzech zasadniczych źródeł:

1.    myśli wypowiedziane przez wielkiego filozofa greckiego na kartach jego dzieł;

2.    liczne komentarze do rozpraw Arystotelesa opracowane w końcu XVI i na początku XVII w. przez różnych uczonych krajów zachodniej Europy, którzy w Etycei nikomachejskiej szukali środków zaradczych przeciw obniżającemu się poziomowi życia moralnego

3.    jego własne doświadczenia wyniesione z pracy pedagogicznej i służby na dworach magnackich oraz z obserwacji stosunków społeczno-kulturowych panujących wówczas w Polsce.

•    Propagował tezy o wielkiej roli wychowania zarówno w życiu osobistym jednostki, jak i pracy publicznej

•    Przekonywał, że wszystkie zabiegi wychowawcze dokonane odpowiednimi metodami, przyniosą zawsze pozytywne rezultaly;

•    Twierdził, że nie ma ludzi ani tak tępych, ani tak złych, których nie można by przy pomocy odpowiednich ćwiczeń rozwinąć umysłowo i poprawić pod względem moralnym;

•    Wychowanie może zupełnie dowolnie uformować umysł każdego człowieka i jego zasady etyczne;

•    Wykazywał, że nikt nie rodzi się z ukształtowanymi pojęciami moralnymi, lecz nabywa je dopiero w życiu przez odpowiednie postępowanie i długą naukę;

•    Ograniczoność idei Petrycego. Szlachcic przeznaczony jest przede wszystkim do kierowania państwem, a w życiu prywatnym do kierowania gospodarką rolną we własnych folwarkach. Szkoła powinna mu więc ułatwić spełnianie tych powinności przez dostarczanie potrzebnej wiedzy.

O inne wykształcenie powinni zabiegać synowie plebejscy, ponieważ muszą własną pracą zarabiać na życie. Biedniejsi z nich powinni uczyć się kupiectwa i rzemiosła. Bogatsi i zdolniejsi powinni studiować filozofię, dającą kwalifikacje do zawodu nauczycielskiego,, teologię, medycynę i prawo, ponieważ te praktyczne dziedziny wiedzy mogą im zapewnić wygodne życie.

o jakimkolwiek programie kształcenia synów chłopskich Petrycy w ogóle nie wspomina.

•    Opieka państwa nad szkolnictwem.

1.    państwo powinno czuwać nad opracowaniem programów szkolnych i ustaleniem celów wychowania oraz głównych jego kierunków;

2.    troska o szkołę oraz o nauczycieli powinna być jednym z głównych obowiązków najwyższych władz;

3.    obowiązkiem jest także czuwać nad tym, aby kler nie wydawał na inne cele dochodów z majątków przeznaczonych na wychowanie młodzieży, aby były zapewnione fundusze na stypendia dla biednych uczniów, a stanowiska nauczycielskie obstawione przez jak najlepszych kandydatów;

4.    domagał się od władz państwowych zniesienia przywilejów szlachty, zapewniających jej dostęp do najwyższych urzędów kościelnych mimo braku

1