Badanie gruntów spoistych przyrządami kieszonkowymi
Wytrzymałość na ścinanie i stan gruntów spoistych można oznaczać też za pomocą przyrządów kieszonkowych: penetrometru (PP)i ścinarkifTFJCrys. 15.23). Przyrządy te zasadniczo przeznaczone są do określania wytrzymałości na ścinanie gruntów, dla których 0„ = 0. Stan gruntu ustalany jest pośrednio z zależności korelacyjnych pomiędzy stopniem plastyczności Ijy wskazaniem przyrządu Wpp, Wjy. Przy stosowaniu ścinarki, odczytuje się bezpośrednio wytrzymałość gruntu na ścinanie Wtv — rf — cu> a przy penetrometrze — wskaźnik Wpp> który stanowi pośrednią charakterystykę oporu gruntu przy wciskaniu końcówki. Podziałka penetrometru produkowanego przez Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Techniki Geologicznej wskazuje spójność w kG/cm , a więc W = cu. Przyrządy kieszonkowe pozwalają szybko i prosto określić stan gruntu i wytrzymałość ceprzy <p~0. Są bardzo przydatne do oceny stanu gruntów mało spoistych, dla których wykonanie wałeczkowania jest trudne. Badania tymi przyrządami mogą być wykonywane in jiźwbezpośrednio w wykopach oraz na próbkach NNS i próbkach NW ~ NNS pobranych z urobku świdra (na większych kawałkach).
Penetrometr kieszonkowy PP (rys. 15.23a) składa się z dwudzielnego korpusu (1 i 2), sprężyn (3), wskaźnika (4) i bolca oporowego (5). Zewnętrzna część korpusu (1) stanowi obudowę przyrządu. Wewnętrzna część (2) zakończona jest trzpieniem (6) o średnicy 6,4 mm, który powoli (< 5 s) wciska się w grunt na głębokość 6,4 mm. Opór gruntu przy wciskaniu Wppodczytuje się na korpusie (2) wy skalowanym liniowo w zakresie 0-4,5 kG/cm2 (0-0,45 MPa).
Na badanej powierzchni gruntu należy wykonać minimum pięć pomiarów Wpp. Przy wykonywaniu pomiarów na powierzchni czołowej próbki w cylindrze NNS, odległość punktu pomiarowego od krawędzi cylindra powinna być większa od 10 mm, natomiast odległość pomiędzy punktami pomiarowymi