Ocena pracowników
Jest to system służący kompleksowej ocenie wyników pracy uczestników organizacji, pod kątem realizacji jej celów. System ocen pracowników jest formalną metodą okresowej ewaluacji pracy i uczestnictwa pracownika w organizacji. Ocena obejmuje ilościowe i jakościowe aspekty funkcjonowania organizacyjnego poszczególnych osób i odpowiada na pytanie, czy i jakim stopniu dany pracownik pasuje do konkretnego stanowiska pracy.
Z punktu widzenia pracownika jest to ocena jego wyników pracy,kompetencji i możliwości. Część analiza pracy, ocena pracownika nie może być tylko przeglądem zatrudnienia pod kątem realizowanych obowiązków i ponoszonej odpowiedzialności. Powinna informować o stopniu wykorzystania kwalifikacji i umiejętności pracowniczych niezbędnych do realizacji analizowanych zadań Dwie funkcje oceny:
1. Ewaluacyjna- ocena dotychczasowego i obecnego poziomu i jakości pracy oraz wywiązywania się z powierzonych obowiązków. Wyniki tej oceny mogą być wykorzystane do podziału wynagrodzeń przeprowadzania zmian w strukturze zatrudnienia ( np. awanse, degradacje, zwolnienia) bądź do oceny w selekcji i systemu rekrutacji organizacji. Ma na celu wychwycić istotne cechy pracowników z punktu widzenia efektywnej realizacji poszczególnych zadań na danym stanowisku, jak również umożliwić wychwycenie słabych pracowników i możliwość zatrudnienia najlepszych
2. Rozwojowa- ocena potencjału rozwojowego pracownika, umiejętności oraz chęci współpracy. Pełni ona funkcję motywującą przekazując jej wynik do informacji pracownika w celu ukierunkowania jego przyszłych zachowań dla realizacji celów organizacji. Zapewnia dane umożliwiające planowanie kształcenia i rozwoju pracowników.
Etapy oceny pracownika :
1. Ustalenie standardów wyników - jakie efekty uznawane są za istotne, co charakteryzuje dobre, a co złe wyniki.
2. Wybór metody oceny- jaką metodę należy zastosować, pod względem pomiaru najbardziej interesujących nas wyników, dokładności, istotności i rzetelności pomiarów, uwzględnienia kosztów przeprowadzonej oceny.
3. Szkolenia oceniających - wybór oceniających i wyposażenie ich w odpowiednie kwalifikacje.
4. Przeprowadzenie oceny (zgodnie ze schematem danej metody oceny)
5. Omówienie wyników- informacja pracowników.
6. Wyciągnięcie praktycznych konsekwencji - eliminacja słabych stron procesu oceny.
7. Wyciągnięcie wniosków na przyszłość - udoskonalenie modelu oceny pod względem strategii organizacji.
Problemy i słabości systemów ocen (błędy w ocenianiu):
• brak obiektywizmu - dokonywanie oceny wszystkich z jawisk przez pryzmat własnych doświadczeń przekonań i oczekiwań sugerowanie się wcześniejszymi ocenami lub postrzeganie ocenianego w związku z tylko jednym faktem,
• "szufladkowanie" ocenianego na podstawie jednego zdarzenia,
• fałszywa interpretacja zachowań pracownika
• samospełniająca się przepowiednia (nieuzasadnienie źle oceniani pracownicy pracują gorzej),
• ocenianie na podstawie pierwszego wrażenia, ostatniego wrażenia,
• nadmierna pobłażliwość lub surowość,
• naginanie cech ogólnych do własnych wrażeń
• zasugerowanie się jedną cechą pracownika,
• przenoszenie własnych cech na ocenianego,
• przypisywanie innym cech, których oceniający nie posiada,
• uśrednianie ocen, przyznawanie przeciętnych punktów na skali, upraszczanie.
• ocena na podstawie wyglądu,
• zawyżanie ocen odpowiednio do miejsca w hierarchii,
• zniekształcenie oceny będące wynikiem różnic kulturowych,